Bagualia
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Korekta: | Paweł Konarzewski |
| Bagualia (bagualia) | |
|---|---|
| Długość | ok. 7 m |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Argentyna - Chubut |
| Czas |
ok. 179,3-179 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
.png) Rekonstrukcja szkieletu Bagualia. Na biało zostały zaznaczone odnalezione kości, zaś na czarno nieznane. Źródło: Gomez i in., 2021 [1] | |
Wstęp
Bagualia to rodzaj wczesnego zauropoda, który żył we wczesnej jurze na terenie dzisiejszej Argentyny. Został on opisany w 2020 r. przez Diego Pola i współpracowników.
Etymologia
Nazwa Bagualia pochodzi od lokalizacji szczątków – Bagual Canyon, zaś samo słowo bagual oznacza po hiszpańsku „dziki koń”. Epitet gatunkowy oznacza „wczesny” i odnosi się do stosunkowo wczesnego wieku geologicznego bagualii.
Materiał kopalny
Holotyp (MPEF-PV 3301) to tylna część czaszki wraz z siedmioma kręgami szyjnymi.
Materiał przypisany to okazy oznaczone numerami MPEF-PV 3305-3348. Obejmują one szczątki pochodzące od co najmniej trzech osobników. Są wśród nich elementy czaszki, kręgi z różnych części ciała oraz kości kończyn.
Budowa
Czaszka
Bagualia miała ona dość krótką i wysoką czaszkę, którą przypominała pod niektórymi cechami anatomicznymi czaszki późniejszych euzauropodów. Pysk był masywny, a zewnętrze nozdrza - głęboko cofnięte. Szczęki miały kształt litery U w widoku bocznym. Na kości zębowej znajdowało się 16 zębów. Były one długie z szerokimi koronami oraz grubą warstwę szkliwa. Podobnie jak u innych wczesnych euzauropodów, zęby w przekroju przypominały literę D. Puszka mózgowa była masywna i wysoka, podobnie jak u Shunosaurus, Spinophorosaurus czy Moabosaurus (Gomez i in., 2024).
Szkielet pozaczaszkowy
Kręgi szyjne były opistoceliczne (wklęsłe z tyłu) i charakteryzowały się wydłużonymi trzonami oraz miały wyraźne pleurocele (otwory pneumatyczne). Wyrostki kolczyste kręgów grzbietowych były wyższe niż u szyjnych. W odcinku krzyżowym znajdowało się 5 kręgów. Trzony środkowych kręgów ogonowych były bardziej wydłużone niż przednich. Z kolei tylne miały trzony dwukrotnie dłuższe od ich wysokości (Gomez i in., 2021).
Anatomia szkieletu obwodowego (kości kończyn) Bagualia dostarcza wielu nowych informacji na temat ewolucji zauropodów. Omawiany dinozaur miał typowe cechy budowy dla późniejszych przedstawicieli Eusauropoda, takie jak szeroki wyrostek barkowy na łopatce, głęboki dół promieniowy w kości łokciowej oraz prosta kość ramienna z nisko położonym grzebieniem naramienno-piersiowym. Kość udowa wykazywała zredukowany czwarty krętarz, a kłykieć piszczelowy był szerszy od strzałkowego. Dodatkowo, kształt miednicy, piszczeli i kości skokowej wskazywał na dostosowanie do masywnej budowy ciała oraz pełnej czworonożności. Według Gomeza i współautorów (2025) wzrost rozmiarów ciała zauropodów następował stopniowo i był kluczowy dla ich ewolucji, a Bagualia reprezentuje jeden z najstarszych etapów tego procesu.
Spis gatunków
| Bagualia | Pol, Ramezani, Gomez, Carballido, Paulina Carabajal, Rauhut, Escapa i Cuneo, 2020 |
| B. alba | Pol, Ramezani, Gomez, Carballido, Paulina Carabajal, Rauhut, Escapa i Cuneo, 2020 |
Bibliografia
Gomez, K. L., Carballido, J. L., & Pol, D. (2021). "The axial skeleton of Bagualia alba (Dinosauria: Eusauropoda) from the Early Jurassic of Patagonia". Palaeontologia Electronica. doi:10.26879/1176
Gomez, K. L., Carballido, J. L., & Pol, D. (2024). "Cranial anatomy of Bagualia alba (Dinosauria, Eusauropoda) from the Early Jurassic of Patagonia and the implications for sauropod cranial evolution". Journal of Systematic Palaeontology, 22(1), 2400471. doi:10.1080/14772019.2024.2400471
Gomez, K. L., Pol, D., Ezcurra, M. D., & Carballido, J. L. (2025). Osteology of the appendicular skeleton of Bagualia alba (Dinosauria, Eusauropoda) from the Lower Jurassic of Patagonia and the macroevolutionary history of early eusauropods. Cladistics. doi:10.1111/cla.12607
Pol, D., Ramezani, J., Gomez, K., Carballido, J. L., Paulina Carabajal, A., Rauhut, O. W. M., Escapa, I. H., & Cúneo, N. R. (2020). "Extinction of herbivorous dinosaurs linked to Early Jurassic global warming event". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 287 (1939): Article ID 20202310. doi:10.1098/rspb.2020.2310.
