Gallimimus
Autor: | Korekta: |
Maciej Ziegler | Tomasz Sokołowski |
Gallimimus (galimim) | |
---|---|
Długość: | 6-8 m |
Masa: | ok. 500 kg |
Miejsce występowania: | Mongolia |
Czas występowania | 71-68 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Autor: Scott Hartman [1] |
Wstęp
Gallimimus to rodzaj strusiokształtnego dinozaura znany z późnokredowej Mongolii. Jest największym znanym przedstawicielem Ornithomimidae. Został on opisany przez Polki – Halszkę Osmólską, Ewę Roniewicz i pochodzącego z Mongolii Rinchena Barsbolda w 1972 roku.
Galimima możemy oglądać w filmie "Park Jurajski" gdzie tyranozaur atakuje ich stado i zabija jednego z nich.
Do Gallimimus należy jeden gatunek - G. bullatus. Drugi gatunek - G. "mongoliensis" nigdy nie został formalnie zaliczony do Gallimimus.
Etymologia
Gallimimus znaczy "naśladujący kurę", co wiąże się z budową przednich kręgów szyjnych, przypominających znane u grzebiących. Epitet gatunkowy (bullatus) odnosi się do niezwykłej "kapsuły" mieszczącej się w podstawie czaszki, pochodzi on od łacińskiego bulla - złotej kapsuły noszonej na szyi przez młodych patrycjuszy rzymskich.
Materiał kopalny
3 prawie kompletne szkielety, czaszki i fragmenty szkieletu pozaczaszkowego, w tym osobników młodych. Holotypem jest prawie kompletny szkielet IGM 100/11.
Budowa i paleobiologia
Jak inne ornitomimidy był przystosowany do szybkiego biegu. Miał długie nogi i krótkie palce. Ogon pełnił funkcję przeciwwagi. Jego cechą charakterystyczną są krótkie, proporcjonalnie do kości udowej, kończyny przednie. W porównaniu do Struthiomimus, ma dłuższą czaszkę i bardziej zagięte pazury. Niezwykły jest także jego rogowy dziób – miał on ząbki, które czasem uważa się za mechanizm służący do filtrowania pokarmu z wody, jak u współczesnych kaczek, jednak mogły to być ślady po rowkach na dziobie. Galimim żył jednak w środowisku okresowo suchym, więc nie mogła być to jego jedyna strategia żywieniowa. Być może żywił się także, a może przede wszystkim roślinami i małymi zwierzętami lądowymi.
?G. "mongoliensis"
Lokalizacja: Mongolia (formacja Bayanshiree)
Wiek: 99-89 Ma (cenoman-turon)
Komentarz: ten prawdopodobny nowy rodzaj ornitomimida znany jest z prawie kompletnego szkieletu długości ok. 4 m. G. "mongoliensis" różni się od typowego gatunku galimima m.in. następującymi cechami: mniejsza czaszka, prostsze pazury oraz krótsza kość ramieniowa i łokciowa. Taka budowa kończyn przednich wskazuje na mniejsze zdolności do chwytania zwierząt. Można z tego wyciągnąć wniosek, że stosował on inną strategię żywieniową niż Gallimimus bullatus. Być może był roślinożerny. Obecnie pozostaje on nomen nudum, czyli nazwą nadaną bez formalnego opisu.
Spis gatunków
Gallimimus | Osmólska, Roniewicz i Barsbold, 1972 | |
---|---|---|
G. bullatus | Osmólska, Roniewicz i Barsbold, 1972 | |
=Ornithomimus bullatus | (Osmólska, Roniewicz i Barsbold, 1972) Paul, 1988 | |
?G. "mongoliensis" | Kobayashi i Barsbold, 2006 (?) | nomen nudum |
Bibliografia
Barrett, P. M. (2005) The diets of ostrich dinosaurs (Theropoda: Ornithomimosauria) Palaeontology 48(2) 347-358. doi: 10.1111/j.1475-4983.2005.00448.x
Makovicky, P.J., Li, D., Gao, K.-Q., Lewin, M., Erickson, G.M. & Norell, M.A., 2009, "A giant ornithomimosaur from the Early Cretaceous of China", Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, doi: 10.1098/rspb.2009.0236
Osmólska, H., Roniewicz, E. & Barsbold, R. (1972) "A new dinosaur, Gallimimus bullatus n. gen., n. sp. (Ornithomimidae) from the Upper Cretaceous of Mongolia" Palaeontologia Polonica, 27, 103-143.
http://home.comcast.net/~eoraptor/Ornithomimosauria.htm#Gallimimusbullatus
http://home.comcast.net/~eoraptor/Ornithomimosauria.htm#Gallimimusmongoliensis