Anodontosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „ Do weryfikacji: Eberth i in. (2013) doi:10.1139/cjes-2012-0185 {{DISPLAYTITLE:''Anodontosaurus''}} <small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" ...”) |
|||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
<small>(młodsze pokłady formacji [[Horseshoe Canyon]] | <small>(młodsze pokłady formacji [[Horseshoe Canyon]] | ||
| − | i formacja [[Dinosaur Park]])</small> | + | i [[formacja]] [[Dinosaur Park]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | <small>[[późna kreda]] (późny [[kampan]] / wczesny [[mastrycht]])</small> | + | | ok. 71 [[Ma]] |
| + | |||
| + | <small>[[późna kreda]] (późny [[kampan]] / wczesny [[mastrycht]])</small> | ||
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 47: | Linia 49: | ||
[[Ankylosaurinae]] | [[Ankylosaurinae]] | ||
| + | |||
| + | [[Ankylosaurini]] | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Anodontosaurus.jpg|400px|]] | | colspan=2 |[[Plik:Anodontosaurus.jpg|400px|]] | ||
| Linia 52: | Linia 56: | ||
Źródło: Arbour i Currie, 2013.</small> | Źródło: Arbour i Currie, 2013.</small> | ||
| + | |- | ||
| + | ! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan=2 | | ||
| + | <display_points type="terrain" zoom=7> | ||
| + | Morrin, Alberta, Canada|formacja [[Horseshoe Canyon]], ok. 8 mil na południowy zachód od Morrin, Alberta, [[Kanada]]|<small>Holotyp CMN 8530.<br> | ||
| + | Horsethief, Alberta, Canada|formacja [[Horseshoe Canyon]], Horsethief, Alberta, [[Kanada]]|<small>Część materiału przypisanego.<br> | ||
| + | Tolman, Alberta, Canada|formacja [[Horseshoe Canyon]], Tolman, Alberta, [[Kanada]]|<small>Część materiału przypisanego.<br> | ||
| + | </display_points> | ||
|} | |} | ||
| Linia 64: | Linia 77: | ||
[[Holotyp]] o numerze katalogowym CMN 8530 obejmuje czaszkę, żuchwę, kręgi ogonowe, kość kulszową, paliczki kończyn tylnych i osteodermy (w tym pierwszy, kostny półpierścień chroniący szyję). | [[Holotyp]] o numerze katalogowym CMN 8530 obejmuje czaszkę, żuchwę, kręgi ogonowe, kość kulszową, paliczki kończyn tylnych i osteodermy (w tym pierwszy, kostny półpierścień chroniący szyję). | ||
| − | Materiał przypisany: AMNH 5216 (buława), AMNH 5223 (czaszka), AMNH 5245 (kręgi krzyżowo-ogonowe i ogonowe, miednica, buława), NHMUK R4947 (czaszka), ROM 832 (niekompletna czaszka), TMP 1982.9.3 (2 kolejne kręgi grzbietowe z żebrami, niekompletna miednica, prawa kość udowa, osteodermy- w tym fragmenty kostnego półpierścienia), TMP 1994.168.1 (buława), TMP 1996.75.01 (niekompletna czaszka, kręgi ogonowe, niekompletny pierwszy półpierścień, drugi pierścień); TMP 1997.59.1 (czaszka); TMP 1997.132.01 (czaszka, trzy kręgi grzbietowe, żebra, łopatka, lewe kość ramieniowa, łokciowa, promieniowa, piszczelowa, pierwszy i zapewne drugi kostny półpierścień), USNM 10753 (buława). | + | Materiał przypisany: AMNH 5216 (buława), AMNH 5223 (czaszka), AMNH 5245 (kręgi krzyżowo-ogonowe i ogonowe, miednica, buława), NHMUK R4947 (czaszka), ROM 832 (niekompletna czaszka), TMP 1982.9.3 (2 kolejne kręgi grzbietowe z żebrami, niekompletna miednica, prawa kość udowa, osteodermy- w tym fragmenty kostnego półpierścienia), TMP 1994.168.1 (buława), TMP 1996.75.01 (niekompletna czaszka, kręgi ogonowe, niekompletny pierwszy półpierścień, drugi pierścień); TMP 1997.59.1 (czaszka); TMP 1997.132.01 (czaszka, trzy kręgi grzbietowe, żebra, łopatka, lewe kość ramieniowa, łokciowa, promieniowa, piszczelowa, pierwszy i zapewne drugi kostny półpierścień - jako jedyny okaz pochodzi z pokładów formacji [[Dinosaur Park]]), USNM 10753 (buława). |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 70: | Linia 83: | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Anodontozaura opisał [[Charles M. Sternberg|Sternberg]] w [[1929]] roku. Coombs ([[1971]], [[1979]]) zsynonimizował ''A. lambei'', ''[[Scolosaurus]] cutleri'' i ''[[Dyoplosaurus]] acutosquameus'' z ''[[Euoplocephalus]] tutus''. W [[2010]] roku [[Victoria Arbour]] wykazała różnice anatomiczne oraz odrębność stratygraficzną (''A. lambei'' występuje głównie w pokładach formacji [[Horseshoe Canyon]], zaś ''E. tutus'' w pokładach formacji [[Dinosaur Park]]) między anodontozaurem i euoplocefalem. Nie wszyscy naukowcy uznają odrębność ''A. lambei'', np. [[Richard Thomspon|Thompson]] i in. ([[2012]]) w pracy o filogenezie ankylozaurów, w ogóle o nim nie wspominają. | + | Anodontozaura opisał [[Charles M. Sternberg|Sternberg]] w [[1929]] roku. Coombs ([[1971]], [[1979]]) zsynonimizował ''A. lambei'', ''[[Scolosaurus]] cutleri'' i ''[[Dyoplosaurus]] acutosquameus'' z ''[[Euoplocephalus]] tutus''. W [[2010]] roku [[Victoria Arbour]] wykazała różnice anatomiczne oraz odrębność stratygraficzną (''A. lambei'' występuje głównie w pokładach formacji [[Horseshoe Canyon]], zaś ''E. tutus'' w pokładach formacji [[Dinosaur Park]]) między anodontozaurem i euoplocefalem (co potwierdza również (wraz z [[Philip Currie|Currie'm]], [[2015]]). Nie wszyscy naukowcy uznają odrębność ''A. lambei'', np. [[Richard Thomspon|Thompson]] i in. ([[2012]]) w pracy o filogenezie ankylozaurów, w ogóle o nim nie wspominają. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 87: | Linia 100: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | Arbour, V.M (2010) A Cretaceous armoury: Multiple ankylosaurid taxa in the Late Cretaceous of Alberta, Canada and Montana, USA. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 30 (Supl.), s. 55A, 2010 | + | Arbour, V.M (2010) A Cretaceous armoury: Multiple ankylosaurid taxa in the Late Cretaceous of Alberta, Canada and Montana, USA. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 30 (Supl.), s. 55A, 2010. |
Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2013) Euoplocephalus tutus and the Diversity of Ankylosaurid Dinosaurs in the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and Montana, USA. PLOS ONE 8(5): e62421. [[doi:10.1371/journal.pone.0062421]] | Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2013) Euoplocephalus tutus and the Diversity of Ankylosaurid Dinosaurs in the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and Montana, USA. PLOS ONE 8(5): e62421. [[doi:10.1371/journal.pone.0062421]] | ||
| + | |||
| + | Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology. [[DOI:10.1080/14772019.2015.1059985]] | ||
Penkalski, P. (2013) A new ankylosaurid from the late Cretaceous Two Medicine Formation of Montana, USA. Acta Palaeontologica Polonica. [[doi:10.1371/journal.pone.0062421]] | Penkalski, P. (2013) A new ankylosaurid from the late Cretaceous Two Medicine Formation of Montana, USA. Acta Palaeontologica Polonica. [[doi:10.1371/journal.pone.0062421]] | ||
| − | Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2012) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology [[doi:10.1080/14772019.2011.569091]] | + | Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2012) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology. [[doi:10.1080/14772019.2011.569091]] |
</small> | </small> | ||
Wersja z 19:41, 4 sie 2015
Do weryfikacji: Eberth i in. (2013) doi:10.1139/cjes-2012-0185
| Autor: | Korekta: |
| Janusz Mermer | Marcin Szermański |
| Anodontosaurus (anodontozaur) | |
|---|---|
| Długość: | 6 m (?) |
| Masa: | 2 t (?) |
| Miejsce występowania: | Kanada - Alberta
(młodsze pokłady formacji Horseshoe Canyon |
| Czas występowania | ok. 71 Ma
późna kreda (późny kampan / wczesny mastrycht) |
| Systematyka | Dinosauria |
Holotyp Anodontosaurus lambei. Źródło: Arbour i Currie, 2013. | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Anodontosaurus to rodzaj ankylozauryda z późnej kredy Ameryki północnej. Jedyny znany gatunek, Anodontosaurus lambei, był przez długi czas uważany za młodszy synonim blisko spokrewnionego Euoplocephalus tutus. Gatunek ten wyróżnia się głównie morfologią czaszki i buławy. Nie znaleziono dotąd tych elementów przypisywanych anodontozaurowi stowarzyszonych ze sobą, jednak zakładając odrębność stratygraficzną, uznaje się że skamieniałości z formacji Horseshoe Canyon przypisywane wcześniej E. tutus, należą do A. lambei.
