Glyptodontopelta

Autor:	Maciej Ziegler, Sebastian Oziemski
Korekta:	Michał Siedlecki

---

Glyptodontopelta (glyptodontopelta)
Długość	???5 m
Masa	??? ok. 500 kg
Dieta	roślinożerny
Miejsce	USA - Nowy Meksyk (formacje Ojo Alamo - ogniwo Naashoibito oraz ??Fruitland)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok.(??76,3) 69-66 Ma późna kreda (środkowy ??kampan-późny mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Ankylosauria Nodosauridae
Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: LancianIdolatry. [2] 5 m Porównanie wielkości Glyptodontopelta i człowieka. Sylwetki: Phylopic.org
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/index.php?title=Ojo_Alamo\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Ojo Alamo (strona nie istnieje)\"\u003EOjo Alamo\u003C/a\u003E, hrabstwo San Juan, Nowy Meksyk, \u003Ca href=\"/wiki/USA\" class=\"mw-redirect\" title=\"USA\"\u003EUSA\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003EG. mimus\u003C/i\u003E - holotyp i materia\u0142 przypisany.\u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Ojo Alamo, hrabstwo San Juan, Nowy Meksyk, USA|G. mimus - holotyp i materia\u0142 przypisany.\n","link":"","lat":36.47557520000000153004293679259717464447021484375,"lon":-108.304655499999995527105056680738925933837890625,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Glyptodontopelta to rodzaj prawdopodobnie średnich rozmiarów ankylozaura z grupy nodozaurydów żyjącego na terenie dzisiejszych południowozachodnich Stanów Zjednoczonych Ameryki na samym końcu Ery Mezozoicznej.

Materiał kopalny

Osteodermy tułowiowe glyptodontopelty. Autor zdjęcia: Denver Fowler. [1].

Holotyp (USNM 8610) to trzy części zrośniętych ze sobą płaskich elementów pancerza (osteoderm) i skostniałe osteodermy z okolic miednicy. Szczątki znaleziono w Nowym Meksyku, 1,5 km na południowy zachód od Ojo Alamo Store.

Materiał przypisany to osobniki: USNM 8611 (paratyp, skostniałe ostoedermy oraz fragmenty osteoderm), NMMNH P-25063 (okaz typowy Edmontonia australis - para środkowych osteoderm szyjnych), NMMNH P-27420 (paratyp E. australis - główna osteoderma szyjna), NMMNH P-27450 (kolejny paratyp E. australis - prawa środkowa osteoderma szyjna orazz 10 innych kompletnych i częściowych osteoderm), NMMNH P-14266 (38 fragmentów osteoderm o różnym stopniu zachowania, NMMNH P-27849 (1 fragmentaryczna zaokrąglona osteoderma i element osteodemy z okolic miednicy), NMNH P-27405 (2 częściowe zaokrąglone osteodermy i kilka częściowych osteoderm), NMMNH P-22645 (2 osteodermy z okolic miednicy), NMNH P-33917 (kompletna osteoderma grzbietowa) SMP VP-1147 (cała trzeciorzędowa osteoderma grzbietowa/piersiowa), SMP VP-1319 (niekompletne osteodermy), SMP VP-1580 (najbardziej kompletny okaz, oprócz ponad setki osteoderm i niezidentyfikowanych elementów szkieletu znane są jeszcze przednia część lewej kości zębowej oraz lewa k. nadoczodołowa), SMP VP-1622 (fragmenty osteoderm i nieokreślonych kości), SMP VP-1640 (niekompletne osteodermy), SMP VP-1821 (niekompletne osteodermy i części niezidentyfikowanych kości), SMP VP-1731 (niekompletna boczna osteoderma), SMP VP-1825 (niekompletne osteodermy barkowe), SMP VP-1826 (2 elementy osteoderm), SMP VP-1831 (osteoderma tułowiowa), SMP VP-1832 (osteoderma tułowiowa), SMP VP-1863 (osteoderma tułowiowa), SMP VP-2026 (fragmenty osteoderm), SMP VP-2067 (prawie kompletny zestaw zrośniętych ze sobą osteoderm z okolic miednicy oraz nieokreślone fragmenty czaszki i innych kości), SMP VP-2077 (różne fragmentaryczne osteodermy) SPM VP-2157 (część osteodermy), SMP VP-2661 (2 fragmenty osteoderm), SMP VP-2786 (prawie kompletna osteoderma grzbietowa oraz różne niekompletne osteodermy i ich fragmenty), SMP VP-2019 (fragment osteodermy). Wszystkie wspomniane okazy pochodzą z ogniwa Naashoibito formacji Ojo Alamo datowanej na środkowy-późny mastrycht.

