Fukuititan: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{DISPLAYTITLE:''Fukuititan''}} | {{DISPLAYTITLE:''Fukuititan''}} | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Marcin Szermański]] | |Autor = [[Marcin Szermański]] | ||
| − | |Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Łukasz Czepiński]] | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Łukasz Czepiński]], [[Paweł Konarzewski]] |
|nazwa = ''Fukuititan'' (fukuitytan) | |nazwa = ''Fukuititan'' (fukuitytan) | ||
| − | |długość = | + | |długość = 16,1 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref> |
| − | |wysokość = | + | |wysokość = ok. 3,2 m (w ramionach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
| − | |masa = | + | |masa = ok. 5,8 t <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
| − | |dieta = | + | |dieta = roślinożerny |
| − | |miejsce = [[Japonia]] | + | |miejsce = [[Japonia]] - prefektura Fukui |
| − | <small> | + | <small>([[formacja]] [[Kitadini]] - osady grupy Tetori)</small> |
| − | [[formacja]] [[Kitadini]] - osady grupy Tetori</small> | + | |czas = {{Występowanie|125.7|121.4}} |
| − | |czas = {{Występowanie| | + | ok. 125,7-121,4 [[Ma]]<br> |
| − | + | <small>[[wczesna kreda]] ([[barrem]])</small> | |
| − | <small> | ||
|systematyka = [[Dinosauria]] | |systematyka = [[Dinosauria]] | ||
| Linia 23: | Linia 20: | ||
[[Sauropoda]] | [[Sauropoda]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Macronaria]] | [[Macronaria]] | ||
? [[Titanosauriformes]] | ? [[Titanosauriformes]] | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = フクイティタンの化石.jpg |
| − | |podpis = | + | |podpis = Skamieniałości należące do ''Fukuititan''. Fot. Titomaurer [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%E3%83%95%E3%82%AF%E3%82%A4%E3%83%86%E3%82%A3%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%81%AE%E5%8C%96%E7%9F%B3.jpg] |
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
| Linia 41: | Linia 34: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Fukuititan'' to [[rodzaj]] zauropoda, czyli dinozaura długoszyjego, żyjący na terenie obecnej Japonii (wyspa Honsiu) we wczesnej kredzie. Jak każdy zauropod, dinozaur ten był czworonożny o wyraźnie wydłużonej szyi w porównaniu do innych grup "strasznych jaszczurów". Tak jak jego kuzyni, był spokojnym roślinożercą, żyjącym być może – jak przynajmniej niektóre zauropody – w stadach, co z pewnością zwiększałoby bezpieczeństwo osobników dorosłych, jak i młodocianych. | ''Fukuititan'' to [[rodzaj]] zauropoda, czyli dinozaura długoszyjego, żyjący na terenie obecnej Japonii (wyspa Honsiu) we wczesnej kredzie. Jak każdy zauropod, dinozaur ten był czworonożny o wyraźnie wydłużonej szyi w porównaniu do innych grup "strasznych jaszczurów". Tak jak jego kuzyni, był spokojnym roślinożercą, żyjącym być może – jak przynajmniej niektóre zauropody – w stadach, co z pewnością zwiększałoby bezpieczeństwo osobników dorosłych, jak i młodocianych. | ||
| + | |||
| + | ==Historia odkryć== | ||
| + | Szczątki nowego, bazalnego tytanozauryforma (tytanokształtnego) zostały wydobyte w lecie [[2007]] roku w prefekturze Fukui, nieopodal miasta Katsuyama w osadach wczesnej kredy. Opisano go jako nowy [[rodzaj]] ''Fukuititan'' wraz z gatunkiem typowym ''F. nipponensis'' trzy lata później, w [[2010]] roku. Formalnego opisu dokonali dwaj japońscy naukowcy: [[Yoichi Azuma]] i [[Masateru Shibata]]. | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
