Stegoceras: Różnice pomiędzy wersjami
m (drobne w spisie gat.) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Hasło do poprawy - rozbudowa | Hasło do poprawy - rozbudowa | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Stegoceras''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 28: | Linia 29: | ||
| [[Kanada]] - Alberta | | [[Kanada]] - Alberta | ||
| − | <small>([[ | + | <small>(formacja [[Oldman]] i formacja [[Dinosaur Park]])</small> |
[[USA]] - Nowy Meksyk | [[USA]] - Nowy Meksyk | ||
| − | <small>([[ | + | <small>(formacja [[Fruitland]] - ogniwa: Fossil Forest |
i Hunter Wash)</small> | i Hunter Wash)</small> | ||
| Linia 79: | Linia 80: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Stegoceras'' | ! ''Stegoceras'' | ||
| − | | [[Lambe]], [[1902]] | + | | {{Kpt|[[Lawrence Lambe|Lambe]]}}, [[1902]] |
|- | |- | ||
| = ''Ornatotholus'' | | = ''Ornatotholus'' | ||
| − | | [[Galton]] i | + | | {{Kpt|[[Peter Galton|Galton]]}} i {{Kpt|Sues}}, [[1983]] |
|- | |- | ||
! ''S. validum'' | ! ''S. validum'' | ||
| − | | ( | + | | ({{Kpt|Lambe}}, 1902); ''emend''. {{Kpt|Sues}} i {{Kpt|Galton}}, [[1987]] |
|- | |- | ||
| = ''Ornatotholus browni'' | | = ''Ornatotholus browni'' | ||
| − | | ( | + | | ({{Kpt|Wall}} i {{Kpt|Galton}}, [[1979]]) {{Kpt|Galton}} i {{Kpt|Sues}}, 1983 |
|- | |- | ||
| ''S''. ''breve'' | | ''S''. ''breve'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Lambe}}, [[1918]] |
| = ''[[Prenocephale]] brevis'' | | = ''[[Prenocephale]] brevis'' | ||
|- | |- | ||
| "''S''." ''bexelli'' | | "''S''." ''bexelli'' | ||
| − | | [[Bohlin]], [[1953]] | + | | {{Kpt|[[Anders Bohlin|Bohlin]]}}, [[1953]] |
| ''[[nomen dubium]]'' | | ''[[nomen dubium]]'' | ||
|- | |- | ||
! ''S. novomexicanum'' | ! ''S. novomexicanum'' | ||
| − | | [[Jasinski]] i [[Sullivan]], [[2011]] | + | | {{Kpt|[[Steven Jasinski|Jasinski]]}} i {{Kpt|[[Robert Sullivan|Sullivan]]}}, [[2011]] |
|- | |- | ||
| ''S. edmontonense'' | | ''S. edmontonense'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Brown}} i {{Kpt|Schlaikjer}}, [[1943]] |
| = ''[[Prenocephale]] edmontonensis'' | | = ''[[Prenocephale]] edmontonensis'' | ||
|- | |- | ||
| ''S. lambei'' | | ''S. lambei'' | ||
| − | | [[Sternberg]], [[1945]] | + | | {{Kpt|[[Charles M. Sternberg|Sternberg]]}}, [[1945]] |
| = ''[[Colepiocephale]] lambei'' | | = ''[[Colepiocephale]] lambei'' | ||
|- | |- | ||
| ''S. sternbergi'' | | ''S. sternbergi'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Sternberg}}, 1945 |
| = ''[[Hanssuesia]] sternbergi'' | | = ''[[Hanssuesia]] sternbergi'' | ||
|} | |} | ||
Wersja z 13:14, 17 lis 2012
Hasło do poprawy - rozbudowa
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler
"Riloy" |
| Stegoceras (stegoceras) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 2,4 m |
| Masa: | ok. 78 kg |
| Miejsce występowania: | Kanada - Alberta
(formacja Oldman i formacja Dinosaur Park) USA - Nowy Meksyk (formacja Fruitland - ogniwa: Fossil Forest i Hunter Wash) |
| Czas występowania | 78-74 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa Stegoceras. [1] | |
Wstęp
Stegoceras był dinozaurem grubogłowym z kopulastą czaszką o grubości około 7,6 cm. Czaszki samców były prawdopodobnie masywniejsze od czaszek samic, natomiast jednakowo u obu płci czaszki te ulegały pogrubieniu wraz z osiąganym wiekiem. Stegoceras jest bardzo dobrze poznanym pachecefalozaurem - odnaleziono niemal 80 osobników.
