Jobaria
| Autor: | Korekta: |
| Krzysztof Przymus | Marcin Szermański |
| Jobaria (jobaria) | |
|---|---|
| Długość: | 16 m |
| Masa: | 16 t |
| Miejsce występowania: | Niger - Agadez (formacja Tiourarén), |
| Czas występowania | ?? Ma
przełom środkowej i późnej jury lub wczesna kreda |
| Systematyka | Dinosauria
?? Diplodocoidea / Macronaria |
| Plik:Jobaria.jpg | |
Wstęp
Jobaria to długoszyi dinozaur żyjący na terenach dzisiejszej Afryki. Mimo odkopanego praktycznie kompletnego szkieletu (łącznie kilka osobników) nie jesteśmy pewni dokładnego jego pokrewieństwa wśród grupy Sauropoda, ani nawet wieku pokładów skalnych, w jakich zostały odnalezione jego szczątki.
Historia i lokalizacja odkryć
Jego skamieniałości odnaleziono na pustyni w Republice Nigru podczas wyprawy finansowanej częściowo przez Towarzystwo National Geographic, zorganizowanej pod kierownictwem Paula Sereno z Uniwersytetu w Chicago. O odkryciu nowego gatunku dinozaura poinformowano w listopadzie 1999, a nazwano go Jobaria tiguidensis. Znamy dwie lokalizacje w których odkryto jego skamieniałe szczątki: Agadez (pokłady formacji Tiouarén) oraz Tahoua (pokłady formacji Farak). Datowanie tych skał jest niepewne i wciąż dyskusyjne.
Materiał kopalny
Odnaleziono kilka osobników i ponad 95% kości szkieletu tego dinozaura (w tym czaszka) - jest to tym samym jeden z najbardziej (a może nawet i najbardziej) kompletnych szkieletów przedstawiciela zauropodów. Rekonstrukcja tego szkieletu, jest wynikiem dwuletnich badań prowadzonych od 1997 roku, kiedy to wykopano pierwsze kości.
Datowanie
Datowanie pokładów skalnych w których znaleziono jobarię nie jest pewne. Tradycyjnie wiek osadów Tiouarén (jak np. Wg Upchurcha i in. (2004); (hoteryw – barrem, ?późny alb – cenoman; 136-125, ?106,5-93,5 Ma) określa się na wczesną kredę, lecz nowsze badania przekonująco wskazują na środkową-późną (druga połowa środkowej; baton – oksford; 167,7-155,7 Ma) jurę - tak, jak wg Rauhuta i López-Arbarello (2009). Jak widać, rozrzut czasowy jest ogromny. Niektórzy paleontolodzy, jak Paul w swojej książce o dinozaurach (2010) twierdzą po prostu, że datowanie tych skał jest nieznane.
Pozycja systematyczna
Jobaria to monofiletyczny rodzaj zauropoda (jedyny gatunek to Jobaria tiguidensis) żyjący w Afryce. Nie wiemy dokładnie jakiego typu zauropodem był ten dinozaur. Upchurch i in. (2004) klasyfikują go obok Atlasaurus i Bellusaurus jago bazalnego przedstawiciela Macronaria, z kolei w obu analizach Carballido i in. (2011) jest najbardziej bazalnym członkiem Diplodocoidea. Inni badacze jednak sugerują, że był prymitywniejszy od makronariów (Holtz, 2008), a być może nawet nie należał do Neosauropoda (Whitlock, 2011a; Whitlock, 2011b).
Historia odkryć
Szczątki nowego, bazalnego tytanozauryforma (tytanokształtnego) zostały wydobyte w lecie 2007 roku w prefekturze Fukui, nieopodal miasta Katsuyama w osadach wczesnej kredy. Opisano go jako nowy rodzaj Fukuititan wraz z gatunkiem typowym F. nipponensis trzy lata później, w 2010 roku. Formalnego opisu dokonali dwaj japońscy naukowcy: Yoichi Azuma i Masateru Shibata.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Jobaria została zaczerpnięta z imienia lokalnego potwora Jobar. Epitet gatunkowy tiguidensis wziął się z nazwy klifu, nieopodal którego zostały odnalezione jego szczątki – Tiguidi.
Spis gatunków
| Jobaria | Sereno, Beck, Dutheil, Larsson, Lyon, Moussa, Sadleir, Sidor, Varricchio, Wilson i Wilson, 1999 |
|---|---|
| J. tiguidensis | Sereno, Beck, Dutheil, Larsson, Lyon, Moussa, Sadleir, Sidor, Varricchio, Wilson i Wilson, 1999 |
Bibliografia
Carballido J.L, Rauhut O.W.M., Pol D., Salgado L. (2011) "Osteology and phylogenetic relationships of Tehuelchesaurus benitezii (Dinosauria, Sauropoda) from the Upper Jurassic of Patagonia". Zoological Journal of the Linnean Society, doi:10.1111/j.1096-3642.2011.00723.x
Holtz T.R. Jr. (2008) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information"
Paul G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
Rauhut O.W.M. & López-Arbarello A. (2009) " Considerations on the age of the Tiouaren Formation (Iullemmeden Basin, Niger, Africa): Implications for Gondwanan Mesozoic terrestrial vertebrate faunas" Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 271, 259–267. doi:10.1016/j.palaeo.2008.10.019
Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
Whitlock J.A. (2011a) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161 (4), 872-915
Whitlock J.A (2011b) "Re-evaluation of Australodocus bohetii, a putative diplodocoid sauropod from the Tendaguru Formation of Tanzania, with comment on Late Jurassic sauropod faunal diversity and palaeoecology". "Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology", doi:10.1016/j.palaeo.2011.07.001 [in press]
