Similicaudipteryx
| Autor: | Korekta: |
| Kamil Kamiński |
| Similicaudipteryx (similikaudipteryks) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 90 cm |
| Masa: | kilka kg |
| Miejsce występowania: | Chiny - Liaoning |
| Czas występowania | ok. 124-120 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Similicaudipteryx (po prawej) w towarzystwie kaudipteryksa. Autor: Jakub Kowalski. | |
Wstęp
Similicaudipteryx to rodzaj małego, częściowo opierzonego teropoda z wczesnej kredy Chin. Jego nazwa rodzajowa oznacza „podobny do Caudipteryx”, zaś epitet gatunkowy yixianensis pochodzi od prowincji Yixian w Chinach. Został on nazwany i opisany w 2008 r. przez zespół paleontologów w składzie: He Tao, Wang Xiao-Lin i Zhou Zhong-He.
Materiał kopalny
Holotyp (IVPP V12556) to niekompletny szkielet pozaczaszkowy, obejmujący większość kręgów, fragmentaryczne żebra, kilkka kości kończyn przednich oraz niemal kompletną miednicę i kończyny tylne.
Materiał przypisany to dwa osobniki: STM4-1 (młody) oraz STM22-6 (prawe dorosły; ang. subadult). Obydwa okazy reprezentują niemal kompletne szkielety wraz z czaszkami i zachowanymi śladami upierzenia.
Budowa
Similicaudipteryx był małym i lekko zbudowanym zwierzęciem. Niewielka czaszka cechowała się skróconym regionem przedoczodołowym (Xing i in., 2010). Podobnie jak u ptaków, a także Nomingia i Citipati, ogon kończył się pygostylem (zrośniętymi kręgami) i był proporcjonalnie dłuższy niż u kaudipteryksa (He i in., 2008). Kości obręczy barkowej były delikatnie zbudowane, a kończyny przednie – krótkie w stosunku do tylnych. Kość piszczelowa przewyższała długością kość udową, a śródstopie stanowiło ponad 80% długości uda. Takie proporcje wskazują, że Similicaudipteryx był szybkim zwierzęciem (He i in., 2008).
Jak już wspomniano, ciało omawianego teropoda było częściowo pokryte upierzeniem. Co ciekawe, opierzenie różniło się u poszczególnych osobników w zależności od wieku. Młody okaz STM4-1 miał duże pióra na dłoni i tylnej części ogona, a okolice miednicy i kręgosłupa pokrywały pióra puchowe. U większego osobnika STM22-6 stwierdzono obecność piór w okolicach czaszki, kręgosłupa i kończyn. Szczególnie duże pióra umiejscowione były na głowie i w rejonie miednicy, osiągając ponad 50 mm. Z ogona wyrastało ponad dwanaście par sterówek, a ramiona porastały lotki. Podobnie jak u kaudipteryksa, pióra były symetryczne, nie mogły więc być przydatne do lotu. Lotki młodego osobnika były znacznie mniejsze, co sugeruje, że pióra ramion w młodości nie odgrywały ważnej roli. Ponadto istnieją wyraźne różnice w budowie lotek i sterówek obydwu okazów similikaudipteryksa, co wskazuje, ze w toku rozwoju osobniczego zachodziły znaczne zmiany morfologiczne piór. Obecność dwóch morfotypów może dowodzić, że u Similicaudipteryx występowało linienie, jak u współczesnych ptaków (Xing i in., 2010). Z wnioskami cytowanych wyżej autorów nie zgodził się Prum (2010). Uznał on, że pióra młodego osobnika były podobne lub wręcz identyczne z tymi u starszego okazu, a różnice wynikają z faktu, że zachowały się one w pośrednim etapie rozwoju. Tym samym wg Pruma oba osobniki reprezentują różne fazy rozwoju jednego rodzaju piór, a nie kolejne generacje ich różnych rodzajów. Jednak Xu i in. (2010) w kolejnej publikacji podtrzymali swoje wnioski.
Spis gatunków
| Similicaudipteryx | He, Wang i Zhou, 2008 |
| S. yixianensis | He, Wang i Zhou, 2008 |
Bibliografia
Mortimer, M. (online 2010) [httphttp://theropoddatabase.com/Oviraptorosauria.htm#Similicaudipteryxyixianensis].
Prum, R.O. (2010). "Moulting tail feathers in a juvenile oviraptorosaur." Nature, 468. doi:10.1038/nature09480.
Xu, X., Zheng, X., You, H. (2010a). "Exceptional dinosaur fossils show ontogenetic development of early feathers". Nature. 464 (7293): 1338–1341. doi:10.1038/nature08965.
Xu, X., Zheng, X., You, H. (2010b). Xu et al. reply. Nature. 464, 468