Zachowanie
Samce mogły przepychać się wzajemnie w walce o pożywienie lub samicę, ale kwestionuje się, że zderzały się przy tym głowami. Niektórzy uważają, że gruba czaszka stegocerasa była zbyt porowata, aby wytrzymać silne uderzenia.
Dinozaury te być może żyły w niewielkich stadach i prawdopodobnie pasły się razem nisko rosnącymi roślinami, na przykład nad brzegami rzek lub w lasach. W sytuacji zagrożenia, podobnie jak dzisiejsze zwierzęta, zapewne rozpraszały się i uciekały.
Zakrzywione zęby stegocerasa o ząbkowanych krawędziach były przystosowane do gryzienia liści i owoców.
Taksonomia
Historia taksonomii stegocerasa jest dość zawiła. Od dłuższego czasu za ważny uznaje się jedynie kanadyjski gatunek S. validum (co znaczy właśnie "ważny") a w 2011 opisano S. novomexicanum. Ten drugi znany jest - co jest normą wśród pachycefalozaurów - jedynie z niekompletnych czaszek, pochodzących sprzed 75-74 Ma. Mimo że różnice między oboma gatunkami mogą nie być istotne taksonomicznie, autorzy sądzą, że to osobne gatunki, z których południowy był znacznie mniejszy.
Etymologia
Stegoceras znaczy "zadaszony róg"; w czasie nadawania mu nazwy omyłkowo uznano go za rogatego dinozaura. Epitet gatunkowy validum gatunku typowego znaczy "ważny", natomiast drugi człon nazwy drugiego gatunku (novomexicanum) pochodzi od Nowego Meksyku.
Spis gatunków
| Stegoceras | Lambe, 1902 | |
|---|---|---|
| = Ornatotholus | Galton i Sues, 1983 | |
| S. validum | (Lambe, 1902); emend. Sues i Galton, 1987 | |
| = Ornatotholus browni | (Wall i Galton, 1979) Galton i Sues, 1983 | |
| S. breve | Lambe, 1918 | = Prenocephale brevis |
| "S." bexelli | Bohlin, 1953 | nomen dubium |
| S. novomexicanum | Jasinski i Sullivan, 2011 | |
| S. edmontonense | Brown i Schlaikjer, 1943 | = Prenocephale edmontonensis |
| S. lambei | Sternberg, 1945 | = Colepiocephale lambei |
| S. sternbergi | Sternberg, 1945 | = Hanssuesia sternbergi |
Wybrana bibliografia
Schott, R.K., Evans, D.C., Goodwin, M.B., Horner, J.R., Brown, C.M. & Longrich, N.R. (2011) "Cranial Ontogeny in Stegoceras validum (Dinosauria: Pachycephalosauria): A Quantitative Model of Pachycephalosaur Dome Growth and Variation" PLoS ONE 6 (6): e21092. doi:10.1371/journal.pone.0021092.
Sullivan, R.M. (2006). "A taxonomic review of the Pachycephalosauridae (Dinosauria: Ornithischia)." New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 35: 347-365.
Jasinski, S.E. & Sullivan, R.M. (2011) "Re-evaluation of pachycephalosaurids from the Fruitland-Kirtland transition (Kirtlandian, late Campanian), San Juan Basin, New Mexico, with a description of a new species of Stegoceras and a reassessment of Texacephale langstoni" New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 53, 202-215.
