Opisthocoelicaudia

Autor:	Tomasz Sokołowski
Korekta:	Adrian Sztuba

---

Ophistocoelicaudia (opistocelikaudia)
Długość	ok. 12 m (holotyp)
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Mongolia - Ajmak południowogobijski (formacja Nemegt)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 72-66 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Macronaria Somphospondyli Titanosauria Lithostrotia Saltasauridae Opisthocoelicaudiinae
Rekonstrukcja nemegtozaura, oparta na szkielecie opistocelikaudii. Autor: Josep Asensi [5] 12 m Porównanie wielkości Opisthocoelicaudia i człowieka. Sylwetki: Phylopic.org
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja Nemegt, Mongolia\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Nemegt, Mongolia\n","link":"","lat":43.33200099999999821420715306885540485382080078125,"lon":100.766389172309999366916599683463573455810546875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Ophistocoelicaudia to rodzaj tytanozaura, który żył podczas podczas późnej kredy na terenach obecnej Mongolii. Część badaczy sugeruje, że może to być młodszy synonim Nemegtosaurus.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza "tylnowklęsłe kręgi ogonowe", zaś epitet gatunkowy honoruje Wojciecha Skarżyńskiego, polskiego paleontologa i uczestnika aż sześciu wypraw do Mongolii.

Materiał kopalny

Odnalezione elementy szkieletu Opisthocoelicaudia. Autor: Jaime A. Headden. [1].

W 1965 roku polsko-mongolska wyprawa na pustynię Gobi odkryła szczątki małego zauropoda. Odkryta skamieniałość była stosunkowo kompletna jak na zauropoda. Nie zachowała się czaszka i większa części kręgów szyjnych, które najprawdopodobniej zostały oderwane od ciała przez padlinożerców (na co wskazują ślady zębów na miednicy i kości udowej). Okaz ten stał się holotypem nowego rodzaju i gatunku zauropoda - Opisthocoelicaudia skarzynskii.

Borsuk-Białynicka (1977) przypisała do tego gatunku także okaz ZPAL MgDI/25c (jest to łopatka i kość krucza młodego osobnika).

Odnaleziono także fragment ogona (okaz MPD 100/406) przypisywany do Opisthocoelicaudia (Currie i in., 2003).

Systematyka

W 1977 roku profesor Magdalena Borsuk-Białynicka opisała tego dinozaura jako kamarazauryda, lecz w późniejszych badaniach uznano go za tytanozaura z kladu Saltasauridae. Dla saltazaurydów bliżej spokrewnionych z Opisthocoelicaudia niż z Saltasaurus utworzono także klad Opisthocoelicaudiinae.

Synonim Nemegtosaurus?

Kwestia pokrewieństwa Opisthocoelicaudia oraz znalezionego w pobliżu Nemegtosaurus jest niejasna ze względu na ich niepokrywający się materiał kopalny. Najpewniej były to blisko spokrewnione dinozaury, być może nawet synonimy. Kwestia ta została szerzej opisana w haśle o Nemegtosaurus - zob. Nemegtosaurus#Budowa i synonimizacja z Opisthocoelicaudia.

Budowa i paleobiologia

Opisthocoelicaudia z wyglądu przypominała zapewne inne tytanozaury, jednak posiadała unikalne dla siebie cechy, w tym nietypowe stawy kręgów ogonowych, dzięki którym powstała nazwa. Mianowicie kręgi przedniej połowy ogona były z przodu wypukłe, a z tyłu wklęsłe.

Postawy Opisthocoelicaudia. A - postawa oparta o rekonstrukcję Borsuk-Białynickiej (1977). B - postawa oparta o rekonstrukcję Schwarz i in. (2007). Autor: Jens Lallensack. [2].

Schwarz i in. (2007) zasugerowali, że kręgosłup Opisthocoelicaudia opadał nieco do tyłu, a to ze względu na ułożenie kości łopatkowo-kruczej. W ich rekonstrukcji była ona umieszczona pod bardziej stromym kątem (ok. 55–65 °), co powodowało uniesienie okolic ramion.

Wg Borsuk-Białynickiej (1977) budowa kręgów ogonowych i miednicy Opisthocoelicaudia mogła umożliwiać stawanie na dwóch nogach podpierając się ogonem. Taka postawa byłaby przydatna przy sięganiu po wyżej rosnące liście. Interesujące było również ułożenie ogona - inaczej niż u większości zauropodów ogon Opisthocoelicaudia był skierowany nieznacznie w górę.

Rekonstrukcja kończyny przedniej Opisthocoelicaudia. Widoczna jest stopa przedniej kończyny, która jest silnie zredukowana. Autor: Adrian Grycuk. [3].

U zauropodów następowała redukcja kości "dłoni" przedniej kończyny. “Dłoń” Opisthocoelicaudia była już silnie zredukowana - nie posiadała kości nadgarstka ani paliczków. W podobnym stopniu były zredukowane także “dłonie” innych tytanozaurydów, np. Epachthosaurus. Za to palce kończyny tylnej były dobrze wykształcone.

