Stokesosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(→Stokesosaurus clevelandi) |
(poprawki) |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Autor: | | Autor: | ||
| + | | Korekta: | ||
|- | |- | ||
| [[Tomasz Sokołowski]] | | [[Tomasz Sokołowski]] | ||
| Linia 29: | Linia 30: | ||
[[Wielka Brytania]] | [[Wielka Brytania]] | ||
| − | <small>(ił kimerydzki)</small> | + | <small>(ił kimerydzki - [[Kimmeridge Clay]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| Linia 54: | Linia 55: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Stokesosaurus'' to [[rodzaj]] tyranozauroida, który żył w późnej jurze około 153-147 milionów lat temu w kimerydzie i tytonie na terenach obecnych Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Nazwa tego gada oznacza "jaszczur Stokesa" i pochodzi od nazwiska amerykańskiego geologa, Williama Lee Stokesa | + | ''Stokesosaurus'' to [[rodzaj]] tyranozauroida, który żył w późnej jurze, około 153-147 milionów lat temu (w kimerydzie i tytonie) na terenach obecnych Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Nazwa tego gada oznacza "jaszczur Stokesa" i pochodzi od nazwiska amerykańskiego geologa, Williama Lee Stokesa. Nowe badania ([[Benson]], [[2008]]) wskazują, że to bazalny tyranozauroid. Opisano dwa gatunki. |
==Stokesosaurus clevelandi== | ==Stokesosaurus clevelandi== | ||
To typowy i mniejszy [[gatunek]] - osiągał jakieś 2-3 m długości. Epitet gatunkowy został nadany na cześć Muzeum Natury w Cleveland w stanie Ohio. Pomimo tego, że gad ten znany jest tylko z fragmentarycznego szkieletu, został przedstawiony w grze komputerowej "Zoo Tycoon 2: Wymarłe gatunki". | To typowy i mniejszy [[gatunek]] - osiągał jakieś 2-3 m długości. Epitet gatunkowy został nadany na cześć Muzeum Natury w Cleveland w stanie Ohio. Pomimo tego, że gad ten znany jest tylko z fragmentarycznego szkieletu, został przedstawiony w grze komputerowej "Zoo Tycoon 2: Wymarłe gatunki". | ||
| − | [[Holotyp]] UUVP 2938 składa się z kości biodrowej (220 mm), pierwotnie przypisywanej | + | [[Holotyp]] UUVP 2938 składa się z kości biodrowej (220 mm), pierwotnie przypisywanej ''[[Iliosuchus]]''. [[Paratyp]] to kolejna kość biodrowa (330 mm). Z czasem dołączono również kilka kręgów, kość przedszczękową, widełki oraz niekompletną puszkę mózgową, lecz przypisane tych szczątków do ''Stokesosaurus'' jest wątpliwe. Niektórzy naukowcy ([[Carpenter]] i in., [[2005]]) przypisują kość przedszczękową do odkrytego w tej samej formacji rodzaju ''[[Tanycolagreus]]''. Wedłg [[Benson]]a kość ta należała jednak do jakiegoś [[ceratozaur]]a. |
| + | |||
| + | Stokesozaur i tanykolagreuz były prawdopodobnie tej samej wielkości i możliwe jest, że ten drugi jest młodszym synonimem pierwszego. Jednak biodro (najlepiej poznana kość ''Stokesosaurus'') ''[[Tanycolagreus]]'' nie zostało odnalezione, uniemożliwiając porównanie. | ||
==Stokesosaurus langhami== | ==Stokesosaurus langhami== | ||
W [[2008]] roku opisano drugi [[gatunek]] stokesozaura na podstawie niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego odnalezionego w późnojurajskich (wczesny [[tyton]], ok. 151-147 Ma) osadach z Dorset w Anglii. ''Stokesosaurus langhami'' jest największym jurajskim tyranozauroidem (mierzył ok. 5 m), i drugim znanym z dobrego materiału kopalnego - pozostali jurajscy przedstawiciele tej grupy teropodów znani są wyłącznie z izolowanych szczątków. Odkrycie ''S. langhami'' jest dowodem na to, że w późnej jurze małe i średniej wielkości tyranozauroidy żyły na terenie nie tylko Azji (''[[Guanlong]]'') i Ameryki Północnej (''Stokesosaurus clevelandi''), ale także w Europie. Obecność rodzaju ''Stokesosaurus'' w osadach datowanych na [[tyton]] w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych oraz brak szczątków tyranozauroidów w równych wiekiem skałach afrykańskich pozwala przypuszczać, że między Europą a Ameryką Północną istniało połączenie lądowe, które nie obejmowało jednak Afryki. | W [[2008]] roku opisano drugi [[gatunek]] stokesozaura na podstawie niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego odnalezionego w późnojurajskich (wczesny [[tyton]], ok. 151-147 Ma) osadach z Dorset w Anglii. ''Stokesosaurus langhami'' jest największym jurajskim tyranozauroidem (mierzył ok. 5 m), i drugim znanym z dobrego materiału kopalnego - pozostali jurajscy przedstawiciele tej grupy teropodów znani są wyłącznie z izolowanych szczątków. Odkrycie ''S. langhami'' jest dowodem na to, że w późnej jurze małe i średniej wielkości tyranozauroidy żyły na terenie nie tylko Azji (''[[Guanlong]]'') i Ameryki Północnej (''Stokesosaurus clevelandi''), ale także w Europie. Obecność rodzaju ''Stokesosaurus'' w osadach datowanych na [[tyton]] w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych oraz brak szczątków tyranozauroidów w równych wiekiem skałach afrykańskich pozwala przypuszczać, że między Europą a Ameryką Północną istniało połączenie lądowe, które nie obejmowało jednak Afryki. | ||
