Natovenator

Autor:	Paweł Konarzewski
Korekta:	Maciej Ziegler, Kamil Kamiński

---

Natovenator (natowenator)
Długość	ok. 60 cm
Dieta	mięsożerny
Miejsce	Mongolia - Ajmak południowogobijski (formacja Baruungoyot)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 83,6-72,1 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Paraves Dromaeosauridae Halszkaraptorinae
Rekonstrukcja przyżyciowa Natovenator. Autor: Yusik Choi. Źródło: Lee i in., 2022 [2]

Wstęp

Natovenator to rodzaj niewielkiego dromeozauryda żyjącego w późnej kredzie na terenach dzisiejszej Mongolii. Został opisany przez Lee i wspólników w 2022 roku.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja szkieletu Natovenator. Na biało odnalezione elementy. Źródło: Lee i in., 2022 [1]

Holotyp o numerze katalogowym MPC-D 102/114 to w większości artykułowany szkielet z prawie kompletną czaszką.

Budowa i paleobiologia

Natovenator był niewielkim dromeozaurydem z długą, lekko zbudowaną czaszkę wraz z długim pyskiem i dużymi oczodołami. Miał on szeroki rowek ograniczony parą wypustków na przednio-grzbietowej powierzchni kości przedszczękowej. Wyrostek nosowy kości przedszczękowej był wydłużony, zachodził na kości nosowe oraz rozciągał się poza nozdrza. W kości przedszczękowej znajdowało się 13 dużych podobnych do siekaczy zębów. Trzy pierwsze zęby z kości szczękowej były znacznie zmniejszone i zgrupowane razem z następnym zębem bez żadnych oddzieleń przegrodami międzyzębowymi. Nozdrza zewnętrzne stanowiły około 30% długości przedoczodołowej części czaszki. Wyrostek potyliczny cechował się przednio-tylną szeroką powierzchnią grzbietową. W kręgach szyjnych nie było pleuroceli. Jego żebra były skierowane do tyłu, przez to miał opływowy kształt, co nie zostało dotąd stwierdzone u nieptasich teropodów. Kości śródręcza II były w kształcie klepsydry z wyraźnie wklęsłymi powierzchniami przyśrodkowymi i bocznymi.

Lee i in. (2022) sugerują, że Natovenator podobnie jak Halszkaraptor był przystosowywany do wodnego trybu życia. Miał on opływowe ciało ułatwiające pływanie. Jest to przykład ewolucji konwergentej z ptakami nurkującymi. Można wymienić również inne cechy jako przystosowanie do wodnego trybu życia: wzrost liczby zębów, opóźniony schemat wymiany zębów przedszczękowych, zredukowane przednie zęby szczękowe, obecność rozwiniętego splotu naczyniowo-nerwowego w kości przedszczękowej, cofnięcie nozdrzy, wydłużenie szyi, budowę kręgów szyjnych i ogonowych oraz spłaszczenie kości długich kończyn przednich. Cechy te występowały również u żółwi, plezjozaurów i spinozaurydów. Pod wodą poruszał się za pomocą krótkich przednich kończyn.

Systematyka

Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu omawiany teropod jest najbliżej spokrewniony z Hulsanpes i Mahakala.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Natovenator to połączenie łacińskiego słowa nato (pływać) i venator (myśliwy). Całą nazwa dosłownie oznacza "pływający myśliwy". Odnosi się ona do diety związanej z rybami oraz hipotetycznego półwodnego trybu życia. Epitet gatunkowy polydontus to połączenie greckich słów polys (wiele) i odous (zęby) i razem można przetłumaczyć jako "wielozębny". Nawiązuje do dużej ilości zębów, które posiadał.

Spis gatunków

Natovenator	Lee, Lee, Currie, Sissons, Park, Kim, Barsbold i Tsogtbaatar, 2022
N. polydontus	Lee, Lee, Currie, Sissons, Park, Kim, Barsbold i Tsogtbaatar, 2022

Bibliografia

Lee, S., Lee, YN., Currie, P.J., Sissons, R., Park, J.Y., Kim, Su-Hwan., Barsbold, R., Tsogtbaatar, K. (2022). "A non-avian dinosaur with a streamlined body exhibits potential adaptations for swimming". Communications Biology. 5 (1): 1–9 doi:10.1038/s42003-022-04119-9