Teviornis: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Bibliografia) |
|||
| Linia 32: | Linia 32: | ||
[[Neornithes]] | [[Neornithes]] | ||
| − | + | [[Neognathae]] | |
| − | + | [[Pangalloanserae]] | |
[[Anserimorphes]] | [[Anserimorphes]] | ||
| − | + | [[Anseriformes]] ''sensu lato'' | |
| + | |||
| + | [[Presbyornithidae]] | ||
|grafika = Vegavis restoration.jpg | |grafika = Vegavis restoration.jpg | ||
| Linia 47: | Linia 49: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Teviornis'' to | + | ''Teviornis'' to rodzaj ptaka z grupy ptaków neognatycznych żyjącego na terenach dzisiejszej Mongolii, pod koniec okresu kredowego. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| + | Nazwa rodzajowa upamiętnia odkrywce szczątków tego [[Avialae|awiala]] Wiktora Tereszczenkę, radzieckiego, a potem rosyjskiego paleontologa. Epitet gatunkowy odnosi się do Pustyni Gobi w Mongolii, na której terenie znaleziono szczątki tewiornisa. | ||
| + | |||
| + | ==Materiał kopalny== | ||
| + | [[Holotyp]] (PIN 4499–1) to częściowo zmiażdżone fragmenty prawej kończyny przedniej - tylna część kości ramieniowej, k. łódeczkowatoksiężycowa, k. grochowata, pełny ''[[carpometacarpus]]'', paliczki II-1 i III-1. Pozostały materiał kopalny tego ptaka jest uznawany za zaginiony ([[Mortimer]], online) | ||
| + | ==Budowa i systematyka== | ||
| + | Tewiornis był średnich rozmiarów ptakiem, przypominającym nieco [[Vegavis|wegawisa]]. Niestety ubogi materiał kopalny utrudnia jego dokładniejszą rekonstrukcję. Wstępnie został uznany za członka [[klad|kladu]] [[Presbyornithidae]] obejmującego bliskich krewniaków dzisiejszych blaszkodziobych żyjących głównie w [[Paleogen|paleogenie]]. Czyniło by to tewiornisa jednym z najstarszych przedstawicieli tej grupy. Clarke i [[Norell]] (2004) zakwestionowali przynależność tego awiala do tej grupy jak i do ptaków nowoczesnych, argumentując, że cechy obecne w okazie typowym tewiornis były już szeroko rozpowszechnione u bardziej [[bazalny takson|bazalnych]] przedstawicieli Avialae. Jednak zespół prowadzony przez De Pietri (2016) ponownie uznał tewiornisa za przedstawiciela presbjornitidów, aczkolwiek przyznał, że dokładne relacje filogenetyczne tego taksonu pozostają tajemnicą. | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| Linia 62: | Linia 70: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| + | Clarke, J.A., Norell, M. A. (2004) "New Avialan Remains and a Review of the Late Cretaceous Nemegt Formation of Mongolia" "American Museum Novitates" Number 3447, 12pp. June 2, 2004 | ||
| + | |||
| + | Kurochkin, E. V., Dyke, G. J., Karhu, A. A. (2002) "A New Presbyornithid Bird (Aves, Anseriformes) from the Late Cretaceous of Southern Mongolia" "American Museum Novitates" December 27, 2002, Number 3866, 11pp. | ||
| + | |||
| + | Mortimer, M. (online) [https://theropoddatabase.com/Aves.htm#Teviornisgobiensis] | ||
| + | De Pietri, V. L., Scofield, R. P., Zelenkov, N., Boles, W. E., Worthy, T. H. (2016)."The unexpected survival of an ancient lineage of anseriform birds into the Neogene of Australia: the youngest record of Presbyornithidae". Royal Society Open Science. 3 (2): 150635. [https://doi.org/10.1098%2Frsos.150635] | ||
<references/></small> | <references/></small> | ||
Wersja z 13:11, 29 mar 2024
Opis w trakcie rozbudowy.
