Notohypsilophodon
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Krzysztof Lichota |
| Notohypsilophodon (notohipsylofodont) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 1,3 m |
| Masa: | ok. 6 kg |
| Miejsce występowania: | Argentyna - prowincja Chubut
(górna część dolnego ogniwa formacji Bajo Barreal) |
| Czas występowania | 95,8-91 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Hypsilophodon [1] | |
Wstęp
Notohypsilophodon to rodzaj bazalnego ?ornitopoda żyjącego na terenach współczesnej Argentyny. Prawdopodobnie żywił się roślinami i szybko biegał na dwóch nogach, umykając takim drapieżnikom, jak Xenotarsosaurus.
Etymologia
Nazwa Notohypsilophodon, znaczy tyle co "południowy Hypsilophodon" (dosłownie "południowy wysoki żeberkowany ząb"). Została ona nadana w odniesieniu do domniemanego pokrewieństwa i miejsca znalezienia skamieniałości tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy nadano od miasta Comodoro Rivadavia, które jako pierwsze w Patagonii wsparło poszukiwaczy skamielin.
Materiał kopalny
Holotyp (UNPSJB-PV 942) to szkielet młodego osobnika zawierający kręgi (4 szyjne, 7 grzbietowych, 4 krzyżowe i 6 ogonowych), fragmenty 4 żeber, niekompletną lewą łopatkę, prawą kość kruczą i ramienną, kości łokciowe, niekompletną lewą kość udową, prawą piszczel i niekompletną lewą, lewą kość strzałkową i niekompletną prawą, prawą kość skokową, lewą kość piętową i 13 paliczków ze stopy wraz z trzema pazurami. Okaz typowy znajduje się w Narodowym Uniwersytecie Patagonii (hiszp. Universidad Nacional de la Patagonia).
Ważność taksonu i filogeneza
Martinez wyliczył wiele potencjalnych autapomorfii Notohysilophodon, jednak większość z nich ma szerszy zasięg wśród Ornithischia lub reprezentuje plezjomorfie. Ważność taksonu była więc przez pewien czas niepewna niepewna (Butler i in., 2008). Badania Ibricu i in. (2014) wykazały jednak, że był to ważny rodzaj.
Początkowo Notohypsilophodon uznano za pierwszego przedstawiciela Hypsilophodontidae znanego z Ameryki Południowej. Obecnie grupa ta jest uważana za parafiletyczną. Wg Ibricu i in. (2014) był to bazalny ornitopod. W analizie Boyda Notohypsilophodon okazał się przedstawicielem kladu Elasmaria, który znajduje się poza Ornithopoda i częścią Parksosauridae. W innych badaniach Elasmaria mieści się najczęściej wewnątrz Iguanodontia.
Spis gatunków
| Notohypsilophodon | Martinez, 1998 |
| N. comodorensis | Martinez, 1998 |
Bibliografia
Boyd, C.A. (2015). "The systematic relationships and biogeographic history of ornithischian dinosaurs". „PeerJ”. 3, s. e1523, 2015. DOI: 10.7717/peerj.1523.
Butler, R.J., Upchurch, P. & Norman, D.B. (2008). "The phylogeny of the ornithischian dinosaurs". Journal of Systematic Palaeontology 6 (1): 1–40. doi:10.1017/S1477201907002271
Ibiricu, L.M., Martínez, R.D., Luna, M. Casal & G.A. (2014). "A reappraisal of Notohypsilophodon comodorensis (Ornithischia: Ornithopoda) from the Late Cretaceous of Patagonia, Argentina" (PDF). Zootaxa. 3786 (4): 401–422. doi:10.11646/zootaxa.3786.4.1. [abstrakt]
Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs", wyd. Princeton University.