Burns i Lucas (2015) przypisali do Glyptodontopelty jeszcze 2 okazy: NMMNH P-20880 (częściowy pojedynczy szyjny/piersiowy półpierścień oraz osteodermę z wydatnym kilem) oraz NMMNH P-22753 (zerodowaną częściową osteodermę). Co ciekawe oba te okazy pochodzą z dużo wcześniejszej formacji Fruitland (datowanej na środkowy kampan), więc ciężko stwierdzić, czy rzeczywiście pochodzą od glyptodontopelty, czy od taksonu o podobnej budowie pancerza.

Historia taksonu

Glyptodontopelta została opisana w 2000 roku przez amerykańskiego paleontologa, Tracy'ego Forda razem z innym dinozaurem pancernym, trzecim gatunkiem edmontonii - Edmontonia australis. W 2004 roku autorzy publikacji "The Dinosauria" uznali takson za nomen dubium. Jednak w 2008 roku Michael Burns uznał go za ważny oraz stwierdził, że Edmontonia australis, także znana wyłącznie z pancerza, jest młodszym synonimem glyptodontopelty. Zgadzają się z tym Arbour i Currie (2015) w swojej pracy na temat rewizji ankylozaurów.

Etymologia

Nazwa Glyptodontopelta mimus znaczy "udająca pancerz gliptodonta" i odnosi się do dużego plejstoceńskiego ssaka z grupy szczerbaków - krewnego dzisiejszych pancerników.

Spis gatunków

Glyptodontopelta	Ford, 2000
G. mimus	Ford, 2000
= Edmontonia australis	Ford, 2000

Bibliografia

Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology. DOI:10.1080/14772019.2015.1059985

Burns, M.E. (2008). "Taxonomic utility of ankylosaur (Dinosauria, Ornithischia) osteoderms: Glyptodontopelta mimus Ford, 2000: a test case". Journal of Vertebrate Paleontology. 28 (4): 1102–1109. [3]

Burns, M.E. & Lucas, S.G. (2015). "Biostratigraphy of Ankylosaur (Dinosauria: Ornithischia) osteoderms of New Mexico". [W]: Sullivan, R.M. & Lucas, S.G. (2015). "Fossil Record 4". New Mexico Museum of Natural History and Science 67: 9-13

Jasinski, S.E.; Sullivan, R.M. & Lucas, S.G. (2011). "Taxonomic Composition of the Alamo Wash Local Fauna from the Upper Cretaceous Ojo Alamo Formation (Naashoibito Member), San Juan Basin, New Mexico", [W]: Sullivan, R.M. et al. (red.), "Fossil Record 3". New Mexico Museum of Natural History and Science 53: 216-271

Holtz, T.R. Jr. (2011) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [4]

Ford, T.L. (2000). "A review of ankylosaur osteoderms from New Mexico and a preliminary review of ankylosaur armor", In: S. G. Lucas and A. B. Heckert (eds.), Dinosaurs of New Mexico. New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin 17: 157-176

Vickaryous, M.K., Maryańska, T. & Weishampel, D.B. (2004) "Ankylosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.) "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press.