Naashoibitosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „{{DISPLAYTITLE:''Naashoibitosaurus''}} <small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Maciej Ziegler, Kamil Kamiński |...”) |
m (dr.) |
||
| Linia 55: | Linia 55: | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa oznacza „jaszczura z Naashoibito”. Naashoibito to nazwa miejsca znalezienia, które w języku nawaho ("na'asho'i") oznacza zatoczkę lub strumień. Nazwa jest jednak wynikiem błędu, gdyż okazało się, że szczątki pochodzą nie z Naashoibito, lecz z nieco starszych pokładów ogniwa De-na-zin z formacji Kirtland. Epitet gatunkowy honoruje Johna Ostroma, amerykańskiego paleontologa znanego przede wszystkim z odkrycia i opisu [[Deinonychus|deinonycha]], ale zajmującego się również | + | Nazwa oznacza „jaszczura z Naashoibito”. Naashoibito to nazwa miejsca znalezienia, które w języku nawaho ("na'asho'i") oznacza zatoczkę lub strumień. Nazwa jest jednak wynikiem błędu, gdyż okazało się, że szczątki pochodzą nie z Naashoibito, lecz z nieco starszych pokładów ogniwa De-na-zin z formacji Kirtland. Epitet gatunkowy honoruje Johna Ostroma, amerykańskiego paleontologa znanego przede wszystkim z odkrycia i opisu [[Deinonychus|deinonycha]], ale zajmującego się również hadrozaurydami. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
[[Holotyp]] (NMMNH P-16106) to niekompletna czaszka bez przodu pyska i żuchwy, a także częściowa lewa kość ramienna i kilka kręgów szyjnych i grzbietowych ([[Albert Prieto-Márquez|Prieto-Márquez]], 2014). Czaszka miała garb przed oczami, znany np. u dinozaurów takich jak ''[[Gryposaurus]]'' czy ''[[Kritosaurus]]'', lecz nie jest on aż tak łukowato wygięty jak u tego pierwszego. Szczątki, pomimo tego, że zwierzę było duże (oszacowano je na 9-10m długości!) należały prawdopodobnie do niedorosłego osobnika. | [[Holotyp]] (NMMNH P-16106) to niekompletna czaszka bez przodu pyska i żuchwy, a także częściowa lewa kość ramienna i kilka kręgów szyjnych i grzbietowych ([[Albert Prieto-Márquez|Prieto-Márquez]], 2014). Czaszka miała garb przed oczami, znany np. u dinozaurów takich jak ''[[Gryposaurus]]'' czy ''[[Kritosaurus]]'', lecz nie jest on aż tak łukowato wygięty jak u tego pierwszego. Szczątki, pomimo tego, że zwierzę było duże (oszacowano je na 9-10m długości!) należały prawdopodobnie do niedorosłego osobnika. | ||
| − | ==Historia | + | ==Historia i ważność taksonu== |
[[John Horner|Horner]] opisał czaszkę naaszoibitozaura w 1992 roku jako należącą do młodego osobnika rodzaju ''[[Kritosaurus]]''. W tym samym czasie Hunt i Lucas opisywali część pozaczaszkową szkieletu jako należącą do gatunku ''[[Edmontosaurus]] saskatchewanensis''. Po obejrzeniu czaszki stwierdzili oni, że nie może to być edmontozaur i nadali mu nową nazwę ''Naashoibitosaurus''. W roku 2000 Thomas Williamson stwierdził (podobnie jak wcześniej Horner), że różnice te powstały wskutek innej morfologii czaszki w różnych stadiach rozwoju osobniczego. Według nich garb w miarę wzrostu przesuwał się do tyłu czaszki. Williamson wykazał także, że znalezisko pochodzi z tego samego obszaru i przedziału czasowego co ''[[Kritosaurus]]'', a nie tak jak wcześniej sądzono z najmłodszej części formacji Kirtland. Jednak w drugiej edycji "The Dinosauria" uznano oddzielność tych dwóch rodzajów. W 2014 r. Prieto-Márquez dokonał redeskrypcjji kritozaura. Autor ten również uznał ''Naashoibitosaurus'' za odrębny rodzaj. Z taką interpretacją zgodzili się także Sullivan i Lucas (2015). Brak dzioba i żuchwy dodatkowo utrudnia rozstrzygnięcie ważności taksonu ''Naashoibitosaurus''. Problem może zostać rozwiązany dzięki znalezieniu większej ilości materiału. | [[John Horner|Horner]] opisał czaszkę naaszoibitozaura w 1992 roku jako należącą do młodego osobnika rodzaju ''[[Kritosaurus]]''. W tym samym czasie Hunt i Lucas opisywali część pozaczaszkową szkieletu jako należącą do gatunku ''[[Edmontosaurus]] saskatchewanensis''. Po obejrzeniu czaszki stwierdzili oni, że nie może to być edmontozaur i nadali mu nową nazwę ''Naashoibitosaurus''. W roku 2000 Thomas Williamson stwierdził (podobnie jak wcześniej Horner), że różnice te powstały wskutek innej morfologii czaszki w różnych stadiach rozwoju osobniczego. Według nich garb w miarę wzrostu przesuwał się do tyłu czaszki. Williamson wykazał także, że znalezisko pochodzi z tego samego obszaru i przedziału czasowego co ''[[Kritosaurus]]'', a nie tak jak wcześniej sądzono z najmłodszej części formacji Kirtland. Jednak w drugiej edycji "The Dinosauria" uznano oddzielność tych dwóch rodzajów. W 2014 r. Prieto-Márquez dokonał redeskrypcjji kritozaura. Autor ten również uznał ''Naashoibitosaurus'' za odrębny rodzaj. Z taką interpretacją zgodzili się także Sullivan i Lucas (2015). Brak dzioba i żuchwy dodatkowo utrudnia rozstrzygnięcie ważności taksonu ''Naashoibitosaurus''. Problem może zostać rozwiązany dzięki znalezieniu większej ilości materiału. | ||
Wersja z 06:09, 20 sie 2018
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler, Kamil Kamiński |
| Naashoibitosaurus (naaszoibitozaur) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 9-10 m |
| Masa: | ok. 3-4 t |
| Miejsce występowania: | USA - Nowy Meksyk |
| Czas występowania | ok.73 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Kritosaurus. Naashoibitosaurus był podobny. Autor: Nobu Tamura [1]. | |
Wstęp
Naashoibitosaurus to rodzaj dość dużego płaskogłowego hadrozauryda, żyjącego w późnej kredzie na południu Ameryki Północnej. Początkowo uznany za kolejny okaz Kritosaurus, obecnie uważany jest za odrębny rodzaj.
