Liaoningotitan: Różnice pomiędzy wersjami
m |
(Shan, 2025) |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Marcin Szermański]] | |Autor = [[Marcin Szermański]] | ||
| − | |Korekta = [[Maciej Ziegler]] | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Paweł Konarzewski]] |
| − | |nazwa = ''Liaoningotitan'' | + | |nazwa = ''Liaoningotitan'' (liaoningotytan) |
| − | |miejsce = [[Chiny]] | + | |długość = 13,3 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref> |
| − | |czas = {{Występowanie| | + | |wysokość = 3,15 m (w ramionach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
| − | + | |masa = 4,5 t <ref name="Molina-Larramendi"></ref> | |
| − | <small>[[wczesna kreda]] ([[ | + | |dieta = roślinożerny |
| + | |miejsce = [[Chiny]] - Liaoning | ||
| + | <small>([[formacja]] [[Yixian]])</small> | ||
| + | |czas = {{Występowanie|125.76|124.1}} | ||
| + | ok. 125,76-124,1 [[Ma]] <ref>Zhong, Y., Huyskens, M. H., Yin, Q. Z., Wang, Y., Ma, Q., & Xu, Y. G. (2021). "High-precision geochronological constraints on the duration of ‘Dinosaur Pompeii’ and the Yixian Formation". National Science Review, 8(6), nwab063. [[doi:10.1093/nsr/nwab063]]</ref><br> | ||
| + | <small>[[wczesna kreda]] ([[barrem]])</small> | ||
|systematyka = [[Dinosauria]] | |systematyka = [[Dinosauria]] | ||
| + | |||
| + | [[Saurischia]] | ||
| + | |||
[[Sauropodomorpha]] | [[Sauropodomorpha]] | ||
[[Sauropoda]] | [[Sauropoda]] | ||
| − | [[ | + | [[Macronaria]] |
| − | [[ | + | [[Somphospondyli]] |
| − | [[ | + | [[Euhelopodidae]] |
| + | |grafika = Liaoning Palaeontological Museum 20250103 094045.jpg | ||
| + | |podpis = Zrekonstruowanay szkielet liaoningotytana. Fot. Dlyj0604 [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Liaoning_Palaeontological_Museum_20250103_094045.jpg] | ||
| + | |PorównanieGrupa = | ||
| + | |PorównanieDługość | ||
|mapa = | |mapa = | ||
| − | <display_points type="terrain" zoom= | + | <display_points type="terrain" zoom=4> |
| − | Shangyuan, Liaoning, China~formacja [[Yixian]], Shangyuan, prowincja Liaoning, [[Chiny]]~<small>''L. sinensis'' - okaz PMOL-AD00112.<br> | + | Shangyuan, Liaoning, China~ formacja [[Yixian]], Shangyuan, prowincja Liaoning, [[Chiny]]~<small>''L. sinensis'' - okaz PMOL-AD00112.<br> |
</display_points> | </display_points> | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Liaoningotitan'' to wczesnokredowy zauropod z terenów obecnych północno-wschodnich Chin. Żył tu około 125 milionów lat temu. To [[bazalny]] (nielitostrotiowy) [[Somphospondyli|somfospondyl]], którego nie obejmuje [[klad]] [[Titanosauria]]. | + | ''Liaoningotitan'' to [[wczesna kreda|wczesnokredowy]] zauropod z terenów obecnych północno-wschodnich Chin. Żył tu około 125 milionów lat temu. To [[bazalny]] (nielitostrotiowy) [[Somphospondyli|somfospondyl]], którego nie obejmuje [[klad]] [[Titanosauria]]. W 2025 roku Bingqing Shan dokonał redeskrypcji [[holotyp]]u liaoningotytana. |
==Materiał kopalny, lokalizacja i wiek== | ==Materiał kopalny, lokalizacja i wiek== | ||
| − | Okaz PMOL-AD00112 to prawie kompletny szkielet z czaszką i żuchwą. Jest przechowywany w Muzeum Paleontologii w Liaoning. | + | [[Plik:Liaoning Palaeontological Museum 20250103 102518.jpg|thumb|Kość łokciowa oraz promieniowa. Fot. Dlyj0604 [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Liaoning_Palaeontological_Museum_20250103_102518.jpg]]] |
| + | Okaz PMOL-AD00112 to prawie kompletny szkielet z czaszką i żuchwą. Jest przechowywany w Muzeum Paleontologii w Liaoning. Szkielet należał do niedojrzałego osobnika (Shan, 2025). | ||
Szczątki odkryto w zachodniej części prowincji Liaoning (Xiaobeigou, Shangyuan). Spoczywały one we wczesnokredowych pokładach formacji Yixian, dokładniej w warstwie Jianshangou. Jest ona datowana na około 125 milionów lat. | Szczątki odkryto w zachodniej części prowincji Liaoning (Xiaobeigou, Shangyuan). Spoczywały one we wczesnokredowych pokładach formacji Yixian, dokładniej w warstwie Jianshangou. Jest ona datowana na około 125 milionów lat. | ||
| + | |||
| + | ==Budowa i systematyka== | ||
| + | [[Plik:Liaoning Palaeontological Museum 20250103 093918.jpg|thumb|Kość udowa ''Liaoningotitan''. Fot. Dlyj0604 [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Liaoning_Palaeontological_Museum_20250103_093918.jpg]]] | ||
