Tochisaurus
| Autor: | Tomasz Sokołowski, Sebastian Oziemski, Maciej Ziegler |
| Korekta: | Dawid Mazurek, Michał Siedlecki |
| Tochisaurus (tochizaur) | |
|---|---|
| Długość | ok. 2,3 - 2, 8 m [1] |
| Wysokość | ok. 0,7 - 0,75 m ( w biodrach) [1] |
| Masa | ok. 30 kg [1] |
| Miejsce | Mongolia - Ajmak Południowogobijski |
| Czas |
?ok. 70 - 69 Ma[2] |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstukcja przyżyciowa Tochisaurus. Autor: "MorTalWawmbaht". [1]. | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Tochisaurus ("strusi jaszczur") był małym teropodem żyjącym podczas kredy. Jego skamieniałości, składające się wyłącznie z śródstopia, zostały znalezione w Mongolii. Gatunek typowy T. nemegtensis został opisany w 1991 roku przez Kurzanowa i Osmólską.
Materiał kopalny
Holotyp PIN 551-224 składa się z lewych II kości śródstopia (233 mm), III kości śródstopia (232 mm) oraz IV kości śródstopia (242 mm).
Historia taksonu, budowa i systematyka
Oryginalnie szczątki zostały uznane przez Siergieja Kurzanowa (1987) za pochodzące od nieokreślonego teropoda. Później zidentyfikowała je jako kości troodontyda Osmólska (1987). Chociaż początkowo Osmólska spekulowała, iż tochizaur może być gatunkiem borogowii, później wraz z Kurzanowem (1991) zauważyła odmienną cechę u dinozaura - zredukowana i węższa niż u borogowii II kość śródstopia. Niektórzy sugerują, że jest to młodszy synonim zanabazara.
Tochizaur jest nieco prymitywniejszy niż zaurornitoid, lecz prawdopodobnie bardziej zaawansowany niż wspominana już borogowia. II kość śródstopia jest zredukowana, więc być może "morderczy pazur" także był mniej okazały niż u innych deinonychozaurów.
Z powodu fragmentaryczności materiału kopalnego trudno określić dokładną przynależność systematyczną tochizaura. Jest członkiem kladu troodontidów. Analizy filogenetyczne umieszczają go jako bliskiego krewniaka dalianzaura (Hartman i in., 2019).
Etymologia
Jego nazwa rodzajowa (strusi jaszczur) pochodzi od mongolskiego słowa toch które tłumaczy się jako "struś", oraz greckiego wyrazu saurus oznaczającego jaszczura lub gada. Epitet gatunkowy pochodzi od miejsca znalezione szczątków - formacji Nemegt.
Spis gatunków
| Tochisaurus | Kurzanov & Osmólska, 1991 | ?= Zanabazar |
|---|---|---|
| T. nemegtensis | Kurzanov & Osmólska, 1991 | ?= Zanabazar junior |
Bibliografia
Hartman, S., Mortimer, M., Wahl, W.R., Lomax, D.R., Lippincott, J., Lovelace, D.M. (2019). "A new paravian dinosaur from the Late Jurassic of North America supports a late acquisition of avian flight". PeerJ. 7: e7247. [2]
Kurzanov, S. M. (1987). Avimimidae and the problem of the origin of birds. Transactions of the Joint Soviet-Mongolian Paleontological Expedition 31, 5–92.
Kurzanov S.M. i Osmólska, H., 1991, "Tochisaurus nemegtensis gen. et sp. n., a new troodontid (Dinosauria, Theropoda) from Mongolia", Acta Palaeontologica Polonica 36: 69-76
Osmolska, H., 1987, "Borogovia gracilicrus gen. et sp. n., a new troodontid dinosaur from the Late Cretaceous of Mongolia", Acta Palaeontologica Polonica 32: 133-150
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
- ↑ datowanie U-Pb i spektrometryczne zębów tarbozaurów ze środkowej części formacji Nemegt wykazały, że ich wiek sięga ok. 66, 7, ale nie wiadomo dokładnie na jaką rozpiętość czasową mastrychtu rozciągają się pozostałe skały tej formacji. Podana wartość jest stosunkowo bezpieczna. Tanabe M., Aoki K., Chiba K., Saneyoshi M., Kodaira S., Nishido H., Mainbayar B., Tsogtbaatar K., Ishigaki S. 2023. Apatite U–Pb dating of dinosaur teeth from the Upper Cretaceous Nemegt Formation in the Gobi Desert, Mongolia: Contribution to depositional age constraints. Island Arc 32: e12488.
