Martharaptor: Różnice pomiędzy wersjami
m (rys.) |
(poprawki, dr. uzupełnienia) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Martharaptor''}} | {{DISPLAYTITLE:''Martharaptor''}} | ||
| − | |||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 7: | Linia 6: | ||
|- | |- | ||
| [[Marcin Szermański]] | | [[Marcin Szermański]] | ||
| − | | | + | | [[Kamil Kamiński]] |
|- | |- | ||
| Linia 26: | Linia 25: | ||
|- | |- | ||
! '''[[:Kategoria:Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[:Kategoria:Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | ok. 124 [[Ma]] | + | | ok. 129-125 ?(124) [[Ma]] |
| − | <small>wczesna [[kreda]] ([[apt]])</small> | + | <small>wczesna [[kreda]] ([[barrem]] - ?[[apt]])</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 50: | Linia 49: | ||
| colspan=2 | | | colspan=2 | | ||
<display_points type="terrain" zoom=4> | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
| − | + | 38.993° N, 110.15° W~górne warstwy Yellow Cat formacji [[Cedar Mountain]], Green River, hrabstwo Emery, Utah, [[USA]]|<small>''Martharaptor greenriverensis'' - '''UMNH VP 21400''' ([[holotyp]]). | |
</display_points> | </display_points> | ||
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Martharaptor'' to [[rodzaj]] [[teropod]]a z terenów obecnych Stanów Zjednoczonych (stan Utah), żyjący we wczesnej kredzie. Jeżeli [[Phil Senter|Senter]] i in. ([[2012]]), którzy badali jego kości i nadali mu nazwę naukową mają rację, to mamy do czynienia z przedstawicielem [[Therizinosauroidea]]. Wg nich ''Martharaptor'' to [[takson siostrzany]] względem ''[[Alxasaurus]]'' + [[Therizinosauridae]]. W związku z tym ''Martharaptor'' byłby trzecim znanym członkiem [[klad]]u [[Therizinosauroidea]] z Ameryki Północnej po ''[[Falcarius]]'' i ''[[Nothronychus]]''. | + | ''Martharaptor'' to [[rodzaj]] [[teropod]]a z terenów obecnych Stanów Zjednoczonych (stan Utah), żyjący we wczesnej kredzie. Jeżeli [[Phil Senter|Senter]] i in. ([[2012]]), którzy badali jego kości i nadali mu nazwę naukową mają rację, to mamy do czynienia z przedstawicielem [[Therizinosauroidea]]. Wg nich ''Martharaptor'' to [[takson siostrzany]] względem ''[[Alxasaurus]]'' + [[Therizinosauridae]]. W związku z tym ''Martharaptor'' byłby trzecim znanym członkiem [[klad]]u [[Therizinosauroidea]] z Ameryki Północnej po ''[[Falcarius]]'' i ''[[Nothronychus]]''. Przynależność do terizinozauroidów potwierdziła też analiza Hartmana i współpracowników (2019). |
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| − | Szczątki martaraptora zostały odnalezione ok. 8 mil na południowy wschód od miasta Green River, hrabstwo Emery, Utah. Spoczywały one w górnych pokładach Yellow Cat (część formacji [[Cedar Mountain]]), które są datowane na wczesną kredę, a dokładniej na [[ | + | Szczątki martaraptora zostały odnalezione ok. 8 mil na południowy wschód od miasta Green River, hrabstwo Emery, Utah. Spoczywały one w górnych pokładach Yellow Cat (część formacji [[Cedar Mountain]]), które są datowane na wczesną kredę, a dokładniej na [[barrem]]. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
[[Holotyp]] o numerze katalogowym UMNH VP 21400 (Natural History Museum of Utah, Salt Lake City, Utah) to bardzo niekompletny szkielet, w którym niektóre skamieniałości nie są pewnie zidentyfikowane przez naukowców (oznaczone jako "?"). | [[Holotyp]] o numerze katalogowym UMNH VP 21400 (Natural History Museum of Utah, Salt Lake City, Utah) to bardzo niekompletny szkielet, w którym niektóre skamieniałości nie są pewnie zidentyfikowane przez naukowców (oznaczone jako "?"). | ||
| − | Na [[holotyp]] składa się: łuk neuralny kręgu szyjnego, kręg grzbietowy | + | Na [[holotyp]] składa się: łuk neuralny kręgu szyjnego, kręg grzbietowy, trzon kręgu ogonowego, ?k. łokciowa, k. promieniowa, k. łopatkowa, k. kulszowa, ?dystalna część k. łonowej, ?k. śródręcza I, ?paliczek dłoni I-1, 4 paliczki dłoni (w tym 2 przedostatnie), 6 pazurów dłoni (palców I, II i III), k. śródstopia I, II, II, IV, ?k. śródstopia III, 11 paliczków stopy i 2 pazury stopy (z czego jeden z nich palca I). |
| + | [[Plik: Martharaptor_greenriverensis.png|300px|thumb|right|Kręgi, kości kończyn przednich i miednicy. Źródło: Senter i in., 2012. [http://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0043911].]] | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 78: | Linia 78: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small> | + | <small>Hartman, S., Mortimer, M., Wahl, W.R., Lomax, D.R., Lippincott, J., Lovelace, D.M. (2019). "A new paravian dinosaur from the Late Jurassic of North America supports a late acquisition of avian flight". PeerJ. 7: e7247. [[doi:10.7717/peerj.7247]]. |
