Gongbusaurus
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Gongbusaurus (gongbuzaur) | |
|---|---|
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Chiny - regiony Syczuan i Sinciang? |
| Czas | |
| Systematyka | Dinosauria |
Wstęp
Gongbusaurus jest wątpliwym, słabo poznanym rodzajem niewielkiego dinozaura ptasiomiedniczego żyjącego na terenie dzisiejszych Chin w epoce późnej jury. Znany jest z dwóch gatunków, z czego jeden może nie należeć do tego rodzaju. Jego nazwa rodzajowa pochodzi od chińskiego określenia na ministerstwo ("bu") robót publicznych ("gong").
Gatunki
G. shiyii
Opisany: Dong, Zhou i Zhang (1983)
Status: wątpliwy (nomen dubium)
Miejsce znalezienia: Chiny, prowincja Syczuan, górne warstwy formacji Shaximiao
Wiek: ok. 160-157 Ma (wczesny - środkowy oksford)
Materiał kopalny: 2 zęby ( IVPP V9069 - V9069-1 (ząb z kości przedszczękowej ) i V9069-2 (ząb z kośći szczękowej)
Etymologia: epitet gatunkowy upamiętnia chińskiego poetę Du Fu pełniącego rolę młodszego doradcy (shi yi), który pracował dla ministerstwa robót publicznych w Syczuan, oraz dla faktu znalezienia tych zębów wśród licznych kości zebranych podczas wykopalisk (shi yi oznacza również spis rzeczy zagubionych)
Tropy: wg Xing i innych (2021), skamieniałe tropy należące do ichnorodzaju Anomoepus, znalezione w górnych warstwach formacji Shaximiao, mogły zosatć pozostawione przez G. shiyii
G.wucaiwanensis
Opisany: Dong (1989)
Status: ?ważny/nieważny (nomen nudum) - możliwe przeniesienie do rodzaju "Eugongbusaurus"
Miejsce znalezienia: Chiny, prowincja Sinciang, górne warstwy formacji Shishugou
Wiek: 160-156 Ma (wczesny-środkowy oksford)
Materiał kopalny: holotyp (IVPP V8302) składa się z fragmentu lewej żuchwy o długości 7,5 cm, 3 kręgi ogonowe i częściowo kompletna kończyna przednia; paratyp (IVPP V8303) zawiera 2 kości krzyżowe, 8 kręgów ogonowych, niekompletną miednice oraz kompletną kończynę tylną. Materiał przypisany do tego gatunku (IVPP V8304) obejmuje uszkodzoną stopę, 4 kręgi grzbietowe oraz fragment kręgu ogonowego.
Rozmiary: długość= ok. 1,55 m*., masa= ok. 4 kg*.
Etymologia: epitet gatunkowy odnosi się do ogniwa Wucaiwan formacji Shishugou, gdzie odkryto szczątki G.wucaiwanensis.
Tryb życia, systematyka i ważność taksonu
Sądząc po zębach oraz po budowie kończyny tylnej, zwierzę to było roślinożerne i prawdopodobnie było dobrym biegaczem. Na początku, gongbuzaur był przypisywany do wątpliwej obecnie rodziny fabrozaurydów. Po opisaniu drugiego gatunku, został zaś zaklasyfikowany do również nieuznawanej współcześnie rodziny hispilofodontydów, chociaż już rok później został uznany nieokreślony rodzaj bazalnego dinozaura ptasiomiednicznego (Weishampel i inni (1990)), a następnie za wątpliwego przedstawiciela tego taksonu (Norman i inni (2004)). W tej samej publikacji postulowano przeniesienie drugiego gatunku gongbuzaura do nowego rodzaju, z powodu fragmentaryczności materiału kopalnego G.shiyii. Proponowaną nową nazwą rodzajową miał być Eugongbusaurus, jednak nazwa ta nie została nigdy formalnie opublikowana (Knoll (1990)). Ponadto Norman i inni (2006) porównując zęby G.shiyii z zębami wczesnych ankylozaurów, tj. sarcolestes wysunęli hipotezę, iż gongbuzaur mógł być przedstawicielem tej grupy dinozaurów. Knoll i Dong (2008) stwierdzili natomiast , że gongbuzaur, wraz z rodzajami Hexinlusaurus i Agilisaurus są pomostem pomiędzy bazalnymi, a zaawansowanymi przedtsawicielami Neornithischia.
Spis gatunków
| Gongbusaurus | Dong, Zhou i Zhang, 1983 | nomen dubium |
| G. shiyii | Dong, Zhou i Zhang, 1983 | nomen dubium |
| ?G.wucaiwanensis | Dong, 1989 | = ?"Eugonbusaurus wucaiwanensis |
Bibliografia
Dong, Z., Zhou, S. & Zhang, Y. (1983). "Dinosaurs from the Jurassic of Sichuan". Palaeontologia Sinica, New Series C (in Chinese). 162 (23): 1–145.
Dong, Z. (1989). "On a small ornithopod (Gongbusaurus wucaiwanensis sp. nov.) from Kelamaili, Junggar Basin, Xinjiang, China". Vertebrata PalAsiatica. 27 (2): 140–146.
Knoll, Fabien (1999). "The family Fabrosauridae". In Canudo, J.I.; Cuenca-Bescós, G. (eds.). IV European Workshop on Vertebrate Palaeontology, Albarracin (Teruel, Spain), junio de 1999. Programme and Abstracts, Field guide. Servicio Publicaciones Universidad de Zaragoza. p. 54.
Norman, David B.; Witmer, Larry M.; Weishampel, David B. (2004). "Basal Ornithischia". W Weishampel, David B.; Dodson, Peter; Osmólska, Halszka (red.). The Dinosauria (2nd ed.). Berkeley: University of California Press. pp. 325–334. ISBN 978-0-520-24209-8.
Norman, David B.; Sues, Hans-Dieter; Witmer, Larry M.; Coria, Rodolfo A. (2004). "Basal Ornithopoda". In Weishampel, David B.; Dodson, Peter; Osmólska Halszka (eds.). The Dinosauria (2nd ed.). Berkeley: University of California Press. pp. 393–412. ISBN 978-0-520-24209-8.
Weishampel, David B.; Witmer,Larry M. (1990). "Lesothosaurus, Pisanosaurus, and Technosaurus". W Weishampel, David B.; Dodson, Peter; Osmólska Halszka (red.). The Dinosauria (1st ed.). Berkeley: University of California Press. pp. 416–425. ISBN 978-0-520-06727-1.
Xing, L., Lockley, G., M., Romilio, A, Hendrik, K., Peng, G., Persons IV, S., W., Ye, Y., Jinang, S. & Wang, M. (2021) "An historic theropod-dominated track assemblage from the Upper Jurassic of Sichuan, China". Historical Biology 33 (11): 2822-2828 [[1]]