| + | ''Liaoningotitan'' był średniej wielkości zauropodem. Według Shana (2025) osiągał 10 m długości oraz 2 m wysokości w ramionach. Z kolei Molina Perez i Larramendi oszacowali długość liaoningotytana na 13,3 m, 4,5 t masy oraz 3,15 m wysokości w ramionach. Kość szczękowa oraz przedszczękowa były podobne jak u wczesnych tytanozaurymorfów, kolei k. kwadratowo-jarzmowa - zaawansowanych form wspomnianej grupy. W tylnej części wyrostka kolczystego kręgu grzbietowego znajdowało się płytkie zagłębienie. Środkowe kręgi ogonowe były [[centrum|proceliczne]]. Prawa kość udowa mierzyła 1,06 m długości (Shan, 2025). | ||
| + | |||
| + | Zheng i współpracownicy (2018) w swojej analizie filogenetycznej wykazali, że ''Liaoningotitan'' był przedstawicielem Somphospondyli bardziej zaawansowanym niż ''[[Euhelopus]]''. Shan (2025) stwierdził, że omawiany zauropod członkiem kladu [[Euhelopodidae]] blisko spokrewnionym z ''[[Yongjinglong]]'' w obrębie Somphospondyli. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Liaoningotitan'' znaczy "tytan z Liaoning", a więc z chińskiej prowincji, gdzie znaleziono jego skamieniałe szczątki. Tytani byli gigantami znanymi z mitologii greckiej. | + | [[Plik:Liaoning Palaeontological Museum 20250103 102154.jpg|thumb|Dłoń liaoningotytana. Fot. Dlyj0604 [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Liaoning_Palaeontological_Museum_20250103_102154.jpg]]] |
| − | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Liaoningotitan'' znaczy "tytan z Liaoning", a więc z chińskiej prowincji, gdzie znaleziono jego skamieniałe szczątki. Tytani byli gigantami znanymi z mitologii greckiej. Epitet gatunkowy ''sinensis'' znaczy "chiński". | |
| − | Epitet gatunkowy ''sinensis'' znaczy "chiński". | ||
== Spis gatunków == | == Spis gatunków == | ||
| − | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | | {{V|''Liaoningotitan''}} | |
| − | | {{Kpt|Zhou, Wu, Sekiya}} i {{Kpt|Dong}}, [[2018]] | + | | {{Kpt|Zhou, Wu, Sekiya}} i {{Kpt|[[Dong]]}}, [[2018]] |
|- | |- | ||
| − | + | | {{V|''L. sinensis''}} | |
| − | | {{Kpt|Zhou, Wu, Sekiya}} i {{Kpt|Dong}}, 2018 | + | | {{Kpt|Zhou, Wu, Sekiya}} i {{Kpt|[[Dong]]}}, [[2018]] |
|} | |} | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
<small> | <small> | ||
| − | Zhou, C., Wu, W., Sekiya, T. & Dong, Z. (2018) A new titanosauriformes dinosaur from Jehol Biota of western Liaoning, China. Global Geology. 37 (2): 327–333. [[doi:10.3969/j.issn.1004-5589.2018.02.001]] | + | Shan, B. (2025). "The re-description of ''Liaoningotitan sinensis'' Zhou et al., 2018". PeerJ 13:e19154 [[doi:10.7717/peerj.19154]] |
| + | |||
| + | Zhou, C., Wu, W., Sekiya, T. & Dong, Z. (2018). "A new titanosauriformes dinosaur from Jehol Biota of western Liaoning, China". Global Geology. 37 (2): 327–333. [[doi:10.3969/j.issn.1004-5589.2018.02.001]] | ||
| − | <references/> | + | <references/></small> |
| − | </small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
[[Kategoria:Saurischia]] | [[Kategoria:Saurischia]] | ||
| Linia 58: | Linia 76: | ||
[[Kategoria:Sauropoda]] | [[Kategoria:Sauropoda]] | ||
[[Kategoria:Macronaria]] | [[Kategoria:Macronaria]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Somphospondyli]] |
[[Kategoria:Azja]] | [[Kategoria:Azja]] | ||
[[Kategoria:Chiny]] | [[Kategoria:Chiny]] | ||
[[Kategoria:mezozoik]] | [[Kategoria:mezozoik]] | ||
[[Kategoria:kreda]] | [[Kategoria:kreda]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Barrem]] |
Wersja z 17:16, 21 mar 2025
| Autor: | Marcin Szermański |
| Korekta: | Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski |
| Liaoningotitan (liaoningotytan) | |
|---|---|
| Długość | 13,3 m [1] |
| Wysokość | 3,15 m (w ramionach) [1] |
| Masa | 4,5 t [1] |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Chiny - Liaoning |
| Czas |
ok. 125,76-124,1 Ma [2] |
| Systematyka | Dinosauria |
 Zrekonstruowanay szkielet liaoningotytana. Fot. Dlyj0604 [4] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Liaoningotitan to wczesnokredowy zauropod z terenów obecnych północno-wschodnich Chin. Żył tu około 125 milionów lat temu. To bazalny (nielitostrotiowy) somfospondyl, którego nie obejmuje klad Titanosauria. W 2025 roku Bingqing Shan dokonał redeskrypcji holotypu liaoningotytana.