Budowa
| Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych. |
Anodontozaura wyróżnia kombinacja cech: płaskie kości pokrywające czaszkę (caputegulae) występujące u podstaw rogów na kościach kwadratowo-jarzmowej i łuskowej; dodatkowe osteodermy leżące u podstawy głównych osteoderm na pierwszym, szyjnym półpierścieniu; spiczaste, trójkątne osteodermy na buławie która ponadto jest szersza niż dłuższa; żebra krzyżowe skierowane bocznie; U-kształtne kopyta stopy; krótki, tylny wyrostek na kości biodrowej; nozdrza skierowane do przodu, brak kila pomiędzy rogiem na kości łuskowej i oczodołem.
Materiał kopalny
Holotyp o numerze katalogowym CMN 8530 obejmuje czaszkę, żuchwę, kręgi ogonowe, kość kulszową, paliczki kończyn tylnych i osteodermy (w tym pierwszy, kostny półpierścień chroniący szyję).
Materiał przypisany: AMNH 5216 (buława), AMNH 5223 (czaszka), AMNH 5245 (kręgi krzyżowo-ogonowe i ogonowe, miednica, buława), NHMUK R4947 (czaszka), ROM 832 (niekompletna czaszka), TMP 1982.9.3 (2 kolejne kręgi grzbietowe z żebrami, niekompletna miednica, prawa kość udowa, osteodermy- w tym fragmenty kostnego półpierścienia), TMP 1994.168.1 (buława), TMP 1996.75.01 (niekompletna czaszka, kręgi ogonowe, niekompletny pierwszy półpierścień, drugi pierścień); TMP 1997.59.1 (czaszka); TMP 1997.132.01 (czaszka, trzy kręgi grzbietowe, żebra, łopatka, lewe kość ramieniowa, łokciowa, promieniowa, piszczelowa, pierwszy i zapewne drugi kostny półpierścień - jako jedyny okaz pochodzi z pokładów formacji Dinosaur Park), USNM 10753 (buława).
Etymologia
Nazwa rodzajowa Anodontosaurus oznacza z greki „bezzębnego jaszczura” (holotyp nie ma zębów). Epitet gatunkowy honoruje kanadyjskiego paleontologa i geologa Lawrence’a Lambe’a.
Historia
Anodontozaura opisał Sternberg w 1929 roku. Coombs (1971, 1979) zsynonimizował A. lambei, Scolosaurus cutleri i Dyoplosaurus acutosquameus z Euoplocephalus tutus. W 2010 roku Victoria Arbour wykazała różnice anatomiczne oraz odrębność stratygraficzną (A. lambei występuje głównie w pokładach formacji Horseshoe Canyon, zaś E. tutus w pokładach formacji Dinosaur Park) między anodontozaurem i euoplocefalem (co potwierdza również (wraz z Currie'm, 2015). Nie wszyscy naukowcy uznają odrębność A. lambei, np. Thompson i in. (2012) w pracy o filogenezie ankylozaurów, w ogóle o nim nie wspominają.
Spis gatunków
| Anodontosaurus | Sternberg, 1929 | ??= Euoplocephalus | Lambe, 1910 |
|---|---|---|---|
| A. lambei | Sternberg, 1929 | ??= Euoplocephalus tutus | (Lambe, 1902) Lambe, 1910 |
Bibliografia
Arbour, V.M (2010) A Cretaceous armoury: Multiple ankylosaurid taxa in the Late Cretaceous of Alberta, Canada and Montana, USA. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 30 (Supl.), s. 55A, 2010.
Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2013) Euoplocephalus tutus and the Diversity of Ankylosaurid Dinosaurs in the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and Montana, USA. PLOS ONE 8(5): e62421. doi:10.1371/journal.pone.0062421
Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology. DOI:10.1080/14772019.2015.1059985
Penkalski, P. (2013) A new ankylosaurid from the late Cretaceous Two Medicine Formation of Montana, USA. Acta Palaeontologica Polonica. doi:10.1371/journal.pone.0062421
Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2012) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2011.569091
