Eoconfuciusornis

Autor:

Paweł Konarzewski

---

Eoconfuciusornis (eokonfuciuzornis)
Długość	18,5 cm
Wysokość	9,5 cm (w biodrach)
Masa	70 g
Dieta	prawdopodobnie roślinożerny
Miejsce	Chiny - Hebei (formacja Huajiying)
Czas	Trias 252 Jura 201,4 Kreda 143,1 66 ok. 130,7 Ma wczesna kreda (hoteryw)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Avialae Pygostylia Confuciusornithiformes Confuciusornithidae
Rekonstrukcja pary Eoconfuciusornis. Po lewej stronie znajduje się samica, a po prawej samiec. Autor: Michael Rothman. Źródło: Zheng i in., 2017 [3]

Wstęp

Eoconfuciusornis to ptak blisko spokrewniony z Confuciusornis żyjący we wcześniej kredzie na terenie dzisiejszych Chin. Jest to najstarszy znany przedstawiciel Confuciusornithiformes.

Materiał kopalny

Zdjęcie szkieletu Eoconfuciusornis (okaz STM7-144). Źródło: Zheng i in., 2017 [1]

Holotyp (IVPP V11977) to niemalże kompletny szkielet znajdujący się na dwóch płytach skalnych, który prawdopodobnie należący do osobnika płci męskiej. W 2018 roku Navalón i współpracownicy do Eoconfuciusornis przypisali dość kompletny, lecz dysartykułowany szkielet BMNHC-PH870. Rok później, Wang i współpracownicy stwierdzili, że wspomniany okaz najlepiej uznać za niezidentyfikowanego przedstawiciela Confuciusornithiformes.

Drugi osobnik (STM7-144) to świetnie zachowany szkielet wraz z tkankami miękkimi nieokreślonego gatunku Eoconfuciusornis. Okaz ten należał do osobnika płci żeńskiej (Zheng i in., 2017; Wang i in., 2019).

Budowa

Podobnie jak inny przedstawiciele Confuciusornithiformes, Eoconfuciusornis miał spiczasty, masywny i bezzębny dziób. Szyja mogła składać się z 9 kręgów. Pierwszy kręg szyjny był bardzo podobny jak u Vescornis. Odcinek grzbietowy mógł liczyć od 12 do 14 kręgów. Drugi kręg grzbietowy był krótszy niż szyjne. Między synsacrum a pygostylem znajdowało się 6 wolnych kręgów ogonowych. Kość ramienna cechowała się dużym grzebieniem naramienno-piersiowym, lecz mniejszym niż u innych przedstawicieli Confuciusornithiformes. Pomiędzy kością łokciowa i promieniową oraz nadgarstkiem a kośćmi śródręcza znajdowały się dodatkowe skostnienia. Kość udowa była podobna do kości łokciowej pod względem długości i średnicy. Tarsometatarsus miał podobną długość jak pygostyl (Zhang i in., 2008). Według Wanga i współautorów (2019) Eoconfuciusornis od swoich kuzynów różnił się szczegółami budowy czaszki, kręgów grzbietowych, kości ramiennej oraz palców dłoni.

Paleobiologia

Tkanki miękkie

U jednego z osobników Eoconfuciusornis (STM7-144) zachowały się ślady tkanek miękkich oraz piór. W skrzydłach są widoczne dwie błony skórne zwane patagium. Jedna z nich była między ramieniem a przedramieniem, zaś druga wzmacniała pióra lotne od spodu, jednakże Eoconfuciusornis był pozbawiony małej błony przy pierwszym palcu skrzydła. We wnętrzu jamy brzusznej odnaleziono ślady po pęcherzykach jajnikowych. Cecha ta oraz brak długich sterówek na ogonie mogą potwierdzić płeć żeńską tego osobnika (Zheng i in., 2017).

Mayr i współpracownicy (2020) mają wątpliwości co do obecności pęcherzyków jajnikowych w jamie brzusznej Eoconfuciusornis. Zdaniem badaczy struktury te są w rzeczywistości resztkami pokarmu, lecz nie byli w stanie ustalić ich dokładnego składu.

Opierzenie

Rekonstrukcja przyżyciowa Eoconfuciusornis. Autor: Nobu Tamura [2]

W piórach Eoconfuciusornis naukowcy zidentyfikowali eumelansomy, dzięki którym można otworzyć barwę opierzenia omawianego ptaka. Pióra znajdujące się na skrzydłach, karku i ogonie miały czarną barwę. Lotki drugorzędowe wykazywały ciemny cętkowany wzór. Pióra na nogach i czubku głowy były szare, zaś na gardle - brązowe (Pan i in., 2016; Zheng i in., 2017).

Etymologia

Nazwa rodzajowa Eoconfuciusornis można przetłumaczyć jako "wczesny Confuciusornis". Wskazuje ona, że niektóre cechy omawianego rodzaju są bardziej prymitywne niż innych przedstawicieli Confuciusornithidae. Epitet gatunkowy zhengi honoruje chińskiego ornitologa Zhenga Guangmei.

Spis gatunków

Eoconfuciusornis	Zhang, Zhou i Benton, 2008
E. zhengi	Zhang, Zhou i Benton, 2008

Bibliografia

Mayr, G., Kaye, T. G., Pittman, M., Saitta, E. T., & Pott, C. (2020). "Reanalysis of putative ovarian follicles suggests that Early Cretaceous birds were feeding not breeding". Scientific Reports, 10(1), 19035. doi:10.1038/s41598-020-76078-2

Navalón, G., Meng, Q., Marugán-Lobón, J., Zhang, Y., Wang, B., Xing, H., Liu, D., & Chiappe, L. M. (2018). "Diversity and evolution of the Confuciusornithidae: Evidence from a new 131-million-year-old specimen from the Huajiying Formation in NE China". Journal of Asian Earth Sciences, 152, 12-22. doi:10.1016/j.jseaes.2017.11.005

Pan, Y., Zheng, W., Moyer, A. E., O’Connor, J. K., Wang, M., Zheng, X., Wang, X., Schroeter, E. R., Zhou, Z., & Schweitzer, M. H. (2016). "Molecular evidence of keratin and melanosomes in feathers of the Early Cretaceous bird "Eoconfuciusornis". Proceedings of the National Academy of Sciences, 113(49), E7900-E7907. doi:10.1073/pnas.1617168113

Wang, M., O’Connor, J. K., & Zhou, Z. (2019). "A taxonomical revision of the Confuciusornithiformes (Aves: Pygostylia)". Vertebrata Palasiatica, 57(1), 1-37. doi:10.19615/j.cnki.1000-3118.180530

Zhang, F., Zhou, Z., & Benton, M. J. (2008). "A primitive confuciusornithid bird from China and its implications for early avian flight". Science in China Series D: Earth Sciences, 51(5), 625-639. doi:10.1007/s11430-008-0050-3

Zheng, X., O’Connor, J. K., Wang, X., Pan, Y., Wang, Y., Wang, M., & Zhou, Z. (2017). "Exceptional preservation of soft tissue in a new specimen of Eoconfuciusornis and its biological implications". National Science Review, 4(3), 441-452. doi:10.1093/nsr/nwx004