Jinfengopteryx

Autor:	Korekta:
Maciej Ziegler	Tomasz Sokołowski, Tomasz Singer, Dawid Mika Kamil Kamiński

---

Jinfengopteryx (dżinfengopteryks)
Długość:	ok. 55 cm
Masa:	ok. 1,5-2 kg
Miejsce występowania:	Chiny - prowincja Hebei (formacja Huajiying - ogniwo Qiaotou)
Czas występowania	?125-?120 Ma (136-118 Ma) wczesna kreda (wczesny apt?)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Paraves ? Troodontidae
Autor: Edyta Felcyn

Wstęp

Jinfengopteryx żył na terenie obecnych Chin we wczesnej kredzie. Znaleziono jeden pięknie zachowany i prawie kompletny okaz (CAGS-IG-04-0801), widoczne są pióra przystosowane do lotu na kończynach przednich i duże pióra na ogonie.

Etymologia

Nazwa Jinfengopteryx oznacza "pióro złotego feniksa (chińskie jinfeng czyli "złoty feniks" - królowa ptaków w chińskim folklorze i pteryx - po grecku "pióro"). Epitet elegans to zapewne "elegancki".

Dieta

W ciele dinozaura, w miejscu brzucha widoczne są owalne czerwono-żółte struktury, są to prawdopodobnie gastrolity, jaja lub nasiona, które stanowiły ostatni posiłek niewielkiego troodontyda. Zanno i Makovicky, prócz uznania, że to rzeczywiście ślady po wegetariańskim posiłku, wskazali nieobecne u innych troodontydów dwie cechy zębów wiązane z roślinożernością (symetryczność koron i brak ząbkowania). Zob. też artykuł o Troodontidae#Dieta.

Filogeneza

Skamieniałość. Autor zdjęcia: "Laikayiu" [1].

Rekonstrukcja szkieletu. Autor: Scott Hartman [2].

Jinfengopteryx jest prawdopodobnie bazalnym troodontydem. Ji i in. (2005) - autorzy opisu uznali go za bazalnego ptaka - przedstawiciela Archaeopterygidae bardziej prymitywnego od Archaeopteryx i podtrzymali swoje zdanie w pracy z roku 2007. Mortimer (online, 2005) wykazał szczegółowo, że raczej chodzi o troodontyda. W roku 2006 Xu i Norell także uznali go za troodontyda - na podstawie ogólnego planu ciała i budowy zębów. Podobnie Chiappe w "Glorified Dinosaurs: The Origin and Early Evolution of Birds" (2007) zauważa, że Jinfengopteryx ma wiele cech troodontydów, jak krótkie przednie kończyny czy haczykowaty pazur stopy (którego znaleziono także u archeopteryksa). W 2007 roku analiza filogenetyczna relacji między troodontydami, dromeozaurydami i wczesnymi ptakami, w związku z opisaniem bazalnego dromeozauryda Mahakala, dokonana przez Turnera i innych potwierdza tę hipotezę. Taki wynik mają też inne analizy kladystyczne (np. Turner i in., 2011). Turner i in. (2012) utworzyli nowy klad w obrębie Troodontidae – Jinfengopteryginae. Wg nich należał do niego Jinfengopteryx i dwa nienazwane taksony. Jednak w badaniach Fotha i in. (2020) okazał się on bardziej [[bazalny[[m przedstawicielem Paraves. W analizie Hartmana i in. (2019) Jinfengopteryx miał bardzo niestabilną pozycję w Troodontidae i może w rzeczywistości okazać się bazalnym przedstawicielem Deinonychosauria, przedstawicielem Archaeopterygidae lub prymitywnym członkiem kladu Paraves.

Rekonstrukcja. Autor: Matt Martyniuk [3].

Spis gatunków

Jinfengopteryx	Ji, Ji, Lü, You, Chen, Liu i Liu, 2005
J. elegans	Ji, Ji, Lü, You, Chen, Liu i Liu, 2005

Bibliografia

Foth, C., Tischlinger, H. & Rauhut, O.W.M. (2014) "New specimen of Archaeopteryx provides insights into the evolution of pennaceous feathers" Nature, 511(7507), 79-82. doi:10.1038/nature13467.

Ji S. & Ji, Q. (2007) "Jinfengopteryx compared to Archaeopteryx, with comments on the mosaic evolution of long-tailed avialan birds" Acta Geologica Sinica (English Edition), 81(3), 337-343.

Jin, F., Zhang, F.C., Li, Z.H., Zhang, J.Y., Li, C. & Zhou, Z.H. (2008) "On the horizon of Protopteryx and the early vertebrate fossil assemblages of the Jehol Biota" Chinese Science Bulletin, 53(18), 2820-2827.

Turner, A.H., Pol, D., Clarke, J.A., Erickson, G.M., & Norell, M. (2007) "A basal dromaeosaurid and size evolution preceding avian flight" Science 317, 1378-1381.

Turner, A.H., Pol, D. & Norell, M.A. (2011) "Anatomy of Mahakala omnogovae (Theropoda: Dromaeosauridae) Tögrögiin Shiree, Mongolia" American Museum Novitates, 3722, 1-66. doi: 10.1206/3722.2.

Turner, A.H., Makovicky, P.J. & Norell, M.A. (2012). “A review of dromaeosaurid systematics and paravian phylogeny.” Bulletin of the American Museum of Natural History. 371, 1-206.

Xu and Norell (2006) "Non-avian dinosaur fossils from the Lower Cretaceous Jehol Group of western Liaoning, China" Geological Journal, 41(3-4), 419-437.

Mortimer, M. (online 2005) [4]