| − | Wśród znalezionego materiału ([[holotyp]] OUMNH J.3311) są kości miednicy, górne części kończyn tylnych oraz kręgi (głównie grzbietowe tylne, krzyżowe i ogonowe przednie). | + | Wśród znalezionego materiału ([[holotyp]] OUMNH J.3311) są kości miednicy, górne części kończyn tylnych oraz kręgi (głównie grzbietowe tylne, krzyżowe i ogonowe przednie) - zob. rys. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 79: | Linia 82: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small> | + | <small>Benson, R.B.J. (2008) "New information on Stokesosaurus, a tyrannosauroid (Dinosauria: Theropoda) from North America and the United Kingdom" Journal of Vertebrate Paleontology, 28, 732-750. |
| − | Benson, 2008 | ||
http://home.comcast.net/~eoraptor/Tyrannosauroidea.html#Stokesosaurusclevelandi | http://home.comcast.net/~eoraptor/Tyrannosauroidea.html#Stokesosaurusclevelandi | ||
| − | Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford. | + | Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.</small> |
| − | </small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Wersja z 21:47, 23 gru 2011
| Autor: | Korekta: |
| Tomasz Sokołowski | Krzysztof Lichota |
| Stokesosaurus (stokesozaur) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 2-5 m |
| Masa: | ok. 60-500 kg |
| Miejsce występowania: | USA - Utah, ?Kolorado, Dakota Południowa
(formacja Morrison - ogniwo Brushy Basin) (ił kimerydzki - Kimmeridge Clay) |
| Czas występowania | 153-147 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
| Plik:Stokesosaurus.JPG | |
Wstęp
Stokesosaurus to rodzaj tyranozauroida, który żył w późnej jurze, około 153-147 milionów lat temu (w kimerydzie i tytonie) na terenach obecnych Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Nazwa tego gada oznacza "jaszczur Stokesa" i pochodzi od nazwiska amerykańskiego geologa, Williama Lee Stokesa. Nowe badania (Benson, 2008) wskazują, że to bazalny tyranozauroid. Opisano dwa gatunki.
Stokesosaurus clevelandi
To typowy i mniejszy gatunek - osiągał jakieś 2-3 m długości. Epitet gatunkowy został nadany na cześć Muzeum Natury w Cleveland w stanie Ohio. Pomimo tego, że gad ten znany jest tylko z fragmentarycznego szkieletu, został przedstawiony w grze komputerowej "Zoo Tycoon 2: Wymarłe gatunki".
Holotyp UUVP 2938 składa się z kości biodrowej (220 mm), pierwotnie przypisywanej Iliosuchus. Paratyp to kolejna kość biodrowa (330 mm). Z czasem dołączono również kilka kręgów, kość przedszczękową, widełki oraz niekompletną puszkę mózgową, lecz przypisane tych szczątków do Stokesosaurus jest wątpliwe. Niektórzy naukowcy (Carpenter i in., 2005) przypisują kość przedszczękową do odkrytego w tej samej formacji rodzaju Tanycolagreus. Wedłg Bensona kość ta należała jednak do jakiegoś ceratozaura.
Stokesozaur i tanykolagreuz były prawdopodobnie tej samej wielkości i możliwe jest, że ten drugi jest młodszym synonimem pierwszego. Jednak biodro (najlepiej poznana kość Stokesosaurus) Tanycolagreus nie zostało odnalezione, uniemożliwiając porównanie.
Stokesosaurus langhami
W 2008 roku opisano drugi gatunek stokesozaura na podstawie niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego odnalezionego w późnojurajskich (wczesny tyton, ok. 151-147 Ma) osadach z Dorset w Anglii. Stokesosaurus langhami jest największym jurajskim tyranozauroidem (mierzył ok. 5 m), i drugim znanym z dobrego materiału kopalnego - pozostali jurajscy przedstawiciele tej grupy teropodów znani są wyłącznie z izolowanych szczątków. Odkrycie S. langhami jest dowodem na to, że w późnej jurze małe i średniej wielkości tyranozauroidy żyły na terenie nie tylko Azji (Guanlong) i Ameryki Północnej (Stokesosaurus clevelandi), ale także w Europie. Obecność rodzaju Stokesosaurus w osadach datowanych na tyton w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych oraz brak szczątków tyranozauroidów w równych wiekiem skałach afrykańskich pozwala przypuszczać, że między Europą a Ameryką Północną istniało połączenie lądowe, które nie obejmowało jednak Afryki.
Wśród znalezionego materiału (holotyp OUMNH J.3311) są kości miednicy, górne części kończyn tylnych oraz kręgi (głównie grzbietowe tylne, krzyżowe i ogonowe przednie) - zob. rys.
Spis gatunków
| Stokesosaurus | Madsen, 1974 |
|---|---|
| S. clevelandi | Madsen, 1974 |
| S. langhami | Benson, 2008 |
Bibliografia
Benson, R.B.J. (2008) "New information on Stokesosaurus, a tyrannosauroid (Dinosauria: Theropoda) from North America and the United Kingdom" Journal of Vertebrate Paleontology, 28, 732-750.
http://home.comcast.net/~eoraptor/Tyrannosauroidea.html#Stokesosaurusclevelandi
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.
![[1]](http://4.bp.blogspot.com/_6fVePgcYTJc/SOTG5OVZ96I/AAAAAAAAA9c/2yfFPbz4CAk/s400/Stokesosaurus+langhami.JPG){kind=link}