Lourinhasaurus
| Autor: | Korekta: |
| Dawid Mazurek | Kamil Kamiński |
| Lourinhasaurus (lourinhazaur?) | |
|---|---|
| Długość: | 17-18 m |
| Masa: | zob. tekst |
| Miejsce występowania: | Portugalia - Lourinhã |
| Czas występowania | późna jura (późny kimeryd - tyton) |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Camarasaurus. Lurinazaur był zapewne podobny. Autor: Dmitry Bogdanov. | |
Wstęp
Lurinazaur (Lourinhasaurus) to monotypowy rodzaj zauropoda z późnej jury Portugalii. Znany nauce już od 1957 roku, jednak na obecną nazwę musiał czekać przeszło 40 lat.
Nie należał do szczególnie dużych zauropodów - Gregory Paul (2010) ocenia go na 18 m i 5 t, z kolei Thomas Holtz (2012) na 17 m i ok. 8 t ("masa 2 słoni"). Znacznie wyższe oszacowanie masy zaproponowali Benson i in. (2014) – było to aż 31 t. Z kolei Molina-Peraz i Larramendi (2020) obliczyli długość lurinazaura na 17,5 m przy masie 19 t.
Materiał kopalny
Lektotyp obejmuje fragmenty kręgów szyjnych, 12 kręgów grzbietowych, 5 kręgów krzyżowych, fragmenty innych kręgów, kilka żeber, obie łopatki, k. krucze, płyty mostkowe, kości ramienne, k. promieniową, k. nadgarstka, większość miednicy, k. udową, k. piszczelową, k. strzałkową, k. skokową, ?paliczek stopy oraz inne niezidentyfikowane fragmenty (Mocho i in., 2014).
Część skamieniałości pierwotnie przypisanych do tego dinozaura długoszyjego została uznana za nowy rodzaj i gatunek - Dinheirosaurus lourinhanensis.
Taksonomia i klasyfikacja
Lourinhasaurus alenquerensis został opisany naukowo w 1957 roku przez Lapparenta i Zbyszewskiego jako kolejny gatunek apatozaura. W 1990 roku John McIntosh stwierdził, że zauropod ten w istocie należy do rodzaju Camarasaurus. Dopiero odkrycia kolejnych szczątków na kilku różnych stanowiskach w regionie utwierdziły naukowców w przekonaniu, że dinozaur zasługuje na osobną nazwę rodzajową, gdyż różni się na tym poziomie od Apatosaurus, Camarasaurus i innych zauropodów. Utworzono więc nową kombinację - Lourinhasaurus alenquerensis (Dantas i in,, 1998).
W międzyczasie okazało się, że część jego szczątków (elementy kręgosłupa i kończyn) należą do zupełnie innego i nieznanego dotąd nauce zauropoda. Dlatego też Bonaparte i Mateus (1999) nadali im nową nazwę: Dinheirosaurus lourinhanensis.
Dantas i in. (1998) nie umieszczają go w konkretnej grupie zauropodów - ograniczają się do sformułowania incertae familiae (nieokreślona/nieznana rodzina). Upchurch i in. (2004a) zaliczają go do Eusauropoda. Wg Mocho i in. (2014) Lourinhasaurus był przedstawicielem Camarasauridae.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Lourinhasaurus znaczy "jaszczur z Lourinhã - miejsca, gdzie odnaleziono jego skamieniałości.
Spis gatunków
| Lourinhasaurus | Dantas, Sanz, Marques da Silva, Ortega, dos Santos i Cachão, 1998 |
|---|---|
| L. alenquerensis | (Lapparent i Zbyszewski, 1957) Dantas, Sanz, Marques da Silva, Ortega, dos Santos i Cachão, 1998 |
| = Apatosaurus alenquerensis | Lapparent i Zbyszewski, 1957 |
| = Camarasaurus alenquerensis | (Lapparent i Zbyszewski, 1957) McIntosh, 1990 |
Bibliografia
Bonaparte, J.F. & Mateus, O. (1999) "A new diplodocid, Dinheirosaurus lourinhanensis gen. et sp. nov., from the Late Jurassic beds of Portugal". Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales. 5(2): ss. 13-29.
Dantas, P., Sanz, J. L., Marques da Silva, C., Ortega, F., dos Santos V.F. & Cachão, M. (1998) "Lourinhasaurus n. gen. Novo dinossáurio saurópode do Jurássico superior (Kimmeridgiano superior-Tithoniano inferior) de Portugal". Comunicações do Instituto Geológico e Mineiro 84 (1A) : 91-94 [1]
Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [2]
Mocho, P., Royo-Torres, R. & Ortega, F. (2014). "Phylogenetic reassessment ofLourinhasaurus alenquerensis, a basal Macronaria (Sauropoda) from the Upper Jurassic of Portugal", Zoological Journal of the Linnean Society, 170: 875–916
Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2020) "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs" wyd. Princeton University Press
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.
Upchurch, P., Barrett, P.M. & Dodson, P. (2004a) "Sauropoda". [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press.
Upchurch, P., Tomida, Y. & Barrett, P.M. (2004b) "A new specimen of Apatosaurus ajax (Sauropoda: Diplodocidae) from the Morrison Formation (Upper Jurassic) of Wyoming, USA." National Science Museum monographs 26: i-118 ISSN:13429574.
