Endemizm

Endemizm - występowanie gatunku lub innego taksonu w określonym regionie i nigdzie indziej. Jest on wtedy endemitem dla danego regionu. Jest to pojęcie względne, ponieważ gatunek może być endemiczny dla Europy (w skali całego świata), ale szeroko rozpowszechniony w Polsce (w skali kraju).

Organizmy mogą być endemitami z różnych powodów. Często są to formy reliktowe, które miały kiedyś o wiele większy zasięg. Przykładem takiej sytuacji są miłorzęby, które w czasach dinozaurów były roślinami szeroko rozpowszechnionymi w Laurazji. Na skutek zmian klimatu grupa ta wymarła na całym świecie z wyjątkiem południowo-wschodnich Chin. Innym przypadkiem są nowe grupy/gatunki, które dopiero powstały w toku ewolucji i nie zdążyły się jeszcze rozprzestrzenić. Nazywamy je wtedy neoendemitami. Przykładem są pierwsze dinozaury, które wyewoluowały na Gondwanie na terenach dzisiejszej Ameryki Południowej. Powstały prawdopodobnie pod koniec środkowego triasu i zanim się rozprzestrzeniły po całym świecie w późnym triasie, były endemiczne w zachodniej Gondwanie.

Gdy na jakichś obszarach udział endemitów jest bardzo duży, mówimy o prowincjonaliźmie.