Na [[holotyp]] FPDM-V8468 składają się: 3 zęby (FPDM-V8468-1, FPDM-V8468-2, FPDM-V8468-3), 2 częściowe łuki neuralne [[kręg]]ów szyjnych (FPDM-V8468-4, FPDM-V8468-5), 3 dystalne kręgi ogonowe (FPDM-V8468-6, FPDM-V8468-7, FPDM-V8468-8), częściowy proksymalny koniec lewej łopatki (FPDM-V8468-9), obie kości ramieniowe (FPDM-V8468-10, FPDM-V8468-11), prawie kompletne obie kości promieniowe (FPDM-V8468-12, FPDM-V8468-13), prawa IV kość śródręcza (FPDM-V8468-14), obie kości kulszowe (FPDM-V8468-15, FPDM-V8468-16), częściowa prawa kość udowa (FPDM-V8468-17), częściowa prawa kość piszczelowa (FPDM-V8468-18), kompletna lewa kość strzałkowa (FPDM-V8468-19), paliczek (FPDM-V8468-20) oraz inne fragmenty kości. | Na [[holotyp]] FPDM-V8468 składają się: 3 zęby (FPDM-V8468-1, FPDM-V8468-2, FPDM-V8468-3), 2 częściowe łuki neuralne [[kręg]]ów szyjnych (FPDM-V8468-4, FPDM-V8468-5), 3 dystalne kręgi ogonowe (FPDM-V8468-6, FPDM-V8468-7, FPDM-V8468-8), częściowy proksymalny koniec lewej łopatki (FPDM-V8468-9), obie kości ramieniowe (FPDM-V8468-10, FPDM-V8468-11), prawie kompletne obie kości promieniowe (FPDM-V8468-12, FPDM-V8468-13), prawa IV kość śródręcza (FPDM-V8468-14), obie kości kulszowe (FPDM-V8468-15, FPDM-V8468-16), częściowa prawa kość udowa (FPDM-V8468-17), częściowa prawa kość piszczelowa (FPDM-V8468-18), kompletna lewa kość strzałkowa (FPDM-V8468-19), paliczek (FPDM-V8468-20) oraz inne fragmenty kości. | ||
| − | == | + | ==Budowa== |
| − | + | ''Fukuititan'' od pozostałych zauropodów różnił się szczegółami budowy zębów, kręgów szyjnych, kości kończyn przednich oraz miednicy. Poprzeczna szerokość proksymalnego końca kości ramieniowej wynosiła 32% jej całkowitej długości. Natomiast kości śródręcza stanowiła około 48% długości kości promieniowej. Dystalny koniec kości kulszowej był delikatnie rozszerzony. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Pozycja systematyczna== | ==Pozycja systematyczna== | ||
| Linia 60: | Linia 52: | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V| ''Fukuititan''}} | |
| {{Kpt|[[Yoichi Azuma|Azuma]]}} i {{Kpt|[[Masateru Shibata|Shibata]]}}, [[2010]] | | {{Kpt|[[Yoichi Azuma|Azuma]]}} i {{Kpt|[[Masateru Shibata|Shibata]]}}, [[2010]] | ||
|- | |- | ||
| − | + | |{{V|''F. nipponensis''}} | |
| {{Kpt|Azuma}} i {{Kpt|Shibata}}, 2010 | | {{Kpt|Azuma}} i {{Kpt|Shibata}}, 2010 | ||
|} | |} | ||
| Linia 69: | Linia 61: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | + | Azuma, Y. & Shibata, M. (2010). "''Fukuititan nipponensis'', a new titanosauriform sauropod from the Early Cretaceous Tetori Group of Fukui Prefecture, Japan". Acta Geologica Sinica – English Edition. 84 (3): 454–462 [[doi:10.1111/j.1755-6724.2010.00268.x]] | |
| − | |||
| − | Azuma, Y. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | D'Emic, M. (2012). "The early evolution of titanosauriform sauropod dinosaurs". Zoological Journal of the Linnean Society, 166, 624-671. [[doi:10.1111/j.1096-3642.2012.00853.x]] | |
| − | </small> | + | <references/></small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 91: | Linia 77: | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
[[Kategoria:Barrem]] | [[Kategoria:Barrem]] | ||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 17:48, 30 lis 2024
| Autor: | Marcin Szermański |
| Korekta: | Maciej Ziegler, Łukasz Czepiński, Paweł Konarzewski |
| Fukuititan (fukuitytan) | |
|---|---|
| Długość | 16,1 m [1] |
| Wysokość | ok. 3,2 m (w ramionach) [1] |
| Masa | ok. 5,8 t [1] |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Japonia - prefektura Fukui |
| Czas |
ok. 125,7-121,4 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Skamieniałości należące do Fukuititan. Fot. Titomaurer [1] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Fukuititan to rodzaj zauropoda, czyli dinozaura długoszyjego, żyjący na terenie obecnej Japonii (wyspa Honsiu) we wczesnej kredzie. Jak każdy zauropod, dinozaur ten był czworonożny o wyraźnie wydłużonej szyi w porównaniu do innych grup "strasznych jaszczurów". Tak jak jego kuzyni, był spokojnym roślinożercą, żyjącym być może – jak przynajmniej niektóre zauropody – w stadach, co z pewnością zwiększałoby bezpieczeństwo osobników dorosłych, jak i młodocianych.
