Maiasaura

Autor:	Korekta:
Jakub Zimoch, Łukasz Darul	Marcin Szermański, Maciej Ziegler, Tomasz Sokołowski

---

Maiasaura (majazaura)
Długość:	7 m
Masa:	2,5 t
Miejsce występowania:	USA - Montana (formacja Two Medicine)
Czas występowania	ok. 77-76 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Cerapoda Ornithopoda Iguanodontia Hadrosauridae Saurolophinae Brachylophosaurini
[1]

Wstęp

Maiasaura to rodzaj ornitopoda żyjącego pod koniec kredy. Słynie z powodu odkrytych wielu jaj i gniazd. Autorami jego opisu byli Jack Horner oraz Robert Makela. Ze względu na nagromadzenie gniazd z jajami nazwali wzgórze, na którym się one znajdowały, "górą jaj" ("Egg Mountain"). Była to kolonia lęgowa. Pierwsze skamieliny majazaury odkryto w 1978 roku.

Materiał kopalny

Praktycznie kompletnie znamy osteologię tego dinozaura. Łącznie znaleziono ponad 200 osobników, w tym kompletne czaszki i artykułowane szkielety osobników w różnym stadium rozwojowym oraz skamieniałe jaja.

Budowa

Przednia część pyska przypominała szeroki kaczy dziób. W głębi pyska pokarm rozdrabniało wiele rzędów zębów. Pomiędzy oczami, na czubku głowy, miała niewielki kostny guz. Badania anatomiczne sugerują, że miała dobry wzrok i słuch, co pozwalało jej w porę zauważyć niebezpieczeństwo. Miała krótki, prosty i masywny ogon. Kończyny przednie były krótsze i słabsze od tylnych.

Pożywienie

Skamieniałe odchody majazaury świadczą o tym, że najprawdopodobniej żywiła się twardą, zdrewniałą roślinnością. Miała potężne szczęki, w których znajdowało się mnóstwo samoostrzących się zębów policzkowych służących do rozcierania twardego pokarmu. Natrafiono na starte zęby i nie uformowane do końca kości nóg należące do młodych osobników. Świadczy to o tym, że żywiły się twardym pokarmem, zanim stawały się dość silne, by opuścić gniazdo i samemu poszukać jedzenia. Młode majazaury były zatem karmione w gnieździe przez dorosłe osobniki.

Zachowanie

Tryb życia

Nagromadzenie gniazd w jednym miejscu sugeruje, że dinozaury te żyły stadnie. Istnieją nawet hipotezy, że majazaury co roku wracały na te same tereny lęgowe - skamieliny ogromnej liczby majazaur, które zginęły podczas wybuchu wulkanu wskazują, że dinozaury te żyły w dużych stadach liczących być może nawet 10 000 osobników. Stada te przemieszczały się prawdopodobnie po nadbrzeżnych równinach wraz ze zmianami pór roku.

Poruszanie się

Uważa się, że majazaura poruszała się na czterech kończynach. Potrafiła jednak stawać na dwóch tylnych, aby wypatrywać zagrożenia lub sięgając po pokarm znajdujący się wyżej stawała na tylnych łapach. Prawdopodobnie jej jedyną obroną przed napastnikami była ucieczka. Być może uciekała do jezior lub rzek, gdzie płynęła wykorzystując swój spłaszczony ogon i wiosłując przednimi łapami.

Gniazda i opieka nad młodymi

Niezwykłe skamieliny gniazd majazaur, ich jaj oraz potomstwa wskazują, że samice budowały z mułu wspólne gniazda w kształcie kopca. Składały w nich jaja, dokładnie przykrywając je piaskiem. Następnie całe gniazdo było przykrywane piaskiem lub ziemią, aby zapewnić jajom ciepło niezbędne do wyklucia młodych. Ze wszystkich dotychczasowych danych wynika, że dinozaury te dbały o swoje potomstwo.

Gniazda miały średnice sporego okrągłego stołu i prawdopodobnie wyściełane były przez rodziców miękką roślinnością. Samica składała do niego od 18 do 30 jaj w twardej skorupie. Naukowcy sądzą, że jaja w gniazdach były wysiadywane, a gdy matka oddalała się po pożywienie, jej rolę przejmował inny osobnik ze stada. Po wykluciu młode były karmione, dopóki nie mogły same zdobywać pokarmu.

Etymologia

Nazwa Maiasaura oznacza "dobra jaszczurza matka". Dinozaur ten został nazwany w ten sposób, ponieważ prawdopodobnie przynosił do gniazda pokarm swojemu potomstwu i ochraniał je przed drapieżnikami.

Spis gatunków

Maiasaura	Horner i Makela, 1979
M. peeblesorum	Horner i Makela, 1979

Wybrana bibliografia

Gates, T.A., Horner, J.R., Hanna, R.R. & Nelson, C.R. (2011) "New unadorned hadrosaurine hadrosaurid (Dinosauria, Ornithopoda) from the Campanian of North America" Journal of Vertebrate Paleontology, 31 (4), 798–811. doi:10.1080/02724634.2011.577854

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford