Beipiaosaurus

Autor:	Korekta:
Maciej Ziegler	Dawid Mazurek, Tomasz Sokołowski, Dawid Mika

---

Beipiaosaurus (bejpiaozaur)
Długość:	1,9- 2,2 m (osobnik niedojrzały)
Masa:	50-90 kg (osobnik niedojrzały)
Miejsce występowania:	Chiny - Liaoning formacja Yixian - ogniwo Jianshangou
Czas występowania	125-122 (?136-?118) Ma wczesna kreda (apt?)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Therizinosauria Therizinosauroidea
Autor: Matthew P. Martyniuk [2].

Wstęp

Beipiaosaurus to rodzaj bazalnego terizinozauroida żyjącego we wczesnej kredzie (prawdopodobnie wczesny apt) na terenach dzisiejszej Azji. Jest jednym z najwcześniejszych przedstawicieli swojej grupy, obok znanego z tej samej formacji Jianchangosaurus; prawdopodobnie starszy i bardziej prymitywny jest Falcarius (i być może zagadkowy, niepewny Eshanosaurus). Jego odkrycie dostarczyło nowych dowodów na to, że terizinozauroidy to teropody z grupy celurozaurów, które niezależnie wykształciły cechy innych dinozaurów, szczególnie zauropodomorfów. Beipiaosaurus zapewne był roślinożerny. Beipiaosaurus (okaz BMNHC PH000911) miał prawdopodobnie brązowe pióra.

Etymologia

Pierwszego osobnika odkrył w 1996 roku rolnik Li Yinxian w lokalizacji Sihetun, niedaleko miasta Beipiao (prowincja Liaoning) - stąd nazwa zwierzęcia. Epitet gatunkowy (inexpectus - "niespodziewany") nadano od zaskakujących cech bejpiaozaura.

Materiał kopalny

Holotyp oznaczony IVPP 11559 znajduje się w Instytucie Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii w Pekinie (Institute of Vertebrate Paleontology and Paleoanthropology - w skrócie IVPP). Zawiera kości czaszki (k. ?nosową, zaoczodołową, ciemieniową i inne fragmenty), żuchwę, zęby, kręgi (3 szyjne, 4 tylne grzbietowe, 2 kręgi krzyżowe, 31 ogonowych oraz kilka szewronów), 4 niecałe żebra, dość kompletne kończyny przednie, niekompletne kości miednicy, dość kompletną kończynę tylną (m. in. kość udową, piszczel, niekompletną strzałkową, kość piętową, skokową, kości śródstopia i trzy paliczki). Później odnaleziono jeszcze kolejne szczątki holotypu: kolejne elementy miednicy, w tym kręgi krzyżowe i prawie kompletny ogon.

Drugi okaz Beipiaosaurus, nie zaliczony do gatunku B. inexpectus jest oznaczony numerem STM31-1 (Shandong Tianyu Museum of Nature). To dobrze zachowany, artykułowany szkielet zawierający przednią część ciała.

Trzeci okaz Beipiaosaurus, BMNHC PH000911, to artykułowany szkielet zawierający przynajmniej przednią część ciała.

Budowa

Szkielet. Autor: Jaime A. Headden [1].

Bejpiaozaur przypominał budową inne terizinozaury; był bardziej podobny do zaawansowanych przedstawicieli swojej grupy niż wcześniejszy Falcarius i równowiekowy Jianchangosaurus. Jak u wielu grup dinozaurów, także w rozwoju terizinozaurów zaobserwowano zwiększanie ciała: bejpiaozaur był jednym z najmniejszych terizinozaurów - mierzył około 2 metrów długości, lecz holotyp nie należał do w pełni wyrośniętego osobnika. W porównaniu do swoich krewniaków miał większą głowę i inne proporcje kończyn (cechy plezjomorficzne) oraz odmienną budowę dłoni, miednicy i kości udowej (cechy autapomorficzne). Wielkie, mocne przednie kończyny były wyposażone w trzy duże, zagięte pazury. Mogły służyć do obrony przed drapieżnikami takimi jak Huaxiagnathus czy Dilong, lecz w starciu z wielkim Yutyrannus były bezużyteczne. W przeciwieństwie do późniejszych terizinozauroidów, miał trzy palce na przedzie stopy - u późniejszych gatunków czwarty, wyrastający z tyłu u pozostałych teropodów palec przesunął się, tworząc charakterystyczną, czteropalczastą stopę.

Niezwykłą cechą bejpiaozaura jest obecność struktury podobnej po ptasiego pygostylu (zob. też Pióra i pygostyl maniraptorów). Zrośniętych jest pięć ostatnich kręgów oraz dwa je poprzedzające (Xu i in., 2003; Liao i in., 2021).

Pióra

Bejpiaozaur jest pierwszym terizinozauroidem, u którego stwierdzono obecność piór i do odkrycia jutyrana był największym dinozaurem, u którego je znaleziono.

Większość piór, którymi było pokryte ciało bejpiaozaura, jest małymi, podobnymi do włosków i rozgałęzionymi na końcach tworami, znanymi u wielu innych celurozaurów. Mają one przeważnie 5-7 cm długości.

Niektóre z piór Beipiaosaurus są długimi, pojedynczymi włóknami, charakteryzują się znacznymi rozmiarami - są one długie na 10-15 cm i szerokie na 2-3 mm. Są one rozmieszczone na głowie, szyi oraz ogonie - częściach ciała często pełniących funkcje pokazowe u ptaków i ssaków. Ich sztywność i podobieństwo do kolców pozwala przypuszczać, że pełniły być może funkcję obronną. Odkrycie to wzmocniło hipotezę mówiącą, że pióra wyewoluowały i zróżnicowały się u nieptasich teropodów przed pojawieniem się ptaków i lotu. Twory przypominające prymitywne pióra bejpiaozaura zaobserwowano wcześniej u wczesnych teropodów (prawdopodobnie dilofozaurydów), megalozauryda(?) Sciurumimus dinozaurów ptasiomiednicznych (Psittacosaurus sp. i Tianyulong) oraz u pterozaurów, co może sugerować, że takie pokrycie ciała nie było ograniczone jedynie do celurozaurów, lecz mogło charakteryzować już żyjącego w środkowym triasie wspólnego przodka dinozaurów i pterozaurów, należącego do kladu Ornithodira. Protopióra Tianyulong i Beipiaosaurus są podobne do siebie i prawdopodobnie były homologiczne.

Spis gatunków

Beipiaosaurus	Xu, Tang i Wang, 1999
B. inexpectus	Xu, Tang i Wang, 1999

Bibliografia

Li, Q., Clarke, J.A., Gao, K-Q., Zhou, C-F., Meng, Q., Li, D., D’Alba, L. & Shawkey, M.D. (2014) "Melanosome evolution indicates a key physiological shift within feathered dinosaurs" Nature, 507, 350–353. doi:10.1038/nature12973

Liao, C.-C., Zanno, L.E., Wang, S. & Xu, X. (2021) "Postcranial osteology of Beipiaosaurus inexpectus (Theropoda: Therizinosauria)" PLoS ONE, 16(9), e0257913. doi:10.1371/journal.pone.0257913

Pu, H., Kobayashi, Y., Lü, J., Xu, L., Wu, Y., Chang, H., Zhang, J & Jia, S. (2013). "An Unusual Basal Therizinosaur Dinosaur with an Ornithischian Dental Arrangement from Northeastern China" PLoS ONE, 8(5), e63423. doi:10.1371/journal.pone.0063423

Xu, X., Tang, Z-L., & Wang, X-L. (1999). "A therizinosauroid dinosaur with integumentary structures from China" Nature, 399: 350-354.

Xu, X., Cheng, Y., Wang, X., & Whang, C. (2003) "Pygostyle-like structure from Beipiaosaurus (Theropoda, Therizinosauroidea) from the Lower Cretaceous Yixian Formation of Liaoning, China" Acta Geologica Sinica 77(3) 294-298.

Xu, X. & Norell, M.A. (2006) "Non-Avian dinosaur fossils from the Lower Cretaceous Jehol Group of western Liaoning, China" Geological Journal, 41, 419-437.

Xu, X., Zheng, X. & You, H. (2009) "A new feather type in a nonavian theropod and the early evolution of feathers" Proceedings of the National Academy of Sciences, 106(3), 832-834. doi:10.1073/pnas.0810055106

Zanno, L.E. (2010). "A taxonomic and phylogenetic re-evaluation of Therizinosauria (Dinosauria: Maniraptora)" Journal of Systematic Palaeontology, 8(4), 503-543. doi:10.1080/14772019.2010.488045

Zheng, X., You, H., Xu, X. & Dong, Z. (2009) "An Early Cretaceous heterodontosaurid dinosaur with filamentous integumentary structures" Nature, 458 (7236), 333-336. doi:10.1038/nature07856

https://theropoddatabase.com/Therizinosauroidea.htm#Beipiaosaurusinexpectus

https://scienceblogs.com/tetrapodzoology/2009/02/09/month-in-dinosaurs-part-i