Tatankacephalus

Autor:	Korekta:
Marcin Szermański	Maciej Ziegler Łukasz Czepiński Dawid Mazurek

---

Tatankacephalus (tatankacefal)
Długość:	ok. 4,5(?) m
Masa:	ok. 1,5(?) t
Miejsce występowania:	USA - Montana (formacja Cloverly)
Czas występowania	115-108,8 Ma wczesna kreda (późny apt - wczesny alb)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Ankylosauria Nodosauridae
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/index.php?title=Cloverly\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Cloverly (strona nie istnieje)\"\u003ECloverly\u003C/a\u003E, hrabstwo Wheatlan, Montana, \u003Ca href=\"/wiki/USA\" class=\"mw-redirect\" title=\"USA\"\u003EUSA\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003ET. cooneyorum\u003C/i\u003E - holotyp MOR 1073.\u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Cloverly, hrabstwo Wheatlan, Montana, USA|T. cooneyorum - holotyp MOR 1073.\n","link":"","lat":49.6799604350679970821147435344755649566650390625,"lon":-100.0072482716499990829106536693871021270751953125,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Tatankacephalus to ankylozaur żyjący we wczesnej kredzie na terenach Ameryki Północnej.

Odkrycie i lokalizacja

Czaszka została znaleziona w pokładach czerwonego mułowca (łupka osadowego) w bazalnej części Unit VII (Ostrom, 1970) dolnokredowej formacji Cloverly w Harlowton w Montanie. Holotyp został zlokalizowany około 1 km na zachód od stanowiska 33-1 Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej (American Museum of Natural History), gdzie został również odnaleziony Microvenator celer przez Barnuma Browna. Dokładna lokalizacja holotypu tatankacefala: hrabstwo Whetland, Montana (46°15,592' N; 109°41,263' W).

Materiał kopalny

Holotyp (MOR 1073): częściowa czaszka składająca się z okolicy nosowej z fragmentaryczną przegrodę międzynosową, fragmentów kości przedszczękowej z trzema zębodołami, fragmentu szczękowo-nosowego, fragmentów: kości oczodołowej, oczodołowej tylnej i kwadratowo-jarzmowej, wyrastającego z kości szczękowej lub zębowej zęba oraz dużego, tylnego fragmentu czaszki, zawierającego: kość ciemieniowa, brzeg łuskowy, potylicą (okolicą potyliczną), grzbietową część lewej kości kwadratowej, mózgoczaszkę, prawą kość oczodołową tylną, prawy oczodół, częściową kość skrzydłową, trzon kości klinowej, podstawę kości potylicznej i rostrum kości przyklinowej. Fragmenty żebra oraz dwa fragmenty pustych, brzusznowklęsłych osteoderm mogą należeć do tego samego osobnika.

Diagnoza i pozycja systematyczna

Pierwotna diagnoza (Parsons i Parsons, 2009) mówiła o średniej wielkości ankylozaurydzie z następującymi autapomorfiami: niesegmentowany, rozszerzony grzbiet karkowy, wklęsły boczny wyrostek wychodzący z wyrostka przypotylicznego, długi, wąska osteoderma na jarzmowym wyrostku grzbietu kwadratowo-jarzmowej do guzu kwadratowo-jarzmowego. Nowsze badania (Thompson i in., 2011; Arbour i Currie, 2015) wykazują, że Tatankacephalus nie jest ankylozaurydem, a nodozaurydem.

Budowa

Średniej wielkości ankylozaur żyjący we wczesnej kredzie na terenach Ameryki Północnej. Jego czaszka wedle szacunków mierzyła 32 cm długości i należała do dorosłego osobnika. Odnaleziono tylko dwie osteodermy składające się na pancerz tego dinozaura, z czego jedna jest w nienaruszonym stanie. Mierzy ona 137 mm długości i 115 mm szerokości. Nieoficjalne szacunki na podstawie wielkości czaszek Tatankacephalus i Gastonia wynoszą ok. 4,5 metra długości i ok. 1,5 tony.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Tatankacephalus znaczy "bizońska głowa". Wywodzi się ona ze słów tatanka (bizon z języka Oglala) i cephalus (z łacińskiego głowa). Epitet gatunkowy cooneyorum honoruje rodzinę Johna Patricka Cooneya.

Spis gatunków

Tatankacephalus	Parsons i Parsons, 2009
T. cooneyorum	Parsons i Parsons, 2009

Bibliografia

Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology. DOI:10.1080/14772019.2015.1059985

Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2011) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora), Journal of Systematic Palaeontology". DOI:10.1080/14772019.2011.569091

http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=10112&Itemid=67

http://www.paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?action=checkTaxonInfo&taxon_no=156241&is_real_user=1