Ambopteryx

Autor:

Adrian Sztuba

---

Ambopteryx (ambopteryks)
Długość	ok. 32 cm
Masa	ok. 0,3 kg
Dieta	wszystkożerny
Miejsce	Chiny - prowincja Liaoning (formacja Haifanggou)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 163 Ma późna jura (oksford)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Maniraptora Scansoriopterygidae
Rekonstrukcja Yi. Ambopteryx wyglądał podobnie. Autor: Karolina Twardosz[1].
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ELingyuan, prowincja Liaoning, Chiny\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Lingyuan, prowincja Liaoning, Chiny\n","link":"","lat":41.249486394338646277901716530323028564453125,"lon":119.400174755863503150976612232625484466552734375,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Ambopteryks to gatunek niewielkiego teropoda z kladu Scansoriopterygidae. Tak jak jego bliski krewny Yi miał on skrzydła podobne do tych, które mają nietoperze.

Materiał kopalny

Holotypem jest okaz IVPP V24192 - prawie kompletny szkielet z zachowanymi odciskami tkanek miękkich. Wang i in. (2019) stwierdzili, że był to osobnik dorosły lub prawie dorosły, w oparciu o zrośnięcie się pygostylu i brak dołków lub prążków, które mogłyby świadczyć o niepełnym skostnieniu.

Budowa i paleobiologia

Był to niewielki dinozaur - Wang i in. (2019) oszacowali długość holotypu na 32 cm, a masę na ok. 0,3 kg. Budową przypominał inne skansoriopterygidy, w szczególności Yi - czaszka była krótka i wysoka, a trzeci palec kończyny przedniej był dłuższy od pozostałych.

Tak jak Yi miał krótką kość piszczelową i długi patykowaty element kostny odchodzący od końca kości łokciowej. Jednak ambopteryks wyróżniał się kilkoma cechami, a mianowicie: kość łokciowa była 2 razy szersza od kości promieniowej; ogon był krótki i pozbawiony punktu przejściowego (części ogona w której zanikają wyrostki poprzeczne, a szewrony zmieniają kształt - Persons i in., 2014) oraz był zakończony zrośniętym pygostylem; kończyny przednie były wydłużone (1,3 razy dłuższe od kończyn tylnych); wyrostek zapanewkowy kości biodrowej był prosty i kształtem przypominał pręt; kość piszczelowa była krótsza od kości ramiennej.

Przy szkielecie znajduje się odcisk błony lotnej, a w okolicy głowy, szyi i ramion zachowały się pióra. W odcisku błony lotnej i piór szyi znajdują się mikroskopijne, eliptyczne struktury, interpretowane jako eumelanosomy.

W obrębie brzucha ambopteryksa znajduje się ok. 20 kamieni (interpretowane jako gastrolity) oraz fragmenty kości (resztki pokarmu ambopteryksa). Na ich podstawie Wang i in. (2019) sugerują, że ten dinozaur był najpewniej wszystkożercą, choć rośliny raczej nie stanowiły dużej części jego diety (na co wskazuje stosunkowo niewielka ilość gastrolitów). Ambopteryx jest pierwszym skansoriopterygidem z zachowaną zawartością żołądka. Wcześniej dieta tej grupy dinozaurów nie była znana.

Etymologia

Nazwę Ambopteryx można przetłumaczyć jako “oba skrzydła”, co odnosi się do obecności u tego dinozaura skrzydeł przypominających te występujące u pterozaurów czy nietoperzy. Nazwa gatunkowa - longibrachium - oznacza “wydłużone ramię".

Spis gatunków

Ambopteryx	Wang, O'Connor, Xu i Zhou, 2019
A. longibrachium	Wang, O'Connor, Xu i Zhou, 2019

Bibliografia

Wang, M.; O’Connor, J. K.; Xu, X.; Zhou, Z. (2019). "A new Jurassic scansoriopterygid and the loss of membranous wings in theropod dinosaurs". Nature. 569 (7755): 256–259. doi:10.1038/s41586-019-1137-z

Persons, W. S.; Currie, P. J. & Norell, M. A. (2014) “Oviraptorosaur tail forms and functions”. Acta Palaeontologica Polonica 59 (3), 2014: 553-567 doi:10.4202/app.2012.0093