Mojoceratops

Autor:

Maciej Ziegler

---

Mojoceratops (mojoceratops)
Długość:	ok. 5 m
Masa:	ok. 1,5-2 t
Miejsce występowania:	Kanada - Alberta i Saskatchewan (formacja Dinosaur Park)
Czas występowania	ok. 77-75 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ceratopsia Ceratopsoidea Ceratopsidae Chasmosaurinae
Źródło: Sampson i in., 2010 [1], bespośrednio z [2]

Wstęp

Mojoceratops to niepewny rodzaj wczesnego i dość bazalnego chasmozauryna żyjącego w późnej kredzie na terenie obecnej zachodniej Ameryki Północnej.

Szczątki Mojoceratops odnaleziono w dolnych i środkowych pokładach formacji Dinosaur Park.

Ważność taksonu

Mojoceratops perifania jest prawdopodobnie młodszym synonimem Chasmosaurus kaiseni (jako Mojoceratops kaiseni) albo ewentualnie także Eoceratops canadensis. Został uznany za młodszy synonim Chasmosaurus russelli (Maidment i Barrett, 2011).

Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych.

Mojoceratops wg Longricha (2010) wyróżnia się wśród innych chasmozaurynów budową górnej części kryzy - autapomorfie to: (1) boczna rama tylnej krawędzi kości ciemieniowej z wyraźną bruzdą na jej przedniej powierzchni i (2) ze zgrubiałą krawędzią przednio-grzbietową, zawierającą guzkowate zgrubienia oraz (3) pierwszy epoccipital ("rożek") kości ciemieniowej z dodatkowym wyrostkiem. Kryza ma kształt przypominający serce - przynajmniej u dorosłych osobników a jej okna są wyjątkowo duże (większe mógł mieć Agujaceratops).

Cechy te zostały uznane przez Maidment i Barretta (2011) za "ekstremalnie subtelne" i zależne od zmienności osobniczej. Pierwsza i trzecia z nich są zmienne u osobników Chasmosaurus a obecność drugiej nie została przez nich potwierdzona. Mojoceratops wg Longricha wyróżnia się także unikalną kombinacją dziesięciu kolejnych cech, które zostały podważone przez Maidment i Barretta.

Longrich (2013) broni ważności ustanowionego przez siebie taksonu, wskazując, że istotne jest to, że takie same różnice są obecne u wielu osobników, natomiast mniej istotne jest, jak różnice są znaczne. Longrich twierdzi też że różnią się długością rogów nadocznych, lecz inne badania sugerują, że w ontogenezie Chasmosaurus dochodziło do resorpcji tych rogów (Holmes i in., 2001; Campbell i in., 2013); zob. szerzej w artykule zmniejszanie ozdób w ontogenezie dinozaurów#Ceratopsidae. Longrich zarzucił też Maidment i Barrettowi, że zbadali tylko jeden okaz M. perifania

Status Mojoceratops perifania jest zatem niepewny i wymaga dalszych badań, zwłaszcza publikacji wyników Campbella i in. (2013), którzy na podstawie skupionej na okazach analizy kladystycznej sugerują, że okazy M. perifania reprezentują młode okazy jedynego gatunku Chasmosaurus - Chasmosaurus belli.

Materiał kopalny

Holotyp (TMP 1983.25.1) to tylna część czaszki. Kolejny materiał to kości ciemieniowe dwóch osobników (TMP 1999.55.292; NMC 8803).

Wstępnie przypisano też trzy niekompletne czaszki (AMNH 5656; NMC 34893; TMP 1979.11.147) oraz - co można uznać za niekonsekwencję w obliczu uznania je za niediagnostyczne - holotypy Chasmosaurus kaiseni (niekompletna czaszka - AMNH 5401) i Eoceratops canadensis (niekompletna czaszka i kręg - NMC 1254). Holotyp osiągał podobne rozmiary co Chasmosaurus belli ROM 843.

Etymologia

Nazwa Mojoceratops to połączenie słów: mojo (z afro-amerykańskiego angielskiego z początków XX wieku), oznaczającego talizman lub amulet, często używany do przyciągania płci przeciwnej - co odnosi się do wyszukanej kryzy, mogącej funkcjonować w zalotach, ceras (z greki) - róg i ops (z greki) - twarz. Człon gatunkowy - perifania (z greki) - znaczy tyle co "duma/chluba" i odnosi się do wymyślnej i wyprostowanej kryzy tworzonej przez kości ciemieniowe i łuskowe.

Spis gatunków

Mojoceratops	Longrich, 2010	?= Chasmosaurus	?= Eoceratops
M. perifania	Longrich, 2010	?= Chasmosaurus russelli	?= Eoceratops canadensis	?= "Chasmosaurus" kaiseni

Bibliografia

Campbell, J., Ryan, M., Schröder-Adams, C., Holmes, R. & Evans, D. (2013) "A specimen-based phylogenetic analysis of the chasmosaurine ceratopsid Chasmosaurus (Ornithischia) from the Upper Cretaceous (Campanian) Dinosaur Parj Formation of western Canada suggests the validity of only one species" Society of Vertebrate Paleontology, 73rd Annual Meeting, Program and Abstracts Book, 99-100 [abstrakt]

Holmes, R.B., Forster, C., Ryan, M. & Shepherd, K.M. (2001) "A new species of Chasmosaurus (Dinosauria: Ceratopsia) from the Dinosaur Park Formation of southern Alberta" Canadian Journal of Earth Sciencies, 38(10), 1423–1438 doi:10.1139/cjes-38-10-1423

Longrich, N.R. (2010) "Mojoceratops perifania, A New Chasmosaurine Ceratopsid from the Late Campanian of Western Canada" Journal of Paleontology, 84 (4), 681–694.

Longrich, N.R. (2013) "Judiceratops tigris, a New Horned Dinosaur from the Middle Campanian Judith River Formation of Montana". Bulletin of the Peabody Museum of Natural History, 54(1), 51-65. doi:10.3374/014.054.0103

Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2011) "A new specimen of Chasmosaurus belli (Ornithischia: Ceratopsidae), a revision of the genus, and the utility of postcrania in the taxonomy and systematics of ceratopsid dinosaurs" Zootaxa, 2963, 1–47.

Sampson, S.D., Loewen, M.A., Farke, A.A., Roberts, E.M., Forster, C.A., Smith, J.A. & Titus, A.L. (2010) "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism" PLoS ONE, 5(9), e12292 doi:10.1371/journal.pone.0012292

Mortimer, M. (2010, online): http://dml.cmnh.org/2010Sep/msg00333.html