Tropy i rozmiar

Przykładowy trop zauropoda z Nemegt, pozostawiony najpewniej przez Opisthocoelicaudia. Autor: Philip Currie. [4].

W Nemegt znaleziono tropy zauropodów. Pasują one do stóp opistocelikaudii - stopa była asymetryczna i miała trzy głębokie, wąskie pazury (Currie i in., 2003).

Niektóre tropy zostały pozostawione przez nieco, lub nawet znacznie większe od holotypu opistocelikaudii osobniki. Długość holotypu wynosiła ok. 12 m, a masa jest szacowana na (w zależności od badań) od ok. 8,4 t (Paul, 2010) do ponad 20 t (np. Anderson i in., 2009). Wg Borsuk-Białynickiej (1977) był to osobnik stary. Możliwe jednak, że ten dinozaur mógł osiągnąć znacznie większe rozmiary. Trop pozostawiony przez holotyp Opisthocoelicaudia miałby nieco więcej, niż 46 cm szerokości. Natomiast Stettner i in. (2017) opisali trop z Nemegt (być może pozostawiony przez opistocelikaudię) o długości 76 cm i szerokości 62 cm, a Nakajima i in. (2017) jeszcze większy - mający odpowiednio 100 cm i 76 cm.

Spis gatunków

Opisthocoelicaudia	Magdalena Borsuk-Białynicka, 1977	?= Nemegtosaurus
O. skarzynskii	Magdalena Borsuk-Białynicka, 1977	?= Nemegtosaurus mongoliensis

Biblografia

Borsuk-Białynicka, M.M. (1977). "A new camarasaurid sauropod Opisthocoelicaudia skarzynskii gen. n., sp. n. from the Upper Cretaceous of Mongolia". Palaeontologia Polonica. 37 (5): 5–64.

Currie, P., Badamgarav, D., & Koppelhus, E. (2003). “The First Late Cretaceous Footprints from the Nemegt Locality in the Gobi of Mongolia”. Ichnos, 10(1), 1–13. doi:10.1080/10420940390235071

Díez Díaz, V., Garcia, G., Pereda-Suberbiola, X., Jentgen-Ceschino, B., Stein, K., Godefroit, P., & Valentin, X. (2018). “The titanosaurian dinosaur Atsinganosaurus velauciensis (Sauropoda) from the Upper Cretaceous of southern France: New material, phylogenetic affinities, and palaeobiogeographical implications”. Cretaceous Research, 91, 429–456. doi:10.1016/j.cretres.2018.06.015

González Riga, B. J., Previtera, E., & Pirrone, C. A. (2009).” Malarguesaurus florenciae gen. et sp. nov., a new titanosauriform (Dinosauria, Sauropoda) from the Upper Cretaceous of Mendoza, Argentina”. Cretaceous Research, 30(1), 135–148. doi:10.1016/j.cretres.2008.06.006

Sallam, H. M., Gorscak, E., O’Connor, P. M., El-Dawoudi, I. A., El-Sayed, S., Saber, S., Mahmoud A. Kora, Joseph J. W. Sertich, Erik R. Seiffert & Lamanna, M. C. (2018). “New Egyptian sauropod reveals Late Cretaceous dinosaur dispersal between Europe and Africa”. Nature Ecology & Evolution, 2(3), 445–451. doi:10.1038/s41559-017-0455-5

Hailu, Y., Qiang, J., Lamanna, M. C., Jinglu, L., & Yinxian, L. (2010). “A Titanosaurian Sauropod Dinosaur with Opisthocoelous Caudal Vertebrae from the Early Late Cretaceous of Liaoning Province, China”. Acta Geologica Sinica - English Edition, 78(4), 907–911. doi:10.1111/j.1755-6724.2004.tb00212.x

Stettner, B., Persons, W. S., & Currie, P. J. (2018). “A giant sauropod footprint from the Nemegt Formation (Upper Cretaceous) of Mongolia”. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 494, 168–172. doi:10.1016/j.palaeo.2017.10.027

Nakajima, J., Kobayashi, Y., Chinzorig, T., Tanaka, T., Takasaki, R., Tsogtbaatar, K., Currie, P.J. & Fiorillo, A. R. (2018). “Dinosaur tracks at the Nemegt locality: Paleobiological and paleoenvironmental implications”. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 494, 147–159. doi:10.1016/j.palaeo.2017.10.026

Schwarz, D., Frey, E., & Meyer, C. A. (2007). “Novel reconstruction of the orientation of the pectoral girdle in sauropods”. The Anatomical Record: Advances in Integrative Anatomy and Evolutionary Biology, 290(1), 32–47. doi:10.1002/ar.20405

Milan, J., Christiansen P., & Mateus O. (2005). “A three-dimensionally preserved sauropod manus impression from the Upper Jurassic of Portugal: Implications for sauropod manus shape and locomotor mechanics”. Kaupia. 14, 47-52.

Anderson, J. F., Hall-Martin, A., & Russell, D. A. (2009). "Long-bone circumference and weight in mammals, birds and dinosaurs". Journal of Zoology, 207(1), 53–61. doi:10.1111/j.1469-7998.1985.tb04915.x

Paul, G.S (2010) http://gspauldino.com/data.html