Nemegtonykus: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę " {{DISPLAYTITLE:''Nemegtonykus''}} {{Opis |Autor = Michał Siedlecki |Korekta = |nazwa = ''Nemegtonykus'' (nemeg...") |
(poprawki) |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Michał Siedlecki]] | |Autor = [[Michał Siedlecki]] | ||
| − | |Korekta = | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]] |
|nazwa = ''Nemegtonykus'' (nemegtonyk) | |nazwa = ''Nemegtonykus'' (nemegtonyk) | ||
|długość = | |długość = | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
[[Coelurosauria]] | [[Coelurosauria]] | ||
| − | |||
| − | |||
[[Alvarezsauroidea]] | [[Alvarezsauroidea]] | ||
| Linia 37: | Linia 35: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Nemegtonykus'' to niewielki przedstawiciel [[klad|kladu]] [[ | + | ''Nemegtonykus'' to niewielki przedstawiciel [[klad|kladu]] [[Parvicursorinae]], żyjący na terenie obecnej Pustyni Gobi w Mongolii ok. 70 milionów lat temu. Został opisany w 2019 r. przez zespół badawczy, w którego skład wchodził m.in. [[Rinchen Barsbold]]. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa ''Nemegtonykus citus'' dosłownie oznacza "prędki pazur z Nemegt". Odnosi się ona do [[formacja|formacji]] geologicznej , w której odnaleziono szczątki tego teropoda, oraz przypuszczalnego trybu życia zwierzęcia. | + | Nazwa ''Nemegtonykus citus'' dosłownie oznacza "prędki pazur z Nemegt". Odnosi się ona do [[formacja|formacji]] geologicznej, w której odnaleziono szczątki tego teropoda, oraz przypuszczalnego trybu życia zwierzęcia. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] (MPC-D 100/203) to niekompletny, [[dysartykułowany]] szkielet pozaczaszkowy, obejmujący | + | [[Holotyp]] (MPC-D 100/203) to niekompletny, częściowo [[dysartykułowany]] szkielet pozaczaszkowy, obejmujący 6 kręgów grzbietowych, 2 kręgi krzyżowe oraz kość krzyżową, 5 rozdzielonych żeber grzbietowych, 21 kręgów ogonowych, prawie kompletną lewą kość łopatkowo-kruczą, prawie kompletną lewą kość biodrową, częściową prawą kość biodrową, częściową lewą kość łonową oraz inne częściowo zachowane elementy miednicy, kompletną lewą kość udową, kompletny lewy [[tibiotarsus]] (kość piszczelowa połączona ze stępem), częściowa prawa kość piszczelowa, prawie kompletna lewa kość strzałkowa i lewy [[tarsometatarsus]] (II i IV kość śródstopia ściśle połączona z dystalną częścią stępu), izolowane paliczki lewej stopy: III-1, IV-1, IV-2, II-1, II-2 (identyfikacja dwóch ostatnich niepewna). |
| − | Część kości , między innymi kręgi ogonowe i lewa noga były naturalnie [[artykułowany|artykułowane]]. Żebra grzbietowe były znalezione przy miednicy należącej do holotypu ''[[Gobiraptor]] minutus'' jednak uważa się, że są to żebra ''N.citus'', m.in. dlatego, że są zbyt małe na żebra ''G.minutus''. | + | Część kości, między innymi kręgi ogonowe i lewa noga były naturalnie [[artykułowany|artykułowane]]. Żebra grzbietowe były znalezione przy miednicy należącej do holotypu ''[[Gobiraptor]] minutus'', jednak uważa się, że są to żebra ''N. citus'', m.in. dlatego, że są zbyt małe na żebra ''G. minutus''. |
| − | Oprócz holotypu | + | |
| + | Oprócz holotypu znany jest jeszcze okaz MPC-D 100/207, na który składają się: możliwy element miednicy, prawie kompletna prawa kość udowa, częściowa prawa kość piszczelowa z kością strzałkową, częściowa lewa kość skokowa z [[tarsometatarsus]], dystalne końce prawych kości śródstopia: II, III i IV oraz prawdopodobne paliczki prawej stopy: II-1 i IV-1. | ||
==Znalezisko== | ==Znalezisko== | ||
| Linia 50: | Linia 49: | ||
==Budowa, paleobiologia i pokrewieństwo== | ==Budowa, paleobiologia i pokrewieństwo== | ||
