Alcovasaurus

Autor:

Maciej Ziegler, Marcin Szermański, Kamil Kamiński

---

Alcovasaurus (alkowazaur)
Długość:	ok. 7 m
Masa:	? t
Miejsce występowania:	USA - Wyoming (ekwiwalent ogniwa Brushy Basin, formacja Morrison)
Czas występowania	późna jura (kimeryd - tyton) tj. ok. 156-145 Ma
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Stegosauria Stegosauridae Dacentrurinae
Autor: Nobu Tamura.

Wstęp

Alcovasaurus to zaawansowany stegozauryd z późnej jury Ameryki Północnej. Wg Costy i Mateusa (2019) może on być drugim gatunkiem rodzaju Miragaia.

Materiał kopalny

Okaz typowy to UW 20503 (wcześniej UW D54) - 42 kręgi ze wszystkich odcinków kręgosłupa, kość krzyżowa i niekompletne kości miednicy, prawa kość udowa (do dziś tylko ona przetrwała) i 4 kolce ogonowe. Do Alcovasaurus mógł należeć też fragment znaleziony w Como Bluff, Wyoming (odlew DMNH 33431) (Galton i Carpenter, 2016).

Budowa

Cechy charakterystyczne to bardzo długie (ok. 98,5 cm) kolce ogonowe, które są nieco spłaszczone (jednak pancerz może różnić się w zależności od wieku, wielkości i płci zwierzęcia - Maidment i in., 2008). Ponadto 10 trzonów dalszych kręgów ogonowych łatwo odróżnić od Stegosaurus: są zaokrąglone w widoku przednim/tylnym i występują wyrostki poprzeczne. Wyrostki sugerują obecność większych mięśni (longissimus caudalis superior, caudifemoralis longus i iliocaudalis). Rozwnięta muskulatura ogona koreluje z długimi kolcami ogonowymi, co czyniło go zapewne efektywniejszą bronią. Ogon był krótszy niż u Stegosaurus stenops (Galton, 2010; Galton i Carpenter, 2016). Od innych stegozaurów z formacji Morrison alkowazaura odróżnia także obecność sześciu par żeber krzyżowych (Costa i Mateus, 2019).

Filogeneza i taksonomia

(f-j) kolce ogonowe: f - Stegosaurus stenops, g - S. sulcatus. (h-j) Przednia para kolców ogonowych Alcovasaurus: i - widok boczny, j - widok z tyłu, h - widok boczny przeciwległego kolca. (p-q) Kolce ogonowe i przekrój kręgów Stegosaurus. Skala 10 cm. Rysunki z Galton, 2010; reprodukowane z Gilmore, 1914 i Bakker, 1988.

Alcovasaurus jest podobny do Stegosaurus (Galton i Carpenter, 2016), więc prawdopodobnie jest jego bliskim krewnym. Paul (2010) nieoficjalnie podał, że gatunek ten jest bardziej bazalny od Stegosaurus (S. ungulatus i S. stenops). Nie przeprowadzono dokładnych porównań (w szczególności analiz filogenetycznych), więc pokrewieństwo z gatunkami Stegosaurus, Hesperosaurus i innymi stegozaurydami oraz odrębność rodzajowa Alcovasaurus nie są pewne. Wg Costy i Mateusa (2019) Alcovasaurus nie powinien być klasyfikowany jako odrębny rodzaju, lecz gatunek rodzaju Miragaia. Wraz z drugim gaunkiem miragaji oraz Dacentrurus należał on do kladu Dacentrurinae.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Alcovasaurus odnosi się z pewnością do miejsca znalezienia i oznacza "jaszczur z Alcova" (Alcova + sauros), zaś epitet gatunkowy oznacza zapewne "długokolcy".

Spis gatunków

Alcovasaurus	Galton i Carpenter, 2016
= "Natronasaurus"	Ulansky vide Galton i Carpenter, 2016	nomen nudum	=?Miragaia
Alcovasaurus longispinus	(Gilmore, 1914) Galton i Carpenter, 2016
= Stegosaurus longispinus	Gilmore, 1914
= Stegosaurus "altispinus"	Gilmore, 1914	nomen nudum
= Kentrosaurus longispinus	(Gilmore, 1914) Olshevsky i Ford, 1993
= "Natronasaurus" longispinus	(Gilmore, 1914) Ulansky vide Galton i Carpenter, 2016	nomen nudum	=?Miragaia longispinus

Bibliografia

Costa, F., Mateus, O. (2019) “Dacentrurine stegosaurs (Dinosauria): A new specimen of Miragaia longicollum from the Late Jurassic of Portugal resolves taxonomical validity and shows the occurrence of the clade in North America.” PLoS ONE 14(11): e0224263. [[1]]. Galton, P. M. (2010) "Species of plated dinosaur Stegosaurus (Morrison Formation, Late Jurassic) of western USA: new type species designation needed" Swiss Journal of Geosciences, 103(2), 187-198. doi: 10.1007/s00015-010-0022-4

Galton, P.M. & Carpenter, K. (2016) "The plated dinosaur Stegosaurus longispinus Gilmore, 1914 (Dinosauria: Ornithischia; Upper Jurassic, western USA), type species of Alcovasaurus n. gen." Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen, 279(2), 185–208. doi: 10.1127/njgpa/2016/0551

Gilmore, C.W. (1914) "Osteology of the armoured Dinosauria in the United States National Museum, with special reference to the genus Stegosaurus" United States National Museum Bulletin, 89, 1-143.

Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford

Ulansky, R. (online 2014) "Dinosaur classification. Basal Thyreophora & Stegosauria" http://dinoweb.narod.ru/Ulansky_2014_Dinoclass_Stegosauria.pdf