Materiał kopalny, lokalizacja i wiek
Okaz PMOL-AD00112 to prawie kompletny szkielet z czaszką i żuchwą. Jest przechowywany w Muzeum Paleontologii w Liaoning. Szkielet należał do niedojrzałego osobnika (Shan, 2025).
Szczątki odkryto w zachodniej części prowincji Liaoning (Xiaobeigou, Shangyuan). Spoczywały one we wczesnokredowych pokładach formacji Yixian, dokładniej w warstwie Jianshangou. Jest ona datowana na około 125 milionów lat.
Budowa i systematyka
Liaoningotitan był średniej wielkości zauropodem. Według Shana (2025) osiągał 10 m długości oraz 2 m wysokości w ramionach. Z kolei Molina Perez i Larramendi oszacowali długość liaoningotytana na 13,3 m, 4,5 t masy oraz 3,15 m wysokości w ramionach. Kość szczękowa oraz przedszczękowa były podobne jak u wczesnych tytanozaurymorfów, kolei k. kwadratowo-jarzmowa - zaawansowanych form wspomnianej grupy. W tylnej części wyrostka kolczystego kręgu grzbietowego znajdowało się płytkie zagłębienie. Środkowe kręgi ogonowe były proceliczne. Prawa kość udowa mierzyła 1,06 m długości (Shan, 2025).
Zheng i współpracownicy (2018) w swojej analizie filogenetycznej wykazali, że Liaoningotitan był przedstawicielem Somphospondyli bardziej zaawansowanym niż Euhelopus. Shan (2025) stwierdził, że omawiany zauropod członkiem kladu Euhelopodidae blisko spokrewnionym z Yongjinglong w obrębie Somphospondyli.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Liaoningotitan znaczy "tytan z Liaoning", a więc z chińskiej prowincji, gdzie znaleziono jego skamieniałe szczątki. Tytani byli gigantami znanymi z mitologii greckiej. Epitet gatunkowy sinensis znaczy "chiński".
Spis gatunków
| Liaoningotitan | Zhou, Wu, Sekiya i Dong, 2018 |
| L. sinensis | Zhou, Wu, Sekiya i Dong, 2018 |
Bibliografia
Shan, B. (2025). "The re-description of Liaoningotitan sinensis Zhou et al., 2018". PeerJ 13:e19154 doi:10.7717/peerj.19154
Zhou, C., Wu, W., Sekiya, T. & Dong, Z. (2018). "A new titanosauriformes dinosaur from Jehol Biota of western Liaoning, China". Global Geology. 37 (2): 327–333. doi:10.3969/j.issn.1004-5589.2018.02.001
- ↑ Skocz do: 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press.
- Skocz do góry ↑ Zhong, Y., Huyskens, M. H., Yin, Q. Z., Wang, Y., Ma, Q., & Xu, Y. G. (2021). "High-precision geochronological constraints on the duration of ‘Dinosaur Pompeii’ and the Yixian Formation". National Science Review, 8(6), nwab063. doi:10.1093/nsr/nwab063
![[4]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Liaoning_Palaeontological_Museum_20250103_094045.jpg){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Liaoning_Palaeontological_Museum_20250103_102518.jpg){kind=link}
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Liaoning_Palaeontological_Museum_20250103_093918.jpg){kind=link}
![[3]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Liaoning_Palaeontological_Museum_20250103_102154.jpg){kind=link}