Imparavis
Autor: | Michał Siedlecki |
Imparavis (imparawis) | |
---|---|
Dieta | ??wszystkożerny |
Miejsce | Chiny - Liaoning |
Czas |
ok. 120 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa Shanweiniao. Imperawis mógł wyglądać podobnie. Autor: Nobu Tamura [1] | |
Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
|
Wstęp
Imparavis to rodzaj nietypowego enantiornisa żyjącego na terenie obecnych Chin w drugiej połowie epoki wczesnej kredy. Jest jednym z najstarszych obecnie znanych bezzębnych enantiornisów (razem z cziappiawisem.
Etymologia
Nazwa rodzajowa pochodzi z łaciny i tłumaczy się ją jako "dziwny ptak" ze względu na jego nietypowe jak na enantiornisy cechy. Epitet gatunkowy upamiętnia słynnego popularyzatora nauki i prezentera licznych programów przyrodniczych Davida Attenborougha.
Materiał kopalny
Holotyp (STM11-176) to prawie kompletny, artykułowany szkielet zachowany, któremu brakuje części kręgosłupa oraz większości gastraliów. Lewa strona czaszki jest uszkodzona.
Budowa i paleobiogia
Imperawis był mniej więcej rozmiarów drozda. Zapewne przypominał wyglądem inne zaawansowane enantiorisy takie jak gobipteryks, czy szanweiniao. Odróżniał się od nich, m.in. budową obojczyka, który podobnie jak u większości enantiornisów miał kształt litery "Y", kości ramieniowej i k. łokciowej i tyłu żuchwy (kości go tworzące są od strony grzbietowej wklęsłe, a od brzusznej wypukłe. Jego pygostyl miał wypukły wyrostek brzusznoboczny. Jego dziób był pozbawiony zębów. Nie znamy przyczyny dlaczego tak się stało, lecz prawdopodobnie było to związane ze zmianą diety na uwzględniającą więcej pokarmu roślinnego (choć nie ma na to dowodów). Budowa kończyn przednich i tylnych wskazują na to, że ptak ten prawdopodobnie dużo czasu spędzał na ziemi (analogicznie jak np: dzisiejsze ptaki grzebiące), a w razie potrzeby potrafił szybko wzbić się w powietrze, by, przykładowo, uciec przed drapieżnikami.
Systematyka
Analiza filogenetyczna umieściła imperawisa jako takson siostrzany juornisa w obrębie kladu obejmującego trzy bezzębne enantiornisy: wspomniane dwa oraz gobipteryksa. Co ciekawe każdy z tych awiali wykształcił tą cechę niezależnie od siebie.
Spis gatunków
Imparavis | Wang, Clark, O'Connor, Zhang, Wang, Zheng i Zhou, 2024 |
I. attenboroughi | Wang, Clark, O'Connor, Zhang, Wang, Zheng i Zhou, 2024 |
Bibliografia
Wang, X.; Clark, A. D.; O'Connor, J. K.; Zhang, X.; Wang, X.; Zheng, X.; Zhou, Z. (2024). "First Edentulous Enantiornithine (Aves: Ornithothoraces) from the Lower Cretaceous Jehol Avifauna". Cretaceous Research (in press): 105867. [2]