Lourinhanosaurus
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Tomasz Sokołowski |
| Lourinhanosaurus (lourinianozaur) | |
|---|---|
| Długość: | >4-5 m |
| Masa: | >100-150 kg |
| Miejsce występowania: | Portugalia - Region Centrum |
| Czas występowania | 151-147 Ma
późna jura (wczesny tyton) |
| Systematyka | Dinosauria
? Carnosauria / ? Coelurosauria ? Sinraptoridae (= Metriacanthosauridae) / - |
Zrekonstruowany szkielet Lourinhanosaurus. [1] | |
Wstęp
Lourinhanosaurus był średniej wielkości drapieżnym tetanurem żyjącym w późnej jurze na terenach obecnej środkowo-zachodniej Portugalii. Ciekawym odkryciem są jaja i embriony przypisywane temu dinozaurowi oraz obecność gastrolitów.
Etymologia
Nazwa rodzajowa tego dinozaura odnosi się do lokalizacji znalezisk - miasta i formacji Lourinhã. Epitet gatunkowy honoruje prof. Miguela Tellesa Antunesa - portugalskiego paleontologa.
Materiał kopalny
Holotyp (ML 370) to szczątki niedorosłego, długiego na około 4 metry osobnika. Składa się on z: kręgów szyjnych, grzbietowych, krzyżowych, ogonowych, szewronów, kości biodrowych, części kości łonowych, części kości kulszowej i udowej, kości piszczelowej i strzałkowej, proksymalnych kości śródstopia, 32 gastrolitów i odciski trzech kolejnych.
Przypisany materiał to zęby dorosłego osobnika (ML 565), ponad 200 elementów embrionów wraz z czaszkami, czterema zębami, kręgami, łopatkami, kośćmi udowymi, piszczelowymi i kośćmi śródstopia, ponad 180 jaj oraz gniazda. Antunes i Mateus (2003) przypisali do Lourinhanosaurus także kość udową oznaczoną ML 555, jednak Malafaia i współpracownicy (2020) stwierdzili, że kość ta nie ma cech diagnostycznych wspólnych z holotypem tego dinozaura.
Mateus uważa (prywatna korespondencja do Mortimera, 2002), że do tego gatunku należy też dalszy kręg ogonowy zaliczony przedtem do Megalosaurus insignis.
Pozycja filogenetyczna
Jak dotąd klasyfikacja tego tetanura jest niepewna. Najnowsza hipoteza filogenetyczna dotycząca bazalnych tetanurów (Benson i in., 2010) wskazuje, że lourinanozaur jest sinraptorydem blisko spokrewnionym z Poekilopleuron.
Mateus (1998) i Holtz i in. (2004) zaliczyli Lourinhanosaurus do karnozaurów. Allain (2001/niepublikowane) uznał go za megalozauryda. Później Mateus i in. w 2006 zaliczyli go, nie podając jednak powodów, do Eustreptospondylinae. Nieopublikowane analizy Mortimera (online) wskazują, że Lourinhanosaurus nie należy do Avetheropoda. Z kolei obszerna analiza Carrano i in. umieszcza go w Coelurosauria (Carrano i in. (2012)).
Spis gatunków
| Lourinhanosaurus | Mateus, 1998 |
|---|---|
| L. antunesi | Mateus, 1998 |
Bibliografia
Benson, R.B.J., Carrano, M.T. & Brusatte, S.L. (2010) "A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic" Naturwissenschaften, 97, 71-78.
Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. doi: 10.1080/14772019.2011.630927.
Holtz, T.R., Molnar, R.E. & Currie, P.J. (2004) "Basal Tetanurae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 71-110.
Malafaia, E., Mocho, P., Escaso, F., & Ortega, F. (2020). A new carcharodontosaurian theropod from the Lusitanian Basin: evidence of allosauroid sympatry in the European Late Jurassic. Journal of Vertebrate Paleontology, e1768106. doi:10.1080/02724634.2020.1768106
Mateus, O. (1998) "Lourinhanosaurus antunesi, a new Upper Jurassic Allosauroid (Dinosauria: Theropoda) from Lourinhã (Portugal)" Memórias da Academia de Ciências de Lisboa, 37, 111-124.
http://home.comcast.net/~eoraptor/Megalosauroidea.htm#Lourinhanosaurusantunesi
