Paraxenisaurus

Autor:	Kamil Kamiński
Korekta:	Maciej Ziegler

---

Paraxenisaurus (paraksenizaur)
Długość	ok. 5,7 m
Masa	ok. 600 kg
Dieta	roślinożerny/wszystkożerny
Miejsce	Meksyk- Coahuila (formacja Cerro del Pueblo)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 73,6-72,7 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria ?Ornithomimosauria ?Deinocheiridae
Rekonstrukcja. Autor: Antonio R. Mihaila [2]

Wstęp

Paraxenisaurus to rodzaj dużego ornitomimozaura, być może z rodziny Deinocheiridae, żyjący w późnej kredzie na terenie dzisiejszego Meksyku.

Etymologia

Nazwa rodzajowa pochodzi od greckich słów Paráxeni ("dziwny") oraz sauros ("jaszczur"). Epitet gatunkowy honoruje Benemérita Escuela Normal de Coahuila – instytucję szkoląca nauczycieli i chroniącą dziedzictwo paleontologiczne w stanie Coahuila.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja szkieletu Paraxenisaurus jako przedstawiciela Deinocheiridae. Autorka: Daniela Barrera Guevara [1].

Holotyp – BENC 2/2-001 - to paliczek dłoni, częściowa prawa kość stepu oraz niekompletne stopy.

Materiał przypisany obejmuje okazy BENC 1/2-0054 - tylne kości śródręcza I i II, fragmentaryczny pazur I, przednia paliczek I-1 i tylny paliczek II-2, BENC 1/2-0091 - kilka przednich trzonów kręgów ogonowych, przednie kości śródręcza II i III, tylna część kości udowej i tylna kość śródstopia IV, BENC 1/2-0092 - kilka tylnych kręgów ogonowych i BENC 30/2-001 - pazury stopy II i III. Wg Cau (2020 online) nie ma pewności, czy materiał przypisany rzeczywiście należy do tego samego gatunku co holotyp.

Budowa i filogeneza

Skąpy materiał kopalny utrudnia odtworzenie wyglądu Paraxenisaurus. Jeśli rzeczywiście należał do Deinocheiridae, to zapewne przypominał Garudimimus, Harpymimus czy Deinocheirus. Wg Cau (2020 online) jego pozycja filogenetyczna jako deinocheiryda jest wątpliwa i właściwszym byłoby przypisanie go do Maniraptoriformes incertae sedis. Z kolei Mortimer uważa, że powinien on zostać zaklasyfikowany jako Averostra (Neotheropoda w jego użyciu) incertae sedis.

Paraxenisaurus charakteryzował się m.in. mocno zakrzywionym i bocznie spłaszczonym pazurem na I palcu dłoni oraz szerokimi, zakrzywionymi pazurami stóp. Stopa nie miała wykształconej struktury arctometatarsus. Oprócz tego Paraxenisaurus wyróżniał się kilkoma cechami budowy kręgów ogonowych oraz kończyn.

Spis gatunków

Paraxenisaurus	Serrano-Brañas, Espinosa-Chávez, Augusta Maccracken, Gutiérrez-Blando, de León-Dávila i Ventura, 2020
P. normalensis	Serrano-Brañas, Espinosa-Chávez, Augusta Maccracken, Gutiérrez-Blando, de León-Dávila i Ventura, 2020

Bibliografia

Cau, A. (2020 online) [3].

Mortimer, M. (2020 online) [4].

Serrano-Brañas, C.I., Espinosa-Chávez, B., Augusta Maccracken, S., Gutiérrez-Blando, C., de León-Dávila, C., & Ventura, J.F. (2020). "Paraxenisaurus normalensis, a large deinocheirid ornithomimosaur from the Cerro del Pueblo Formation (Upper Cretaceous), Coahuila, Mexico". Journal of South American Earth Sciences. 101: Article 102610. doi:10.1016/j.jsames.2020.102610.