| − | ''Nemegtonyk'' był prawdopodobnie małym, szybkim teropodem o długich tylnych kończynach i krótkich przednich kończynach z jednym palcem, podobnie jak jego krewniacy. Nie wiadomo, czym się żywił, lecz prawdopodobnie jego dietę stanowiły w większości owady. Był jednym z ostatnich [[Parvicursorinae|parwikursorynów]]. | + | ''Nemegtonyk'' był prawdopodobnie małym, szybkim teropodem o długich tylnych kończynach i krótkich przednich kończynach z jednym palcem, podobnie jak jego krewniacy. Nie wiadomo, czym się żywił, lecz prawdopodobnie jego dietę stanowiły w większości owady. Był jednym z ostatnich [[Parvicursorinae|parwikursorynów]]. W [[kladogram]]ie Lee i in. (2019) tworzył [[politomia|politomię]] z [[Parvicursor|parwikursorem]], [[Mononykus|mononykiem]], [[Ceratonykus|ceratonykiem]], [[Linhenykus|linhenykiem]], [[Shuvuuia|szuwują]] oraz [[klad]]em składającym się z [[kol]], [[Xixianykus|ksiksianyka]] i [[Albinykus|albinyka]]. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 62: | Linia 61: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Lee, S., Park, J.-Y., Lee, Y.-N., Kim, S.-H., Lu, J., Barsbold, R., & Tsogtbaatar, K. (2019). “A new alvarezsaurid dinosaur from the Nemegt Formation of Mongolia | + | <small>Lee, S., Park, J.-Y., Lee, Y.-N., Kim, S.-H., Lu, J., Barsbold, R., & Tsogtbaatar, K. (2019). “A new alvarezsaurid dinosaur from the Nemegt Formation of Mongolia" Scientific Reports, 9: 15493. [[doi:10.1038/s41598-019-52021-y]] |
</small> | </small> | ||
Wersja z 18:51, 6 sty 2020
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Korekta: | Maciej Ziegler |
| Nemegtonykus (nemegtonyk) | |
|---|---|
| Masa | ok. 3,4 kg |
| Miejsce | Mongolia |
| Czas |
ok. 70 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja Parvicursor. Być może Nemegtonykus był podobny. Autor: PaleoEquii | |
Wstęp
Nemegtonykus to niewielki przedstawiciel kladu Parvicursorinae, żyjący na terenie obecnej Pustyni Gobi w Mongolii ok. 70 milionów lat temu. Został opisany w 2019 r. przez zespół badawczy, w którego skład wchodził m.in. Rinchen Barsbold.
Etymologia
Nazwa Nemegtonykus citus dosłownie oznacza "prędki pazur z Nemegt". Odnosi się ona do formacji geologicznej, w której odnaleziono szczątki tego teropoda, oraz przypuszczalnego trybu życia zwierzęcia.
Materiał kopalny
Holotyp (MPC-D 100/203) to niekompletny, częściowo dysartykułowany szkielet pozaczaszkowy, obejmujący 6 kręgów grzbietowych, 2 kręgi krzyżowe oraz kość krzyżową, 5 rozdzielonych żeber grzbietowych, 21 kręgów ogonowych, prawie kompletną lewą kość łopatkowo-kruczą, prawie kompletną lewą kość biodrową, częściową prawą kość biodrową, częściową lewą kość łonową oraz inne częściowo zachowane elementy miednicy, kompletną lewą kość udową, kompletny lewy tibiotarsus (kość piszczelowa połączona ze stępem), częściowa prawa kość piszczelowa, prawie kompletna lewa kość strzałkowa i lewy tarsometatarsus (II i IV kość śródstopia ściśle połączona z dystalną częścią stępu), izolowane paliczki lewej stopy: III-1, IV-1, IV-2, II-1, II-2 (identyfikacja dwóch ostatnich niepewna). Część kości, między innymi kręgi ogonowe i lewa noga były naturalnie artykułowane. Żebra grzbietowe były znalezione przy miednicy należącej do holotypu Gobiraptor minutus, jednak uważa się, że są to żebra N. citus, m.in. dlatego, że są zbyt małe na żebra G. minutus.
Oprócz holotypu znany jest jeszcze okaz MPC-D 100/207, na który składają się: możliwy element miednicy, prawie kompletna prawa kość udowa, częściowa prawa kość piszczelowa z kością strzałkową, częściowa lewa kość skokowa z tarsometatarsus, dystalne końce prawych kości śródstopia: II, III i IV oraz prawdopodobne paliczki prawej stopy: II-1 i IV-1.
Znalezisko
Oba okazy nemegtonyka zostały znalezione w niewielkim zbiorowisku kości Altan Uul III. Oprócz nich znaleziono tam trzeci okaz parwicursoryna przypisanego do Mononykus sp. oraz szczątki owiraptorydów. Wśród nich został znaleziony gobiraptor oraz dwie inne, nieopisane formy.
Budowa, paleobiologia i pokrewieństwo
Nemegtonyk był prawdopodobnie małym, szybkim teropodem o długich tylnych kończynach i krótkich przednich kończynach z jednym palcem, podobnie jak jego krewniacy. Nie wiadomo, czym się żywił, lecz prawdopodobnie jego dietę stanowiły w większości owady. Był jednym z ostatnich parwikursorynów. W kladogramie Lee i in. (2019) tworzył politomię z parwikursorem, mononykiem, ceratonykiem, linhenykiem, szuwują oraz kladem składającym się z kol, ksiksianyka i albinyka.
Spis gatunków
| Nemegtonykus | Lee, Park, Lee, Kim, Lu Barsbold i Tsogtbaatar, 2019 |
| N. citus | Lee, Park, Lee, Kim, Lu, Barsbold i Tsogtbaatar, 2019 |
Bibliografia
Lee, S., Park, J.-Y., Lee, Y.-N., Kim, S.-H., Lu, J., Barsbold, R., & Tsogtbaatar, K. (2019). “A new alvarezsaurid dinosaur from the Nemegt Formation of Mongolia" Scientific Reports, 9: 15493. doi:10.1038/s41598-019-52021-y