Etymologia
Nazwa oznacza „jaszczura z Naashoibito”. Naashoibito to nazwa miejsca znalezienia, które w języku nawaho ("na'asho'i") oznacza zatoczkę lub strumień. Nazwa jest jednak wynikiem błędu, gdyż okazało się, że szczątki pochodzą nie z Naashoibito, lecz z nieco starszych pokładów ogniwa De-na-zin z formacji Kirtland. Epitet gatunkowy honoruje Johna Ostroma, amerykańskiego paleontologa znanego przede wszystkim z odkrycia i opisu deinonycha, ale zajmującego się również hadrozaurydami.
Materiał kopalny
Holotyp (NMMNH P-16106) to niekompletna czaszka bez przodu pyska i żuchwy, a także częściowa lewa kość ramienna i kilka kręgów szyjnych i grzbietowych (Prieto-Márquez, 2014). Czaszka miała garb przed oczami, znany np. u dinozaurów takich jak Gryposaurus czy Kritosaurus, lecz nie jest on aż tak łukowato wygięty jak u tego pierwszego. Szczątki, pomimo tego, że zwierzę było duże (oszacowano je na 9-10m długości!) należały prawdopodobnie do niedorosłego osobnika.
Historia i ważność taksonu
Horner opisał czaszkę naaszoibitozaura w 1992 roku jako należącą do młodego osobnika rodzaju Kritosaurus. W tym samym czasie Hunt i Lucas opisywali część pozaczaszkową szkieletu jako należącą do gatunku Edmontosaurus saskatchewanensis. Po obejrzeniu czaszki stwierdzili oni, że nie może to być edmontozaur i nadali mu nową nazwę Naashoibitosaurus. W roku 2000 Thomas Williamson stwierdził (podobnie jak wcześniej Horner), że różnice te powstały wskutek innej morfologii czaszki w różnych stadiach rozwoju osobniczego. Według nich garb w miarę wzrostu przesuwał się do tyłu czaszki. Williamson wykazał także, że znalezisko pochodzi z tego samego obszaru i przedziału czasowego co Kritosaurus, a nie tak jak wcześniej sądzono z najmłodszej części formacji Kirtland. Jednak w drugiej edycji "The Dinosauria" uznano oddzielność tych dwóch rodzajów. W 2014 r. Prieto-Márquez dokonał redeskrypcjji kritozaura. Autor ten również uznał Naashoibitosaurus za odrębny rodzaj. Z taką interpretacją zgodzili się także Sullivan i Lucas (2015). Brak dzioba i żuchwy dodatkowo utrudnia rozstrzygnięcie ważności taksonu Naashoibitosaurus. Problem może zostać rozwiązany dzięki znalezieniu większej ilości materiału.
Spis gatunków
| Naashoibitosaurus | Hunt & Lucas, 1993 |
| N. ostromi | Hunt & Lucas, 1993 |
Bibliografia
Hunt, A.P., Lucas, S.G.. (1993). "Cretaceous vertebrates of New Mexico". W: Lucas, S.G., Zidek, J. “Dinosaurs of New Mexico”. New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 2. Albuquerque, New Mexico: New Mexico Museum of Natural History and Science. 77–91.
Prieto-Márquez, A. (2014). "Skeletal morphology of Kritosaurus navajovius (Dinosauria:Hadrosauridae) from the Late Cretaceous of the North American south-west, with an evaluation of the phylogenetic systematics and biogeography of Kritosaurini". Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2014.770417.
Sullivan, R.M., Lucas, S.G. (2015). “Cretaceous vertebrates of New Mexico”. New Mexico Museum of Natural History and Science, 1801. 105-130.
