Cratoavis

Autor:

Michał Siedlecki

---

Cratoavis
Długość	?> 66 cm
Wysokość	?> 2,9 cm (w biodrach)
Masa	?> 4 g
Dieta	brak danych (mięsożerny?)
Miejsce	Brazylia - Ceará (formacja Crato)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 115-113 Ma wczesna kreda (późny apt)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Avialae Pygostylia Ornithothoraces Enantiornithes Euenantiornithes
Rekonstrukcja przyżyciowa Cratoavis. Autor: JohnnyMingau. [[1]]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Elokalizacja formacji Crato \u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"lokalizacja formacji Crato \n","link":"","lat":-7.0999999999999996447286321199499070644378662109375,"lon":-39.7000000000000028421709430404007434844970703125,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Cratoavis to rodzaj ptaka z grupy Euenantiornithes żyjący na terenie dzisiejszej Brazylii w drugiej połowie epoki wczesnej kredy. Jest prawdopodobnie najmniejszym mezozoicznym ptakiem (najmniejszym ptakiem ogólnie jest koliberek hawański (Mellisuga helenae)) oraz pierwszym nazwanym mezozoicznym ptakiem z Brazylii.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza "ptak z Crato" (od łacińskiego wyrazu avis), co odnosi się do formacji geologicznej Crato, w której pokładach znaleziono szczątki Cratoavis . Epitet gatunkowy odnosi się do brazylijskiego stanu Ceará, na którego terenie odkryto skamieniałości tego awiala.

Materiał kopalny

Holotyp (UFRJ-DG 031 Av) to prawie kompletny, artykułowany szkielet zawierający niekompletną czaszkę, kosteczki słuchowe, liczne kręgi, żebra, miednicę , kości kończyn przednich i tylnych oraz pióra (konturowe, sterówki skrzydeł i ogona). Należał on najprawdopodobniej do osobnika nie w pełni dorosłego, który był jeszcze w fazie wzrostu, choć jego kręgi były już sztywno połączone ze sobą, jak u osobnika dorosłego (co utrudnia dokładne określenie stadium rozwoju tego zwierzęcia). Wstępnie został oznaczony jako nieokreślony euenantiornis (Carvahlo i in, 2015a).

Budowa i systematyka

Cratoavis wyróżniał się swoimi mikrymi rozmiarami, lekką budową ciała oraz bardzo charakterystycznymi długimi sterówkami tylnymi, o wiele dłuższymi od reszty ciała tego ptaka. Do jego innych charakterystycznych cech należą: zęby w kości szczękowej, kręgi grzbietowe z wyjątkowo dobrze rozwiniętymi wyrostkami kolczystymi w kształcie wachlarza, poprzecznie szerokie wyrostki kolczyste kręgów ogonowych, silnie wklęsły środkowy margines k. kruczej, przednio zaokrąglona główka kości ramieniowej, k. piszczelowo-stępowa krótsza od k. udowej i zbliżona długością do k. śródstopia oraz wydłużone paliczki palca stopy III. Rozpiętość skrzydeł tego enantiornisa wynosiła ok. 10 cm.

Analiza filogenetyczna umieściła Cratoavis jako członka kladu Euenantiornithes, bardziej zaawansowany od Elsornis i Protopteryx. Kolejna analiza filogenetyczna zawierająca większość znanych taksonów enantiornisów, potwierdziła jego wcześniejszą klasyfikację i uczyniła go taksonem siostrzanym Gretcheniao (Wang i in., 2022).

Spis gatunków

Cratoavis	Carvahlo, Novas, Agnolin, Isasi, Freitas i Andrade, 2015
C. cearensis	Carvahlo, Novas, Agnolin, Isasi, Freitas i Andrade, 2015

Bibliografia

Carvahlo, Novas, Agnolin, Isasi, Freitas i Andrade, (2015a). "A Mesozoic bird from Gondwana preserving feathers". Nature Communications. 6, 7141.

Carvahlo, Novas, Agnolin, Isasi, Freitas i Andrade, 2015b. A new genus and species of enantiornithine bird from the Early Cretaceous of Brazil. Brazilian Journal of Geology. 45(2), 161-171 [[2]]

Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.

Wang, X.; Cau, A.; Luo, X.; Kundrát, M.; Wu, W.; Ju, S.; Guo, Z.; Liu, Y. i Ji, Q. (2022-02-11). "A new bohaiornithid-like bird from the Lower Cretaceous of China fills a gap in enantiornithine disparity". Journal of Paleontology. 96 (4): 961–976. [[3]]