Linhevenator
| Autor: | Korekta: |
| Kamil Kamiński |
| Linhevenator (linhewenator) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 2 m |
| Masa: | 23-25 kg |
| Miejsce występowania: | Chiny, Mongolia Wewnętrzna |
| Czas występowania | ok. 84-72 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Szczątki holotypu. Źródło: Xu i in., 2011. [2]. | |
Wstęp
Linhevenator to niewielki teropod z rodziny troodontydów, który występował w póżnej kredzie na terenach dzisiejszych Chin. Znany jest z jednego, dość kompletnego, ale mocno zniszczonego przez erozję szkieletu, odnalezionego w 2009 r. Został nazwany i opisany w 2011 r. przez Xu Xinga i współpracowników.
Etymologia
Nazwa Linhevenator pochodzi od dzielnicy chińskiego miasta Bayan Nuru - Linhe oraz łacińskiego słowa venator, czyli „łowca”, „myśliwy”. Epitet gatunkowy honoruje prof. Tan Lin, za jego wkład w badania kręgowców z Mongolii Wewnętrznej.
Materiał kopalny
Holotyp (LH V0021) to niekompletna czaszka z żuchwą, sześć przednich lub środkowych kręgów grzbietowych, prawa łopatka i kość ramienna, kości kulszowe, lewa k. udowa, prawie kompletna lewa stopa i inne fragmentaryczne kości.
Budowa
Choć względnie mały jak na dinozaura, w porównaniu do innych troodontydów, Linhevenator był dość dużym zwierzęciem. Holotyp był najpewniej osobnikiem dojrzałym, o czym świadczy zrośnięcie szwów neurocentralnych w kręgach. Czaszka mierzyła ok. 22 cm, podobnie do Saurornithoides. Pysk był wąski, a na jego grzbietowej powierzchni znajdowała się poprzeczna wypukłość, odróżniająca go od innych troodontydów. Oprócz tego, Linhevenator wyróżniał się spośród krewniaków cechami budowy kości jarzmowej, kątowej górnej (ang. surangular), udowej oraz trzeciej kości śródstopia. Zachowały się jedynie dwa zęby. Jeden z nich, z kości przedszczękowej, charakteryzował się masywną koroną i ząbkowaną tylną krawędzią. Drugi ząb, pochodzący z kości szczękowej lub tylnej części kości zębowej, miał krótką koronę i był silnie zakrzywiony do tyłu, podobnie jak u krewniaków linhewenatora.
Łopatka była proporcjonalnie dłuższa, a kość ramienna krótsza niż u bazalnych troodontydów (stanowiły odpowiednio 70% i 40% długości kości udowej). Kość ramienna cechowała się masywną budową, z dużym, dobrze wykształconym grzebieniem naramienno-piersiowym (ang. deltopectoral crest). Świadczy to o silnej muskulaturze kończyn przednich, które mimo skrócenia musiały pełnić ważne funkcje, np. podczas polowania, kopania lub wspinaczki. Z kolei kość udowa była dość smukła. Stopa przypominała budową zaawansowanych przedstawicieli Troodontidae, ale śródstopie było proporcjonalnie krótsze i masywniejsze niż np. u Sinornithoides, choć struktura arctometatarsus była w pełni wykształcona.
Spis gatunków
| Linhevenator | Xu, Tan, Sullivan, Han i Xiao, 2011 |
| L. tani | Xu, Tan, Sullivan, Han i Xiao, 2011 |
Bibliografia
Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853.
Holtz, T. (2012) Dinosaurs (suplement) [3]
Xu, X., Tan, Q., Sullivan, C., Han, F., Xiao, D. (2011) “A short-armed troodontid dinosaur from the Upper Cretaceous of Inner Mongolia and its implications for troodontid evolution”. „PLoS ONE”. 6 (9): e22916. DOI: 10.1371/journal.pone.0022916.
