Aniksosaurus
Do sprawdzenia.
| Autor: | Korekta: |
| Kamil Kamiński |
| Aniksosaurus (aniksozaur) | |
|---|---|
| Długość: | >2 m |
| Masa: | >30-65 kg |
| Miejsce występowania: | Argentyna – prowincja Chubut
(dolne warstwy formacji Bajo Barreal) |
| Czas występowania | 100-94 ?(ok. 90) Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Sinocalliopteryx. Aniksosaurus mógł być podobny. Autor: Nobu Tamura [3]. | |
Wstęp
Aniksosaurus to rodzaj to rodzaj niewielkiego celurozaura ze „środkowej” kredy dzisiejszej Argentyny. Mimo odkrycia sporej ilości szczątków, pozycja systematyczna tego zwierzęcia pozostaje niejasna.
Etymologia
Nazwa Aniksosaurus pochodzi od greckich słów aniksi („wiosna”) oraz sourus („jaszczur”, „gad”). Nawiązuje ona do faktu, iż jego szczątki odkryto 21 września, a wiec w dzień, kiedy na półkuli południowej zaczyna się wiosna. Epitet gatunkowy nawiązuje do postaci Charlesa Darwina, twórcy teorii ewolucji, który odwiedził Patagonię.
Materiał kopalny
Holotyp (MTD-PV 1/48) to prawie kompletna prawa kończyna tylna.
Paratypy obejmują kilka kręgów grzbietowych i ogonowych, elementy miednicy oraz kości kończyn przednich i tylnych. Szczątki te należały do co najmniej pięciu osobników (łącznie z holotypem).
Filogeneza
Pozycja filogenetyczna aniksozaura jest niejasna, choć wiadomo, że był on najpewniej bazalnym celurozaurem. Wg rożnych badań mógł należeć do Compsognathidae, Tyrannosauroidea lub Alvarezsauroidea. Inne możliwe pozycje to nietyranoraptorowy celurozaur (bardziej prymitywny od wymienionych wyżej kladów) lub takson siostrzany dla Maniraptoriformes. Jednak Brusatte i in. (2014) stwierdzili, że pozostaje niejasne, czy ma on jakiekolwiek wyraźne cechy celurozaurów. Zob. też Coelurosauria#Kladogramy.
Budowa
Aniksosaurus był niewielkim, ale mocno zbudowanym teropodem. Przy długości zaledwie 2 m i wysokości 70 cm w biodrach, ważył co najmniej 30 kg, a być może znacznie więcej (Martinez i Novas, 2006). Żaden ze znanych okazów nie był w pełni wyrośnięty (Ibiricu i in., 2013), zatem dorosłe osobniki mogły być większe. Niestety nie odnaleziono żadnych kości czaszki aniksozaura. Od innych teropodów odróżniał się cechami bodowy kręgów szyjnych, pazurów przednich kończyn, kości udowej oraz śródstopia (Martinez i Novas, 2006). Budowa kończyn tylnych (kość piszczelowa dłuższa od udowej, wydłużone śródstopie) wskazuje na zdolność do szybkiego biegu co było cechą typową dla niewielkich celurozaurów.
Paleobiologia
Brak czaszki sprawia, że niewiele można powiedzieć o diecie aniksozaura, należy jednak przypuszczać, że był drapieżnikiem. Odkrycie szczątków kilku osobników w jednym miejscu może świadczyć o zachowaniach stadnych, nie można tego jednak z całą pewnością potwierdzić. Znalezione osobniki dość wyraźnie różniły się między sobą budową kości udowych i piszczelowych, co może wskazywać na występowanie dymorfizmu płciowego lub na znaczny zakres zmienności osobniczej (Ibiricu i in., 2013).
Spis gatunków
| Aniksosaurus | Martinez i Novas 2006 |
| = “Aniksosaurus” | Martinez i Novas 1997 |
| A. darwini | Martinez i Novas 2006 |
| = “Aniksosaurus darwini” | Martinez i Novas 1997 |
Bibliografia
Brusatte, S.L., Lloyd, G.T., Wang, S.C., Norell, M.A. (2014) "Gradual Assembly of Avian Body Plan Culminated in Rapid Rates of Evolution across the Dinosaur-Bird Transition" Current Biology, 24(20), 2386-2392. doi:10.1016/j.cub.2014.08.034.
Holtz, T. (2012) "Dinosaurs" (suplement) [4]
Ibiricu, L.M., Martínez, R.N.D., Casal, G.A., Cerda, I.A. (2013). Butler, Richard J, ed. "The Behavioral Implications of a Multi-Individual Bonebed of a Small Theropod Dinosaur". PLoS ONE. 8 (5): e64253. doi:10.1371/journal.pone.0064253.
Martínez, R.D., Novas, F.E. (2006). "Aniksosaurus darwini gen. et sp. nov., a new coelurosaurian theropod from the early Late Cretaceous of central Patagonia, Argentina." Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales, n.s. 8(2): 243-259.
Mortimer, M. (2012 online) [5].
Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.
