Vagaceratops

Autor:

Maciej Ziegler Tomasz Sokołowski Tomasz Skawiński Marcin Szermański

---

Vagaceratops (wagaceratops)
Długość:	ok. 4 m
Masa:	ok. 1 t
Miejsce występowania:	Kanada - Alberta (formacja Dinosaur Park)
Czas występowania	76-75 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Genasauria Ceratopoda Marginocephalia Ceratopsia Neoceratopsia Coronosauria Ceratopsoidea Ceratopsidae Chasmosaurinae
Autor: Julius T. Csotonyi [1]

Wstęp

Vagaceratops jest rodzajem ceratopsa żyjącego podczas późnej kredy, około 75-74 milionów lat temu, na terenie Laramidii (obecnej zachodniej Ameryki Północnej).

Odkrycie i materiał kopalny

Holotyp tego gatunku (NMC 41357), pochodzący z najmłodszych osadach formacji Dinosaurs Park, składający się z dość kompletnej czaszki i szkieletu pozaczaszkowego (brakuje głównie ogona) odkrył Luke Lindoe i zebrała ekipa Wanna Langstona w 1958 roku.

Przypisany materiał to TMP 87.45.1 (częściowa czaszka) i TMP 98.102.8 (fragmentaryczna czaszka). Przewiezione do ottawskiego Canadian Museum of Nature przeleżały kilkadziesiąt lat, czekając na formalny opis.

Etymologia

Nazwa Vagaceratops to połączenie łacińskiego vagus (wędrowiec) i greckiego ceratops (rogata twarz) i odnosi się do występowania "tego kladu" (Vagaceratops+Kosmoceratops? Chasmosaurinae? Ceratopsidae?) na północy (Alberta) i południu (Utah) Laramidii w późnym kampanie. Pochodzenie nazwy gatunkowej (irvinensis) nie zostało wyjaśnione w publikacji opisującej nowy gatunek, lecz zapewne pochodzi od miejscowości Irvine, niedaleko której odnaleziono holotyp.

Budowa

Vagaceratops był niedużym ceratopsydem, ogólnie podobnym do swych krewniaków. Miał tylko róg nosowy. Od innych chasmozaurynów różni się ornamentacją kryzy (szeroko zaokrąglonym i otwartym wcięciem jarzmowym na kości łuskowej; prostym poprzecznym łukiem kości ciemieniowych; krótkimi, tworzącymi zakrzywione i płaskie płytki epiparietals 1-3 i epiparietosquamosalem) oraz kością przedzębową długości połowy zębowej (autapomorfie za Sampson i in., 2010).

Taksonomia

Vagaceratops irvinensis został opisany w 2001 roku przez Holmsa, Forster, Ryana i Shepherda jako Chasmosaurus irvinensis. Ich analiza kladystyczna wykazała, że jest on najbliżej spokrewniony z Chasmosaurus belli. Później obszerna analiza Sampsona i in. (2010) wykazała, że Vagaceratops jest znacznie bardziej zaawansowanym chasmozaurynem, bliskim Kosmoceratops, więc została utworzona dla niego nowa nazwa rodzajowa.

Spis gatunków

Vagaceratops	Sampson, Loewen, Farke, Roberts, Forster, Smith i Titus, 2010
V. irvinensis	(Holmes, Forster, Ryan i Shepherd, 2001) Sampson, Loewen, Farke, Roberts, Forster, Smith i Titus, 2010
= Chasmosaurus irvinensis	Holmes, Forster, Ryan i Shepherd, 2001

Bibliografia

Holmes, R.B., Forster, c., Ryan, M. & Shepherd, K.M. (2001) "A new species of Chasmosaurus (Dinosauria: Ceratopsia) from the Dinosaur Park Formation of southern Alberta" Canadian Journal of Earth Sciencies, 38(10), 1423–1438 doi:10.1139/cjes-38-10-1423

Sampson, S.D., Loewen, M.A., Farke, A.A., Roberts, E.M., Forster, C.A., Smith, J.A. & Titus, A.L. (2010) "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism" PLoS ONE, 5(9), e12292 doi:10.1371/journal.pone.0012292