Shunosaurus

Autor:	Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski
Korekta:	Marcin Szermański, Tomasz Sokołowski, Adrian Tkocz

---

Shunosaurus (szunozaur)
Długość	12,5 m
Wysokość	3,3 m (w ramionach)
Masa	7 t
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Chiny - Syczuan (dolna część formacji Shaximiao [=formacja Xiashaximiao)]
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 środkowa jura - późna jura (bajos-oksford)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Eusauropoda
Rekonstrukcja Shunosaurus. Autor: Smokeybjb [2]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EDashanpu Dinosaur Quarry, prowincja Syczuan, Chiny\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Dashanpu Dinosaur Quarry, prowincja Syczuan, Chiny\n","link":"","lat":29.39999999999999857891452847979962825775146484375,"lon":104.900000000000005684341886080801486968994140625,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Shunosaurus to dość prymitywny zauropod żyjący w środkowej jurze na terenie obecnych Chin.

Materiał kopalny

Zrekonstruowany szkielet Shunosaurus. Fot. Daderot [1]

Holotyp o numerze katalogowym IVPP V9065 obejmuje: 5 kręgów szyjnych, 13 połączonych kręgów grzbietowych, fragmentaryczny trzon krzyżowy, 2 kręgi ogonowe, lewą kość promieniową, łokciową i pojedynczą nadgarstkową, kość kulszową i łonową, które są zwietrzałe i fragmentaryczne, lewą kość udową, piszczel, kość strzałkową, kość gnykową i kompletne kości śródstopia z prawie wszystkimi paliczkami

W latach 1984, 1988, 1989, 2002 i 2022 opisywano nowe szczątki należące do omawianego zauropoda. W sumie znaleziono ponad 20 szkieletów, w tym kilka praktycznie kompletnych, dzięki czemu szunozaur jest jednym z najlepiej poznanych zauropodów.

Budowa

Czaszka szunozaura była mniejsza i lżej zbudowana niż u Camarasaurus. Znajdowało się w niej pięć otworów bocznych. Oczodół miał w przybliżeniu kształt trójkąta i był umieszczony bocznie. W kości przedszczękowej znajdowały się 4-5 zębów, gdy w szczękowej było ich 20. Liczba zębów w kości zębowej wynosiła 25 lub 26. Górne i dolne rzędy zębów przenikały się wzajemnie i ścinały działając podobnie jak nożyce ogrodowe i były przystosowane do twardego pokarmu. Budowa zębów, czaszki oraz położenie szyi sugeruje, że odżywiał się niską roślinnością (Chatterjee i Zheng, 2002). Cechą charakterystyczną tego zauropoda była niewielka kolczasta buława na końcu ogona. Prawdopodobnie mogła ona służyć do obrony przed drapieżnikami (Paul, 2010). Molina-Perez i Larramendi (2020) uważają go za najwolniej poruszającego się zauropoda żyjącego w środkowej jurze. Ich zdaniem maksymalnie osiągał prędkość 16,5 km/h.

Systematyka

Dong i in. (1983) uznali szunozaura za członka rodziny Cetiosauridae. Według analizy przeprowadzonej przez Ma i in. (2022) zauropod ten jest bazalnym przedstawicielem Eusauropoda.

S. jiangyiensis

W 2004 roku Fu i Zhang opisali drugi potencjalnie ważny gatunek należący do rodzaju Shunosaurus. Okaz typowy YJ 2001 to: 9 kręgów szyjnych, 15 grzbietowych, 3 krzyżowe, 4 ogonowe oraz kości kończyn przednich i tylnych. Nazwa gatunkowa jiangyiensis nawiązuje do miejscowości Jiangyi, miejsca odnalezienia skamieniałości.

Etymologia

Shunosaurus znaczy "jaszczur z Shu". Słowo Shu to dawne określenie prowincji Syczuan, gdzie znaleziono szczątki tego zauropoda. Epitet gatunkowy lii nadano na cześć hydrologa Li Binga, rządził który prowincją Syczuan w latach 256-251 p.n.e. z ramienia państwa Qin.

Spis gatunków

Shunosaurus	Dong, Zhou i Zhang, 1983
S. lii	Dong, Zhou i Zhang, 1983
? S. jiangyiensis	Fu & Zhang, 2004

Bibliografia

Chatterjee, S., & Zheng, Z. (2002). "Cranial anatomy of Shunosaurus, a basal sauropod dinosaur from the Middle Jurassic of China". Zoological Journal of the Linnean Society, 136(1), 145-169. doi:10.1046/j.1096-3642.2002.00037.x

Dong, Z., Zhou, S. & Zhang, Y. (1983). [Dinosaurs from the Jurassic of Sichuan]. Palaeontologica Sinica, New Series C 162(23): 1-136 [tłumaczenie na język angielski, Will Downs, Northern Arizona University, 1999]

Ford, T (online) [3]

Fu, L., Zhang, J. (2004). "A new species of sauropod from the Middle Jurassic of Jiangyi, Yuanmou". Yunnan Geology. 23 (1): 73–76 [oryginał w języku chińskim]

Ma, Q., Dai, H., Tan, C., Li, N., Wang, P., Ren, X., ... & Xu, X. (2022). "New Shunosaurus (Dinosauria: Sauropoda) material from the middle Jurassic lower Shaximiao Formation of Yunyang, Chongqing, China". Historical Biology, 34(6), 1085-1099. doi:10.1080/08912963.2021.1962852

Upchurch, P., Barrett, P.M., Dodson, P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press.

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.

Zhang Y., Yang D. & Peng G., (1984) "[New materials of Shunosaurus from the Middle Jurassic of Dashanpu, Zigong, Sichuan]", Journal of Chengdu College of Geology 2: 1–12 [praca w języku chińskim]