Historia odkryć
Szczątki nowego, bazalnego tytanozauryforma (tytanokształtnego) zostały wydobyte w lecie 2007 roku w prefekturze Fukui, nieopodal miasta Katsuyama w osadach wczesnej kredy. Opisano go jako nowy rodzaj Fukuititan wraz z gatunkiem typowym F. nipponensis trzy lata później, w 2010 roku. Formalnego opisu dokonali dwaj japońscy naukowcy: Yoichi Azuma i Masateru Shibata.
Materiał kopalny
Na holotyp FPDM-V8468 składają się: 3 zęby (FPDM-V8468-1, FPDM-V8468-2, FPDM-V8468-3), 2 częściowe łuki neuralne kręgów szyjnych (FPDM-V8468-4, FPDM-V8468-5), 3 dystalne kręgi ogonowe (FPDM-V8468-6, FPDM-V8468-7, FPDM-V8468-8), częściowy proksymalny koniec lewej łopatki (FPDM-V8468-9), obie kości ramieniowe (FPDM-V8468-10, FPDM-V8468-11), prawie kompletne obie kości promieniowe (FPDM-V8468-12, FPDM-V8468-13), prawa IV kość śródręcza (FPDM-V8468-14), obie kości kulszowe (FPDM-V8468-15, FPDM-V8468-16), częściowa prawa kość udowa (FPDM-V8468-17), częściowa prawa kość piszczelowa (FPDM-V8468-18), kompletna lewa kość strzałkowa (FPDM-V8468-19), paliczek (FPDM-V8468-20) oraz inne fragmenty kości.
Budowa
Fukuititan od pozostałych zauropodów różnił się szczegółami budowy zębów, kręgów szyjnych, kości kończyn przednich oraz miednicy. Poprzeczna szerokość proksymalnego końca kości ramieniowej wynosiła 32% jej całkowitej długości. Natomiast kości śródręcza stanowiła około 48% długości kości promieniowej. Dystalny koniec kości kulszowej był delikatnie rozszerzony.
Pozycja systematyczna
Wg autorów opisu, Fukuititan należy do grupy tytanozauryformów (Titanosauriformes) i jest pierwszym stosunkowo dobrze zachowanym jej przedstawicielem odnalezionym na terytorium Kraju Kwitnącej Wiśni. Oznacza to, iż zasięg występowania tej grupy był szerszy, niż początkowo sądzono. Być może jego bliskim krewnym jest Dongyangosaurus. D'Emic (2012) klasyfikuje go jako przedstawiciela kladu Macronaria.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Fukuititan to zbitek następujących słów: Fukui – prefektury i równocześnie miasta na wyspie Honsiu, gdzie odnaleziony został jego szkielet oraz gr. titan – oznaczający mitycznego giganta, olbrzyma - natomiast epitet gatunkowy nipponensis znaczy japoński. Nazwę można przetłumaczyć jako "japoński tytan z Fukui".
Spis gatunków
| Fukuititan | Azuma i Shibata, 2010 |
| F. nipponensis | Azuma i Shibata, 2010 |
Bibliografia
Azuma, Y. & Shibata, M. (2010). "Fukuititan nipponensis, a new titanosauriform sauropod from the Early Cretaceous Tetori Group of Fukui Prefecture, Japan". Acta Geologica Sinica – English Edition. 84 (3): 454–462 doi:10.1111/j.1755-6724.2010.00268.x
D'Emic, M. (2012). "The early evolution of titanosauriform sauropod dinosaurs". Zoological Journal of the Linnean Society, 166, 624-671. doi:10.1111/j.1096-3642.2012.00853.x
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%E3%83%95%E3%82%AF%E3%82%A4%E3%83%86%E3%82%A3%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%81%AE%E5%8C%96%E7%9F%B3.jpg){kind=link}