| + | |||
| + | McDonald, A.T., Kirkland J.I., DeBlieux, D.D., Madsen, S.K., Cavin. J. (2010). "New Basal Iguanodonts from the Cedar Mountain Formation of Utah and the Evolution of Thumb-Spiked Dinosaurs". PLoS ONE. 5 (11): e14075. [[doi:10.1371/journal.pone.0014075]]. | ||
| + | |||
Senter, P., Kirkland, J., DeBlieux, D. (2012) Martharaptor greenriverensis, a New Theropod Dinosaur from the Lower Cretaceous of Utah. PLOS ONE 7 (8): e43911. [http://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0043911] | Senter, P., Kirkland, J., DeBlieux, D. (2012) Martharaptor greenriverensis, a New Theropod Dinosaur from the Lower Cretaceous of Utah. PLOS ONE 7 (8): e43911. [http://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0043911] | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 92: | Linia 95: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| + | [[Kategoria:Barrem]] | ||
[[Kategoria:Apt]] | [[Kategoria:Apt]] | ||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 19:25, 27 wrz 2019
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Kamil Kamiński |
| Martharaptor (martaraptor) | |
|---|---|
| Długość: | ? m |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | USA – Utah, hrabstwo Emery
(górne warstwy Yellow Cat formacji Cedar Mountain) |
| Czas występowania | ok. 129-125 ?(124) Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Kości dłoni. Źródło: Senter i in., 2012 | |
| Mapa znalezisk Martharaptor: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Martharaptor to rodzaj teropoda z terenów obecnych Stanów Zjednoczonych (stan Utah), żyjący we wczesnej kredzie. Jeżeli Senter i in. (2012), którzy badali jego kości i nadali mu nazwę naukową mają rację, to mamy do czynienia z przedstawicielem Therizinosauroidea. Wg nich Martharaptor to takson siostrzany względem Alxasaurus + Therizinosauridae. W związku z tym Martharaptor byłby trzecim znanym członkiem kladu Therizinosauroidea z Ameryki Północnej po Falcarius i Nothronychus. Przynależność do terizinozauroidów potwierdziła też analiza Hartmana i współpracowników (2019).
Lokalizacja
Szczątki martaraptora zostały odnalezione ok. 8 mil na południowy wschód od miasta Green River, hrabstwo Emery, Utah. Spoczywały one w górnych pokładach Yellow Cat (część formacji Cedar Mountain), które są datowane na wczesną kredę, a dokładniej na barrem.
Materiał kopalny
Holotyp o numerze katalogowym UMNH VP 21400 (Natural History Museum of Utah, Salt Lake City, Utah) to bardzo niekompletny szkielet, w którym niektóre skamieniałości nie są pewnie zidentyfikowane przez naukowców (oznaczone jako "?").
Na holotyp składa się: łuk neuralny kręgu szyjnego, kręg grzbietowy, trzon kręgu ogonowego, ?k. łokciowa, k. promieniowa, k. łopatkowa, k. kulszowa, ?dystalna część k. łonowej, ?k. śródręcza I, ?paliczek dłoni I-1, 4 paliczki dłoni (w tym 2 przedostatnie), 6 pazurów dłoni (palców I, II i III), k. śródstopia I, II, II, IV, ?k. śródstopia III, 11 paliczków stopy i 2 pazury stopy (z czego jeden z nich palca I).
Etymologia
Nazwa rodzajowa Martharaptor honoruje Marthę Hayden, która jest jedną z odkrywców pokładów formacji Cedar Mountain i uczestniczką wykopalisk paleontologicznych w Utah na przestrzeni około 25 lat. Jest to zarazem zbitek dwóch słów: jej imienia Martha i łac. raptor, znaczącego "rabuś". Epitet gatunkowy greenriverensis odnosi się do miasta Green River w hrabstwie Emery, stan Utah, w pobliżu którego znaleziono szczątki tego dinozaura.
Spis gatunków
| Martharaptor | Senter, Kirkland i DeBlieux, 2012 |
|---|---|
| M. greenriverensis | Senter, Kirkland i DeBlieux, 2012 |
Bibliografia
Hartman, S., Mortimer, M., Wahl, W.R., Lomax, D.R., Lippincott, J., Lovelace, D.M. (2019). "A new paravian dinosaur from the Late Jurassic of North America supports a late acquisition of avian flight". PeerJ. 7: e7247. doi:10.7717/peerj.7247.
McDonald, A.T., Kirkland J.I., DeBlieux, D.D., Madsen, S.K., Cavin. J. (2010). "New Basal Iguanodonts from the Cedar Mountain Formation of Utah and the Evolution of Thumb-Spiked Dinosaurs". PLoS ONE. 5 (11): e14075. doi:10.1371/journal.pone.0014075.
Senter, P., Kirkland, J., DeBlieux, D. (2012) Martharaptor greenriverensis, a New Theropod Dinosaur from the Lower Cretaceous of Utah. PLOS ONE 7 (8): e43911. [2]
