Echinodon

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Korekta:
Maciej Ziegler Daniel Madzia

Marcin Szermański

Tomasz Sokołowski

Echinodon (echinodont)
Długość: ok. 60 cm
Masa: ok. 1 kg
Miejsce występowania: Wielka Brytania - hrabstwo Dorset,

wyspa Purbeck

(formacja Purbeck - środkowe warstwy Purbeck)

Czas występowania 145-142 Ma

wczesna kreda (berrias)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

? Heterodontosauridae

Plik:Echinodon.jpg

Para echinodontów. [1]

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Echinodon to niewielki dinozaur zamieszkujący tereny dzisiejszej Anglii na początku okresu kredowego. Jest jednym z najwcześniej opisanych dinozaurów, a także jednym z najmniejszych.

Etymologia

Echinodon znaczy "kłujący ząb" (gr. echino czyli "spiczasty, kłujący" i gr. odon - "ząb"). Drugi człon nazwy honoruje Samuela H. Becklesa, który odnalazł jego skamieniałości.

Materiał kopalny

Lektotyp NHMUK 48209 to częściowa lewa i prawa k. przedszczękowa, przednia częśći lewej k. szczękowej z caniniform zębem i zębami 2 i 3, odcisk bocznego położenia tylnej gałęzi k. szczękowej i zęby 4 i 5; NHMUK 28210 to tylna gałąź k. szczękowej z 6 zębodołami i 5 kompletnymi lub częściowymi koronami zębów, brzuszny koniec lewej k. łzowej, przedni koniec lewej k. policzkowej (jarzmowej), większa część lewego ektopterygoida (ang. ectopterygoid). Oba osobniki

Paralektotypy NHMUK 48211 - częściowa prawa k. szczękowa z zębami 2-7 z czubkiem prawej k. policzkowej (jarzmowej) i częścią prawej k. podniebięnnej; NHMUK 48212 - częściowa prawa k. szczękowa z 6 zębami; NHMUK 48213 - częściowa lewa k. zębowa z 8 zębodołami i 7 zębami; NHMUK 48214 - częściowa prawa k. zębowa bęz zębów; NHMUK 48215a - prawa k. zębowa z 10 zębodołami i 9 zębami; NHMUK 48215b - lewa k. zębowa z 10 zębodołami i 5 zębami.

Materiał przypisany: NHMUK 48229 - fragment szczęki; NHMUK 40723 - fragment k. zębowej; DORCM GS 1164-5, 1167, 1171, 1194, 1212-6, 1222-3 - izolowane zęby.

Historia i taksonomia

Jedyny gatunek - E. becklesii został nazwany przez Richarda Owena (twórcy nazwy Dinosauria), który wziął echinodonta za jaszczurkę. Później uważano go za bazalnego tyreofora, z powodu uznania znalezionych razem ze szczątkami dinozaura płyt żółwia. Sądzono także, że Echinodon jest prymitywnym dinozaurem ptasiomiednicznym - fabrozaurydem. Obecnie rodzinę tą uważa się za nieważną. Paul Sereno w 1991 roku uznał echinodonta za przedstawiciela znanych głównie z wczesnej jury heterodontozaurydów. Jeżeli ta klasyfikacja jest prawidłowa, to mamy do czynienia z bardzo późnym, choć wg niego (2012) bazalnym przedstawicielem Heterodontosauridae. Inne pozostałości heterodontozaurydów pochodzą także z późnojurajskiej formacji Morrison (USA) - Fruitadens. David Norman i Paul Barrett, którzy dokonali redeskrypcji rodzaju Echinodon w 2002 roku uznali za prawidłową klasyfikację Paula Sereno. Także analizy Zhanga i in. (2009) oraz Butlera i in. (2010, 2011) wykazały, że Echinodon to heterodontozauryd. Jednak analiza Pola i in. (2011) wykazała politomię między Echidonon, Pisanosaurus, Heterodontosauridae i kladem pozostałych ptasiomiednicznych.

Budowa i paleoekologia

Echinodon różni się od większości dinozaurów ptasiomiednicznych posiadaniem jednego lub dwóch kłów w kości szczękowej. Podobne uzębienie występowało u heterodontozaurydów, z tą jednak różnicą, że u nich kły znajdowały się nieco bardziej z przodu szczęk, na kości przedszczękowej. Heterodontozaurydy, mimo że należą do typowo roślinożernych Ornithischia, być może były wszystkożerne. Świadczyć o tym miałoby właśnie uzębienie oraz budowa pazurów na kończynach przednich (są one zagięte, jak u drapieżników).

Spis gatunków

Echinodon Owen, 1861
= Sauraechmodon Falconer, 1861 nomen nudum
E. becklesii Owen, 1861

Wybrana bibliografia

Sereno, P.C. (2012) Taxonomy, morphology, masticatory function and phylogeny of heterodontosaurid dinosaurs. ZooKeys. 226: 1–225, doi:10.3897/zookeys.226.2840

Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Echinodon&oldid=8973”