Concornis
Autor: | Paweł Konarzewski |
Concornis (konkornis) | |
---|---|
Długość | 12,7 cm [1] |
Wysokość | 5,4 cm (w biodrach) [1] |
Masa | 25 g [1] |
Miejsce | Hiszpania - Cuenca |
Czas |
ok. 125-122 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
![]() Skamieniały szkielet Concornis. Fot. Ghedo [1] |
Wstęp
Concornis to jeden z trzech opisanych wczesnokredowych ptaków odnaleziony w skałach hiszpańskiej formacji La Huérguina.
Materiał kopalny
Sanz i Buscalioni (1992) dokonali opisu na niewypreparowanym okazie, aby nie zostały zniszczone odciski piór na skrzydle. Nieprzygotowany szkielet znajdował się na dwóch płytach tego samego bloku skalnego. Po opisie z 1992 roku mniejsza płyta zawierająca pas barkowy została przyklejona do głównej z klatką piersiową w jej pierwotnym ułożeniu. Następnie okaz został wyprodukowany z użyciem metod chemicznych i mechanicznych, jednakże słabo zachowane odciski piór uległy zniszczeniu (Sanz i in., 1995).
Holotyp (LH-2814) to artykułowany szkielet pozaczaszkowy obejmujący prawe skrzydło, pas barkowy, mostek, kręgi grzbietowe, krzyżowe i ogonowe, niekompletną miednicę oraz nogi. Szkielet należał do dorosłego osobnika (Sanz i in., 2002).
Okaz przypisany (MCCM-LH21006) to artykułowany tibiotarsus z tarsometatarsus (Cambra-Moo i in., 2006).
Budowa
Concornis od pozostałych przedstawicieli Enantiornithes różnił się szczegółami budowy kości kulszowej oraz stopy. Trzony czterech pierwszych kręgów grzbietowych były amficeliczne. Skrzydła były smukłe i dłuższe od nóg. Kość ramienna wykazała typowe cechy dla enantiornitów. Kość łokciowa niemalże dwukrotnie przewyższała szerokością kość promieniową. Kość kulszowa miała długość o 25% mniejszą niż kość łonowa. Podobnie jak u większości ptaków, tibiotarsus był najdłuższą kością kończyny tylnej. Masywny pierwszy palec stopy miał niezwykle duży pazur (Sanz i in., 1995; 2002).
Paleobiologia
Lot
Serrano i współpracownicy (2018) zbadali zdolności lotne dwóch hiszpańskich przedstawicieli Enantiornithes: Concornis oraz Eoalulavis. Obydwa ptaki miały proporcje skrzydeł i ciała przystosowane do intensywnego machania skrzydłami bez konieczności szybowania. Dodatkowo, małe rozmiary ciała, krótkie i szerokie skrzydła oraz średnie do niskich wartości obciążenia skrzydeł wskazują, że te ptaki mogły latać metodą bounding flight (lot skokowy polegający na naprzemiennym wykonywaniu lotu napędzanego lub trzepoczącego oraz lotu pasywnego, w którym skrzydła są złożone przy ciele), podobnie jak dzisiejsze wróblowe czy dzięciołowate.
Histologia kości
Cubo i współautorzy (2022) zbadali mikrostrukturę kości Concornis oraz Iberomesornis. Ptaki te miały inną morfologię kości niż Troodon, Confuciusornis czy przedstawiciele Neornithes. W odróżnieniu od wymienionych zwierzęt, konkornis oraz iberomesornis nie miały struktury włóknisto-blaszkowej, lecz bardziej zwłóknioną i mniej unaczynioną. Concornis (MCCM-LH21006) okazał się być dorosłym osobnikiem, gdy Iberomesornis (MCCM-LH09681) - dojrzewającym. Badacze ustalili również, że hiszpańskie ptaki miały wyższy RMR (ang. Resting metabolic rate) niż współczesne zwierzęta zmiennocieplne, ale nie różnił się od tej u dzisiejszych ptaków. Zatem autorzy publikacji odrzucili hipotezę o pośrednim stanie fizjologicznym.
Etymologia
Nazwa Concornis to połączenie łacińskiego słowa Conca (hiszpańska prowincja Cuenca) oraz greckiego ornis (ptak). Epitet gatunkowy lacustris to wywodzi się od łacińskiego słowa lacustrine i nawiązuje do prawdopodobnego środowiska życia, którym byłyby jeziora.
Spis gatunków
Concornis | Sanz i Buscalioni, 1992 |
C. lacustris | Sanz i Buscalioni, 1992 |
Bibliografia
Cambra-Moo, O., Buscalioni, Á. D., Cubo, J., Castanet, J., Loth, M. M., De Margerie, E., & de Ricqlès, A. (2006). "Histological observations of enantiornithine bone (Saurischia, Aves) from the lower cretaceous of Las Hoyas (Spain)". Comptes Rendus Palevol, 5(5), 685-691. doi:10.1016/j.crpv.2005.12.018
Cubo, J., Buscalioni, A. D., Legendre, L. J., Bourdon, E., Sanz, J. L., & de Ricqles, A. (2022). "Palaeohistological inferences of resting metabolic rates in Concornis and Iberomesornis (Enantiornithes, Ornithothoraces) from the Lower Cretaceous of Las Hoyas (Spain)". Palaeontology, 65(1), e12583. doi:10.1111/pala.12583
Sanz, J. L., & Buscalioni, A. D. (1992). "A new bird from the Early Cretaceous of Las Hoyas, Spain, and the early radiation of birds". Palaeontology, 35(4), 829-845.
Sanz, J. L., Chiappe, L. M., & Buscalioni, A. D. (1995). "The osteology of Concornis lacustris (Aves, Enantiornithes) from the Lower Cretaceous of Spain and a reexamination of its phylogenetic relationships". American Museum Novitates (3133)
Sanz, J. L., Pérez-Moreno, B. P., Chiappe, L. M., & Buscalioni, A. D. (2002). "The birds from the lower Cretaceous of las hoyas (Province of Cuenca, Spain)". [w:] Chiappe, L. M & Witmer, L. M. (red). "Mesozoic Birds: Above the Heads of Dinosaurs". University of California Press. pp., 209-229.
Serrano, F. J., Chiappe, L. M., Palmqvist, P., Figueirido, B., Marugán‐Lobón, J., & Sanz, J. L. (2018). "Flight reconstruction of two European enantiornithines (Aves, Pygostylia) and the achievement of bounding flight in Early Cretaceous birds". Palaeontology, 61(3), 359-368. doi:10.1111/pala.12351
- ↑ Skocz do: 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.