Liaoceratops

Autor:

Kamil Kamiński, Paweł Konarzewski

---

Liaoceratops
Długość	0,5 m
Masa	2 kg
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Chiny - Liaoning (najniższe warstwy formacji Yixian)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 126-125 Ma wczesna kreda (barrem)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ceratopsia Neoceratopsia
Rekonstrukcja. Autor: Nobu Tamura [2]

Wstęp

Liaoceratops to rodzaj małego, prymitywnego ceratopsa żyjącego we wczesnej kredzie na terenie Chin.

Etymologia

Nazwa Liaoceratops pochodzi od prowincji Liaoning. Drugi człon nazwy oznacza „rogata twarz” i powszechnie występuje w nazewnictwie ceratopsów. Epitet gatunkowy yanzigou nawiązuje do wsi, w pobliżu której znaleziono szczątki omawianego dinozaura.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja czaszki okazu typowego Liaoceratops. Autorka: Skye McDavid [1].

Holotyp (IVPP V12738) to niemal kompletna czaszka osobnika prawie dorosłego (ang. subadult).

Materiał przypisany to czaszka młodego osobnika, oznaczona jako IVPP V12633. W 2007 r. You i in. przypisali kolejną niekompletną czaszkę wraz z żuchwą. Jest to najmniejszy znany okaz Liaoceratops.

Yang i in. (2017) opisali czwarty okaz oznaczony jako PMoL-AD00058, który stanowi czaszka pozbawiona sklepienia oraz część kręgów grzbietowych, krzyżowych i ogonowych oraz kończyn tylnych. Jest to pierwszy osobnik Liaoceratops, który ma zachowane elementy pozaczaszkowe.

Piąty znany okaz (PMoL-AD00097) to kompletna czaszka należąca do dorosłego osobnika (Yang i in, 2023).

Budowa

Czaszka holotypu Liaoceratops miała rozmiary porównywalne z Psittacosaurus i Chaoyangsaurus. Była ona stosunkowo głęboka i mierzyła ok. 14 cm. Pysk był względnie szeroki, a dach czaszki – płaski. W kości przedszczękowej znajdowały się 3 cylindryczne zęby, podobnie jak u Archaeoceratops. Zęby zapełniały względnie krótki odcinek szczęk, inaczej niż u zaawansowanych ceratopsów (Xu i in., 2002). He i in. (2018) zauważyli, że w niektórych miejscach w rzędzie zębów były widoczne dwie nowe generacje. W momencie wymiany stary ząb uległ rozległej resorpcji, przypuszczalnie związanej ze wzrostem szczęki, ale zachował swoją funkcjonalność do momentu wypadnięcia. Wymiana następowała od przodu do tyłu. Prawdopodobnie proces wymiany zębów przebiegał symetrycznie po obu stronach szczęk. Z kości jarzmowych wyrastały niskie, boczne rogi. Kostna kryza, osłaniająca kark, była krótka i niezbyt szeroka, przy czym u młodych okazów była proporcjonalnie krótsza. Młodsze osobniki miały też mniejsze rogi jarzmowe i mniej zębów (Xu i in., 2002).

Paleobiologia

Yang i in. (2023) za pomocą tomografu komputerowego zbadali wnętrze czaszki okazu PMoL-AD00097. Jej objętość wyniosła 10,231 mm³ przy założeniu, że całość wypełniał mózg, którego masa liczyła ok. 10,6 g. Liaoceratops miał lepiej rozwinięty zmysł węchu niż Triceratops czy Pachyrhinosaurus, gdyż w wyniku ewolucji węch u przedstawicieli Ceratopsidae stawał się słabszy. Ich zdaniem ceratops ten miał stosunkowo krótkie przewody słuchowe i mógł wydawał dźwięki oraz słyszał dźwięki w zakresie od 1301 do 3440 Hz. Jego kanały półkoliste był dość dobrze rozwinięte dzięki czemu mógł z łatwością poruszać się na dwóch kończynach. Miał on podobny sposób lokomocji jak dorosły Psittacosaurus.

Paleoekologia

Zob. Dilong#Peleoekologia i paleobiologia

Spis gatunków

Liaoceratops	Xu, Makovicky, Wang, Norell i You, 2002
L. yanzigouensis	Xu, Makovicky, Wang, Norell i You, 2002

Bibliografia

He, Y., Makovicky, P. J., Xu, X., & You, H. (2018). "High-resolution computed tomographic analysis of tooth replacement pattern of the basal neoceratopsian Liaoceratops yanzigouensis informs ceratopsian dental evolution". Scientific Reports, 8(1), 5870. doi:10.1038/s41598-018-24283-5

Xu, X., Makovicky, P.J., Wang, X, Norell, M.A. & You, H. (2002). "A ceratopsian dinosaur from China and the early evolution of Ceratopsia". Nature. 416 (6878): 314–317. doi:10.1038/416314a.

Yang, Y., Yin, Y., Zhou, C., & Wu, W. (2017). "A new specimen of Liaoceratops yanzigouensis from Early Cretaceous Yixian Formation in western Liaoning", Global Geology 36(3): 663-670

Yang, Y., Gong, E., Zhao, C., Wu, W., Godefroit, P., & Hu, D. (2023). "Endocranial morphology of Liaoceratops yanzigouensis (Dinosauria: Ceratopsia) from Early Cretaceous Jehol Biota of Liaoning in China". Historical Biology, 1-7. doi:10.1080/08912963.2023.2180739

You, H., Tanoue, K., & Dodson, P. (2007). "A new specimen of Liaoceratops yanzigouensis (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Early Cretaceous of Liaoning Province, China", Acta Geologica Sinica 81(6): 898-904. [abstrakt]