Malawisaurus
Autor: | Maciej Ziegler, Kamil Kamiński |
Malawisaurus (malawizaur) | |
---|---|
Długość | 9-16 m |
Masa | 5-10 t |
Dieta | roślinożerny |
Miejsce | Malawi |
Czas | |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja głowy malawizaura. Autor: Eigens Werk. |
Wstęp
Malawisaurus to rodzaj stosunkowo niedużego zauropoda z kladu Titanosauria żyjącego we wczesnej kredzie na obszarze dzisiejszego Malawi w Afryce. Był jednym z najwcześniejszych przedstawicieli tej licznej grupy zauropodów. Początkowo zaliczano go do rodzaju Gigantosaurus, a następnie Tornieria. W 1993 r. Jacobs i in. utworzyli dla niego osobny rodzaj.
Etymologia
Nazwa Malawisaurus oznacza „jaszczur z Malawi”.
Materiał kopalny
Szczątki malawizaura pochodzą od wielu osobników, materiał kostny to: kość przedszczękowa, część kości szczękowej, kość jarzmowa, kość ciemieniowa, kość kwadratowa, powierzchnia podstawy czaszki, kość zębowa, kość płatowa, zęby, kręgi: 18 szyjnych, 10 piersiowych, 51 ogonowych i 24 szewrony, żebra, kość krucza, kości łokciowe, ramienne, kość promieniowa, kości śródstopia, kość kulszowa, część kości udowej, kość strzałkowa , kość piszczelowa (Gomani, 2005).
Budowa
Malawizaur był niedużym (jak na zauropoda) czworonożnym roślinożercą. Żył obok innego tytanozaura – Karongasaurus. Kości czaszki malawizaura wskazują na dość krótki i wysoki kształt głowy, typowy dla grupy Macronaria. W kości zębowej znajdowało się co najmniej po 15 zębów, które zajmowały 2/3 długości wspomnianej kości (Gomani, 2005). U bardziej zaawansowanych tytanozaurów zęby znajdowały się jedynie z przodu szczęk (Jacobs i in., 1993). Szyja była długa, szeroka i głęboka. Jak kilka innych tytanozaurów, Malawisaurus był pokryty pancerzem, podobnym do tego, który występował u Saltasaurus. Znaleziona osteoderma mierzy 190 mm długości i 95 mm szerokości.
Badania puszki mózgowej ujawniły, że boczny kanał półkolisty malawizaura był dłuższy i smuklejszy niż u większości zauropodów, co mogło uwydatniać boczne ruchy głowy i oczu, podobnie jak u Sarmientosaurus. Z kolei przedni kanał półkolisty był większy niż można by oczekiwać od tej wielkości zauropoda. Sugeruje to większą wrażliwość i wolniejsze ruchy głowy w płaszczyźnie pionowej (Andrzejewski i in., 2019).
Spis gatunków
Malawisaurus | (Haughton, 1928) Jacobs, Winkler, Downs i Gomani, 1993 |
M. dixeyi | (Haughton, 1928) Jacobs, Winkler i Gomani, 1993 |
= Gigantosaurus dixeyi | Haughton, 1928 |
= Tornieria dixeyi | (Haughton, 1928) von Huene, 1932 |
Bibliografia
Andrzejewski, K.A., Polcyn, M.J., Winkler, D.A., Gomani, E. & Jacobs, L.L. (2019). "The braincase of Malawisaurus dixeyi (Sauropoda: Titanosauria): A 3D reconstruction of the brain endocast and inner ear." PLoS ONE 14(2): e0211423. doi: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0211423.
Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853
Gomani, E.M. (2005). “Sauropod dinosaurs from the Early Cretaceous of Malawi”. Palaeontologia Electronica. 8 (1).
Jacobs, L.L., Winkler, D.A., Downs, W.R. & Gomani, E.M. (1993). “New material of an Early Cretaceous titanosaurid sauropod dinosaur from Malawi.” Palaeontology. 36 (3).
Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.