Adelolophus

Autor:	Kamil Kamiński
Korekta:	Paweł Konarzewski

---

Adelolophus (adelolofus)
Dieta	roślinożerny
Miejsce	USA - Utah (formacja Wahweap - ogniwo Coyote Point)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 80,6-79 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda Iguanodontia Hadrosauridae Lambeosaurinae Corythosauria Parasaurolophini
Hipotetyczna rekonstrukcja Adelolophus. Autor: Levi bernardo [2]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ELokalizacja holotypu \u003Ci\u003EAdelolophus\u003C/i\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Lokalizacja holotypu Adelolophus\n","link":"","lat":37.60000000000000142108547152020037174224853515625,"lon":-111.900000000000005684341886080801486968994140625,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Adelolophus to rodzaj lambeozauryna z późnej kredy Ameryki Północnej. Mimo, że jest on znany tylko z jednej, w dodatku niekompletnej kości, to zawierała ona zestaw unikalnych cech, pozwalających na odróżnienie go od innych dinozaurów. Jest to jeden z najwcześniejszych znanych lambeozaurynów. Został nazwany i opisany w 2014 r. przez Terry’ego Gatesa i współpracowników.

Materiał kopalny i wygląd

Holotyp to okaz USMP 152028 – niekompletna kość szczękowa. Szczątki te są przechowywane w Berkely w Kalifornii. Od innych lambeozaurynów różni się ona dużą ścianą przyśrodkową, podniesionym wyrostkiem podniebiennym i innymi cechami związanymi z podniesioną ścianą przyśrodkową. Morfologią najbardziej przypomina ona Parasaurolophus.

Być może do omawianego dinozaura również należą okazy: UCMP 235252 (fragment kości kończyn), UCMP 235253 (kręg), UCMP 252000, UCMP 252001, UCMP 235254-235255 (fragmenty szczęki) [Holroyd i Hutchison, 2016].

Systematyka

Rekonstrukcja Adelolophus z grzebieniem podobnym do Parasaurolophus. Autor: Connor Ashbridge [1].

Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Longricha i in. (2021) umieściła Adelolophus w obrębie Parasaurolophini i wykazała, że był on blisko spokrewniony z Parasaurolophus oraz Charonosaurus. Ramírez-Velasco (2022) potwierdził jego przynależność do Parasaurolophini, a za najbliższego krewnego Adelolophus uznał Tlatolophus.

Etymologia

Nazwa Adelolophus pochodzi od greckich słów adelo („nieznany”) oraz lophos („grzebień”). Nawiązuje ona do faktu, że znany jest tylko niewielki fragment czaszki zwierzęcia, tak więc nie wiadomo, czy miał on grzebień, charakterystyczny dla innych lambeozaurynów. Epitet gatunkowy honoruje Howarda Hutchisona, odkrywcę holotypu.

Spis gatunków

Adelolophus	Gates, Jinnah, Levitt i Getty, 2014
A. hutchisoni	Gates, Jinnah, Levitt i Getty, 2014

Bibliografia

Beveridge, T. L., Roberts, E. M., Ramezani, J., Titus, A. L., Eaton, J. G., Irmis, R. B., & Sertich, J. J. (2022). "Refined geochronology and revised stratigraphic nomenclature of the Upper Cretaceous Wahweap Formation, Utah, USA and the age of early Campanian vertebrates from southern Laramidia". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 591, 110876. doi:10.1016/j.palaeo.2022.110876

Gates, T.A., Jinnah, Z., Levitt, C., Getty, M.A. (2014). "New hadrosaurid specimens from the lower-middle Campanian Wahweap Formation of Utah". W: David A. Eberth; David C. Evans. Hadrosaurs: Proceedings of the International Hadrosaur Symposium. Indiana University Press. pp. 156–173

Holroyd, P. A., & Hutchison, J. H. (2016). "Fauna and setting of the Adelolophus hutchisoni type locality in the Upper Cretaceous (Campanian) Wahweap Formation of Utah". PaleoBios, 33 doi:10.5070/P9331031196

Longrich, N. R., Suberbiola, X. P., Pyron, R. A., & Jalil, N. E. (2021). "The first duckbill dinosaur (Hadrosauridae: Lambeosaurinae) from Africa and the role of oceanic dispersal in dinosaur biogeography". Cretaceous Research, 120, 104678. doi:10.1016/j.cretres.2020.104678

Ramírez-Velasco, A. A. (2022). "Phylogenetic and biogeography analysis of Mexican hadrosauroids". Cretaceous Research, 138, 105267. doi:10.1016/j.cretres.2022.105267