Jianianhualong
| Autor: | Korekta: |
| Kamil Kamiński |
| Jianianhualong | |
|---|---|
| Długość: | ok. 1,1 m |
| Masa: | ok. 2,4 kg |
| Miejsce występowania: | Chiny, Liaoning |
| Czas występowania | ok. 125-120 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja. Autor: Julius T. Csotonyi. Źródło: Xu i in., 2017. [5]. | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Jianianhualong to niewielki troodontyd z wczesnej kredy, występujący na terenie dzisiejszych Chin. Znany jest z jednego, ale za to niemal kompletnego szkieletu z zachowanymi śladami piór, co jest bardzo częste wśród teropodów z formacji Yixian. Został on nazwany i opisany w 2017 r. przez Xu Xinga i współpracowników. Jianianhualong wykazuje mozaikę cech zaawansowanych i prymitywnych. Jego bliskim krewnym mógł być znaleziony w tej samej formacji skalnej Sinusonasus.
Etymologia
Nazwa Jianianhualong pochodzi od firmy Jianianhua, która wspierała badania, oraz chińskiego słowa long , czyli „smok”. Epitet gatunkowy honoruje Fangfang Teng, która zabezpieczyła holotyp do badań.
Materiał kopalny
Holotyp (DLXH 1218) to niemal kompletny szkielet dorosłego osobnika z zachowanymi śladami piór. Brakuje m.in. kości przedszczękowych, a niektóre elementy kręgosłupa i kończyn tylnych zachowały się w złym stanie.
Budowa
Czaszka była względnie mała (stanowiła 75% długości kości udowej), i patrząc z boku, miała prawie trójkątny kształt. Są to cechy typowe dla bazalnych Paraves. Podobnie jak u Mei czaszka miała stosunkowo krótki pysk i silnie rozszerzony dach. Dół przedoczodołowy był rozległy, o niemal trójkątnym kształcie. Tak jak u zaawansowanych troodontydów, w jego obrębie widoczne były dwa duże otwory w widoku bocznym – okno szczękowe i okno przedoczodołowe. Jianianhualong cechował się heterodontyzmem – zęby różniły się w zależności od położenia w szczękach. Przednie zęby były gęsto upakowane, smukłe i liściokształtne. Te położone w głębi pyska były jednak grubsze, zakrzywione do tyłu i luźniej rozmieszczone. Kość szczękowa zawierała prawdopodobnie dwadzieścia jeden zębów, a kość zębowa – dwadzieścia pięć. Od reszty troodontydów Jianianhualong odróżniał się cechami budowy kości łzowej i szczękowej.
Holotyp zawiera niemal cały kręgosłup, ale stan ich zachowania uniemożliwia podanie dokładnej liczby poszczególnych kręgów. Obręcz barkowa wykazywała kilka cech charakterystycznych dla zaawansowanych troodontydów. Kość ramienna miała ok. 70% długości kości udowej i była od niej smuklejsza. Kość łokciowa była nieco krótsza od ramiennej i w odróżnieniu od większości przedstawicieli Trooodntidae – lekko pochylona do tyłu. Dłonie wykazywały budowę typową dla maniraptorów. Kończyły się trzema uzbrojonymi w pazury palcami, a swoją długością przewyższały o 40% kość ramienną i niemal dorównywały kości udowej. Pazury dłoni były masywne, bocznie spłaszczone i silnie zakrzywione. Ogólnie przednie kończyny były dość krótkie i smukłe. Miednica była zbudowana podobnie jak u bazalnych troodontydów, z dosyć małą kością biodrową, tylno-brzusznie zorientowaną kością łonową i krótką kością kulszową. Kość udowa przypominała analogiczną kość Anchiornis. Tak jak u innych troodontydów i dromeozaurydów, na drugim palcu stopy znajdował się powiększony, zakrzywiony pazur. Znaczna część tylnych kończyn holotypu jest słabo zachowana.
Ślady piór zachowały się wokół kręgów oraz kończyn. Te umieszczone na szyi miały co najmniej 30 mm długości, na grzbiecie ok. 75 mm, a na ogonie długość piór mogła dochodzić nawet do 120 mm. Wzorzec opierzenia w tej części ciała był podobny jak u Anchiornis, Archaeopteryx i Jinfengopteryx. Same pióra Jianianhualong różnią się jednak budową od tych zwierząt. Jedno z widocznych piór ogonowych wykazuje silną asymetrię. Jest to pierwsze takie znalezisko u troodontydów. Asymetria piór omawianego teropoda różni się jednak od tej znanej u współczesnych ptaków. Cecha ta mogła być pomocna w redukowaniu oporów aerodynamicznych podczas ruchu zwierzęcia. Stan zachowania opierzenia na kończynach uniemożliwia ich dokładniejsze zbadanie, jednak ślady wokół kości piszczelowej pozwalają określić długość piór w tym miejscu na ok. 70 mm.
Spis gatunków
| Jianianhualong | Xu, Currie, Pittman, Xing, Meng, Lü, Hu i Yu, 2017 |
| J. tengi | Xu, Currie, Pittman, Xing, Meng, Lü, Hu i Yu, 2017 |
Bibliografia
Xu, X.; Currie, P.; Pittman, M.; Xing, L.; Meng, Q.; Lü, J.; Hu, D.; Yu, C. (2017). "Mosaic evolution in an asymmetrically feathered troodontid dinosaur with transitional features". Nature Communications. doi:10.1038/ncomms14972
![[4]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jianianhualong_life_restoration.jpg){kind=link}