Seismosaurus

Autor:	Korekta:
Marcin Szermański Dawid Mazurek	Maciej Ziegler

---

Seismosaurus (sejsmozaur)
Długość:	30-33 m
Masa:	30 t
Miejsce występowania:	formacja Morrison USA (Nowy Meksyk)
Czas występowania	155-148 Ma późna jura (kimeryd - wczesny tyton)

Wstęp

Sejsmozaur to jeden z najbardziej znanych dinozaurów długoszyich (zauropodów). Przez ponad dekadę był uważany za jednego z największych dinozaurów, a w chwili jego opisania został nawet – nieco na wyrost, tak, jakby zapomniano o Amphicoelias fragillimus – okrzyknięty prawdopodobnie największym zwierzęciem lądowym wszechczasów. Od paru lat jego niekompletne szczątki uznawane są za skamieniałe kości innego zauropoda – słynnego Diplodocus.

Lokalizacja

Szczątki sejsmozaura zostały odnalezione w Nowym Meksyku (USA, hrabstwo Sandoval, 16 km na zachód od San Ysidro) w pokładach formacji Morrison (górne warstwy ogniwa Brushy Basin). Ta sławna skalna formacja znana jest przede wszystkim ze znajdowanych w jej warstwach skamieniałości późnojurajskich zauropodów, a także jednych z najsłynniejszych dinozaurów: Allosaurus i Stegosaurus. Co ciekawe, wyższe partie formacji Morrison (tradycyjnie uznawanej za pokłady późnojurajskie, w tym ogniwo Brushy Basin) mogą należeć już całkowicie lub częściowo do warstw wczesnokredowych, na co wskazują badania radiometryczne (Gillette, 1991), jednak wydają się one błędne.

Materiał kopalny

Holotyp NMMNH 3690 to niekompletny, częściowo artykulowany szkielet na którego składa się: 1 izolowany i 7 artykulowanych kręgów grzbietowych, artykulowane żebra, obie kości biodrowe i kulszowe, jedna kość łonowa, kość krzyżowa, kręgi ogonowe i 230 gastrolitów, które obecnie nie są uważane za kamienie żołądkowe sejsmozaura, ponieważ okazały się one wyszlifowanymi przez strumień kamieniami (otoczakami).

Materiał przypisany to częściowy i niezidentyfikowany element kończyny, pochodzący z osobnika typowego, lecz znaleziony nieco dalej.

Cały wyżej wymieniony materiał kopalny został przypisany do Diplodocus.

Taksonomia

Seismosaurus został opisany w 1991 roku przez Davida Gillette’a na podstawie niekompletnego szkieletu znalezionego w 1979 roku w stanie Nowy Meksyk (USA). Zaliczył go do grupy Diplodocidae, do którego należą takie zauropody, jak: Apatosaurus, Barosaurus, Diplodocus, czy Supersaurus. W środowisku paleontologicznym trwały dyskusję o statusie taksonomicznym sejsmozaura na poziomie rodzajowym. Lucas i in. (2004) doszli do wniosku, że sejsmozaur nie różnił się od diplodoka w więcej niż 10%. Następnie, w 2006 roku, Lucas i jego współpracownicy wykazali, że okaz ten nie może być uznany za odmienny rodzaj. Okazało się, że autapomorfie sejsmozaura (cechy anatomiczne odróżniające go od innych taksonów) nie są tak naprawdę autapomorfiami. W rezultacie ten długoszyi dinozaur okazał się być młodszym synonimem diplodoka, różnym od niego jedynie na poziomie gatunkowym – jako rodzaj należy do Diplodocus. Mimo to rozważane jest, czy holotyp sejsmozaura nie jest aby przerośniętym okazem Diplodocus longus. Na chwilę obecną jest niepewnym, największym gatunkiem diplodoka spośród wszystkich czterech (trzech?) (piąty (czwarty?) gatunek – Diplodocus lacustris – jest nieważny, a więc posiada status nomen dubium).

Rozmiary

Pierwsza rekonstrukcja sejsmozaura autorstwa Gillette’a była imponująca – zwierzę to za życia miało mieć aż 54 metry długości, a ważyło 113 tony! To niewiele mniej od maksymalnych szacunkowych rozmiarów najdłuższego dinozaura, Amphicoelias. Kolejne próby oszacowania jego rozmiarów, bazowane na najbardziej kompletnym okazie diplodoka z gatunku Diplodocus carnegii dowiodły, że początkowe założenia są błędne. Na podstawie proporcji kości tych dwu zauropodów okazało się, że Gillette zawyżył rozmiary sejsmozaura o 30%. Zrewidował więc długość do o wiele bardziej wiarygodnych 35 metrów. Okazało się bowiem, że kręgi ogonowe mające być kręgami 20-27 okazały się być kręgami 12-19. Obecnie (Lucas i in., 2004) szacuje się tego dinozaura na maksymalnie 33 metry długości i 30 ton, a więc nieco mniej od Supersaurus. W porównaniu do niego miał krótszą szyję, mniej krępy tułów i dłuższy ogon. Z kolei Paul (2010) obliczył jego długość na 32 metry.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Seismosaurus znaczy "jaszczur wstrząsający ziemią", gdyż David Gillette był przekonany o olbrzymich wręcz rozmiarach tego dinozaura. Epitet gatunkowy halli honoruje Jamesa W. Halla oraz jego żonę Ruth w zamian za pomoc okazywaną przez trzy dekady przy wykopaliskach w Nowym Meksyku. Ponieważ honoruje on formalnie nie jedną, a dwie osoby, więc nazwa halli została przemianowana przez George’a Olshevsky’ego na hallorum (liczba mnoga), na co autor opisu David Gillette się zgodził. Jednak zasady nazewnictwa ICZN nie przewidują zmian w nazwach zatwierdzonych już taksonów, nawet jeśli zawierają one błąd. Zatem proponowana nazwa S. hallorum stała się młodszym (nieważnym) synonimem S. halli.

Spis gatunków

Seismosaurus	Gillette, 1991	= Diplodocus	Marsh, 1878
S. halli	Gillette, 1991	= Diplodocus halli	(Gillette, 1991) Lucas, Heckert, Hunt i Sullivan, 2004	?= Diplodocus longus
= "S. hallorum"	Gillette, 1991 emed. Olshevsky, ?

Bibliografia

Gillette D.D: A New Sauropod Dinosaur from the Morrison Formation (Upper Jurassic/Lower Cretaceuos) of New Mexico, USA; Source: Journal of Vertebrate Paleontology, Vol. 11, No. 4 (Dec. 31, 1991), pp. 417-433

Hartman S. & Shinkle L. (2006) "Estimating osteological neutral position in sauropod axial skeletons: Comparing two-dimensional and three-dimensional methods of analysis". Journal of Vertebrate Paleontology, Vol. 26, Supplement to No. 3

Paul G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford

Upchurch P., Barrett P. M., Dodson P.: Sauropoda. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004

Whitlock J.A. (2011) "A phylogenic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)"

Wings O. (2007) "A review of gastrolith function with implications for fossil vertebrates and a revised classification"