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Teviornis (tewiornis) | |
|---|---|
| Długość | 58 cm[1] |
| Wysokość | 33 cm (w biodrach) [1] |
| Masa | 680 g [1] |
| Dieta | ? rybożerny |
| Miejsce | Mongolia - Ajmak południowogobijski |
| Czas |
ok. 69-67 (??66,7[2] |
| Systematyka | Dinosauria
Anseriformes sensu lato |
 Rekonstrukcja przyżyciowa Vegavis. Być może tewiornis wyglądał podobnie. Autor: El fosilmaníaco. [1] | |
Wstęp
Teviornis to rodzaj ptaka z grupy ptaków neognatycznych żyjącego na terenach dzisiejszej Mongolii, pod koniec okresu kredowego.
Etymologia
Nazwa rodzajowa upamiętnia odkrywce szczątków tego awiala Wiktora Tereszczenkę, radzieckiego, a potem rosyjskiego paleontologa. Epitet gatunkowy odnosi się do Pustyni Gobi w Mongolii, na której terenie znaleziono szczątki tewiornisa.
Materiał kopalny
Holotyp (PIN 4499–1) to częściowo zmiażdżone fragmenty prawej kończyny przedniej - tylna część kości ramieniowej, k. łódeczkowatoksiężycowa, k. grochowata, pełny carpometacarpus, paliczki II-1 i III-1. Pozostały materiał kopalny tego ptaka jest uznawany za zaginiony (Mortimer, online)
Budowa i systematyka
Tewiornis był średnich rozmiarów ptakiem, przypominającym nieco wegawisa. Niestety ubogi materiał kopalny utrudnia jego dokładniejszą rekonstrukcję. Wstępnie został uznany za członka kladu Presbyornithidae obejmującego bliskich krewniaków dzisiejszych blaszkodziobych żyjących głównie w paleogenie. Czyniło by to tewiornisa jednym z najstarszych przedstawicieli tej grupy. Clarke i Norell (2004) zakwestionowali przynależność tego awiala do tej grupy jak i do ptaków nowoczesnych, argumentując, że cechy obecne w okazie typowym tewiornis były już szeroko rozpowszechnione u bardziej bazalnych przedstawicieli Avialae. Jednak zespół prowadzony przez De Pietri (2016) ponownie uznał tewiornisa za przedstawiciela presbjornitidów, aczkolwiek przyznał, że dokładne relacje filogenetyczne tego taksonu pozostają tajemnicą.
Spis gatunków
| Teviornis | Kurochkin, Dyke i Karhu, 2002 |
| T. gobiensis | Kurochkin, Dyke i Karhu, 2002 |
Bibliografia
Clarke, J.A., Norell, M. A. (2004) "New Avialan Remains and a Review of the Late Cretaceous Nemegt Formation of Mongolia" "American Museum Novitates" Number 3447, 12pp. June 2, 2004
Kurochkin, E. V., Dyke, G. J., Karhu, A. A. (2002) "A New Presbyornithid Bird (Aves, Anseriformes) from the Late Cretaceous of Southern Mongolia" "American Museum Novitates" December 27, 2002, Number 3866, 11pp.
Mortimer, M. (online) [2]
De Pietri, V. L., Scofield, R. P., Zelenkov, N., Boles, W. E., Worthy, T. H. (2016)."The unexpected survival of an ancient lineage of anseriform birds into the Neogene of Australia: the youngest record of Presbyornithidae". Royal Society Open Science. 3 (2): 150635. [3]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
- ↑ datowanie U-Pb i spektrometryczne zębów tarbozaurów ze środkowej części formacji Nemegt wykazały, że ich wiek sięga ok. 66, 7, ale nie wiadomo dokładnie na jaką rozpiętość czasową mastrychtu rozciągają się pozostałe skały tej formacji. Podana wartość jest stosunkowo bezpieczna. Tanabe M., Aoki K., Chiba K., Saneyoshi M., Kodaira S., Nishido H., Mainbayar B., Tsogtbaatar K., Ishigaki S. 2023. Apatite U–Pb dating of dinosaur teeth from the Upper Cretaceous Nemegt Formation in the Gobi Desert, Mongolia: Contribution to depositional age constraints. Island Arc 32: e12488.
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vegavis_restoration.jpg){kind=link}