Wiehenvenator

Autor:	Korekta:
Kamil Kamiński	Maciej Ziegler Mateusz Tałanda

---

Wiehenvenator (wiehenwenator)
Długość:	> 7,9-8,3 m
Masa:	?
Miejsce występowania:	Niemcy – Nadrenia Północna-Westfalia (formacja Ornatenton)
Czas występowania	ok. 165-164 Ma środkowa jura - (środkowy kelowej)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Megalosauridae Megalosaurinae
Rekonstrukcja wiehenwenatora. Autor: I do dinosaurs [3].
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":5,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ELutternsche Egge, Niemcy\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Lutternsche Egge, Niemcy\n","link":"","lat":52.25995999999999952478901832364499568939208984375,"lon":8.8021089999999997388613337534479796886444091796875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Wiehenvenator to rodzaj dość dużego teropoda ze środkowej jury. Jego szczątki odkryto na terenie współczesnych Niemiec. Wg Rauhuta i in. (2016) jego najbliższym krewnym był Torvosaurus.

Etymologia

Nazwa Wiehenvenator pochodzi od łańcucha wzgórz Wiehengebirge, ciągnącego się na południe od miasta Minden w Niemczech, oraz łacińskiego słowa venator, czyli „myśliwy”. Epitet gatunkowy albati honoruje Friedricha Albata - odkrywcę tego dinozaura.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja głowy Wiehenvenator. Autor: Midiaou Diallo. [1].

Holotyp to niekompletny szkielet z fragmentaryczną czaszką jednego, niedorosłego osobnika (brak „external fundamental system”). Obejmuje on kilka kości z prawej strony czaszki (k. przedszczękową, szczękową, łzową, zaoczodołową, fragment k. kwadratowo-jarzmowej, fragment k. zębowej i sześć zębów), trzy kręgi ogonowe, pięć całych żeber i fragmenty innych, parę zrośniętych gastralii, paliczek dłoni, obie k. strzałkowe, prawą k. skokową i niekompletną prawą k. piętową. Do tego osobnika mogą też należeć dwa fragmentaryczne kręgi ogonowe, znalezione w innym czasie. Szczątki znaleziono w osadach morskich. Prawdopodobnie po śmierci zwierzęcia jego ciało trafiło więc do morza, gdzie zostało pogrzebane.

Odkrycie i opis

Szczątki wiehenwenatora zostały odkryte w 1998 r. przez geologa Friedricha Albata. Jeszcze przed nazwaniem i oficjalnym opisem zdobył on sławę jako „Monster von Minden”, czyli „Potwór z Minden”. Początkowo rozmiary tego zwierzęcia szacowano nawet na 15 m długości. Wiehenvenator został opisany w 2016 r. przez zespół paleontologów: Oliver Rauhut, Tom Hübner i Klaus-Peter Lanser.

Budowa i rozmiary

Wiehenvenator był dość dużym megalozaurydem o ciężkiej budowie, podobnym do swoich krewniaków. Czaszka jest niekompletna, ale zachowane fragmenty wskazują, że była ona stosunkowo długa i niska. Nozdrza były proporcjonalnie duże, a okno przedoczodołowe niskie i wydłużone. Oczodół miał prawdopodobnie wysoki, owalny kształt. W kości szczękowej znajdowało się 13 bocznie spłaszczonych i silnie zakrzywionych zębów o piłkowanych krawędziach.

Jak podają autorzy opisu, kość szczękowa Wiehenvenator odpowiada 82% wielkości analogicznej kości Torvosaurus gurneyi, kręgi ogonowe mają rozmiary porównywalne z Torvosaurus tanneri, a kości strzałkowe są nawet nieco dłuższe niż u tego ostatniego. Na tej podstawie uznali oni, że wiehenwenator był jednym z największych europejskich teropodów, nieznacznie mniejszym od torwozaura. Rys. 3 w pracy opisującej tego teropoda sugeruje, że mierzył on ok. 7,9 m (pomiar własny) lub 8,3 m (Mortimer, 2016 online). Początkowe oceny były więc mocno przesadzone.

Rekonstrukcja szkieletu Torvosaurus tanneri Zapewne Wiehenvenator cechował się podobną budową szkieletową. Autor: Scott Hartman [2].

Paleoekologia

Podobnie jak większość teropodów, Wiehenvenator był mięsożercą. Ponieważ żył na licznych w ówczesnej Europie wyspach, prawdopodobne wydaje się, że często żywił się wyrzuconymi na brzeg martwymi rybami czy krokodylami. Oprócz tego mógł też polować na zwierzęta lądowe. Wiehenvenator wspiera hipotezę, że megalozauroidy były częste w środowiskach przybrzeżnych, podczas gdy allozauroidy żyły zwykle bardziej w głębi lądu (Rauhut i in., 2016).

Spis gatunków

Wiehenvenator	Rauhut, Hübner i Lanser, 2016
W. albati	Rauhut, Hübner i Lanser, 2016

Bibliografia

Mortimer, M. (2016 online). The Monster of Minden published at last. The Theropod Database Blog. [4]

Rauhut, O., Hübner, T., Lanser, K. (2016). A new megalosaurid theropod dinosaur from the late Middle Jurassic (Callovian) of north-western Germany: implications for theropod evolution and faunal turnover in the Jurassic. Palaeontologia Electronica. 19.2.26A: 1-65. [5].