Rativates

Autor:	Kamil Kamiński
Korekta:	Mateusz Tałanda

---

Rativates (ratiwates)
Długość	3,3-3,4 m
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Kanada - Alberta (formacja Dinosaur Park)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 76,5-75,8 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Ornithomimosauria Ornithomimidae
Rekonstrukcja Retivates. Autor: Tom Parker [2]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EKanada- Dinosaur Provincial Park\u003C/small\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Kanada- Dinosaur Provincial Park\n","link":"","lat":50.80499999999999971578290569595992565155029296875,"lon":-111.6299999999999954525264911353588104248046875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Rativates był przedstawicielem ornitomimozaurów zamieszkującym tereny dzisiejszej Ameryki Północnej w późnej kredzie. Początkowo jego szczątki uznano za okaz Struthiomimus altus. Dopiero w 2016 r. został on przeniesiony do osobnego rodzaju i gatunku.

Etymologia

Nazwa Rativates pochodzi od łacińskich słów ratis, w nawiązaniu do bezgrzebieniowców (Ratitae), czyli ptaków nielatających, i nie posiadających grzebienia na mostku, oraz vates czyli „jasnowidz”. Odnosi się ona do podobieństwa tego dinozaura do współczesnych strusi, który miał niejako „przewidzieć” ich późniejsze pojawienie się. Z kolei epitet gatunkowy pochodzi od łacińskiego evadere, czyli „unikać”, „wymykać się”. Oddaje on przypuszczalną zdolność ratiwatesa do wymykania się ówczesnym drapieżnikom, oraz nawiązuje do faktu, że został on prawidłowo zidentyfikowany i nazwany dopiero 80 lat po odkryciu holotypu (McFeeters i in., 2016).

Historia badań

W 1934 r. Sternberg odkrył niekompletny szkielet ornitomimida (ROM 1709) w osadach formacji Dinosaur Park w Albercie, uznając go za okaz Struthiomimus. W 1972 r. Russell dokonał rewizji systematyki północnoamerykańskich orniotmimidów, przypisując ten szkielet do Struthiomimus altus. Dopiero dokładna analiza anatomii i porównanie z pozostałymi przedstawicielami Ornithomimidae pozwoliła na prawdiłową identyfikację i wyodrębnienie nowego rodzaju. ROM 1709 został nazwany i opisany w 2016 r. przez Bradleya McFeetersa, Michaela Ryana, Claudię Schröder-Adams i Thomasa Cullena.

Materiał kopalny

Czaszka Rativates. Autor: PaleoNeolitic [1]

Holotyp to niekompletny szkielet oznaczony numerem katalogowym ROM 1709. Obejmuje on pysk i przednią część żuchwy, przednie kręgi ogonowe oraz niemal kompletną miednicę i większość kości tylnych kończyn. Wg autorów opisu, był to osobnik dorosły lub bliski osiągnięcia dorosłości

Filogeneza

Wg McFeetersa i in. (2016) ratiwates należał do kladu zaawansowanych ornitomimidów razem z Dromiceiomimus brevitertius (nazywany przez autorów Ornithomimus edmontonicus), Struthiomimus altus, Qiupalong henanensis i Anserimimus planinychus.

Budowa

Ratiwates pod względem ogólnego wyglądu mocno przypominał inne północnoamerykańskie ornitomimidy. Podobnie jak one był dwunożnym, prawdopodobnie opierzonym teropodem z niewielką głową, zakończoną bezzębnym dziobem. Różnił się od nich jedynie kilkoma szczegółami budowy kości szczękowej, kości kulszowej, wyrostków kolczystych kręgów ogonowych i trzeciej kości śródstopia. Ponadto od Struthiomimus odróżnia go budowa miednicy, od Ornithomimus sp. = Dromiceiomimus samueli – krótsze okno przedoczodołowe, a od nienazwanego dużego ornitomimida z formacji Dinosaur Park – mniejszy rozmiar ciała i kształt pazurów tylnych kończyn (McFeeters i in., 2016).

Sądząc po rozmiarach kości, ratiwates był mniejszy niż Struthiomimus i Dromiceiomimus. Porównanie rozmiarów kości miednicy i kończyn tylnych wskazuje, że miał ok. 80% wielkości osobnika AMNH 5339 (Struthiomimus altus), ocenianego przez Mortimera (2016 online) na 4,3 m długości, oraz ponad 90% wielkości okazu RTMP 95.110.1 (Dromiceiomimus brevitertius), szacowanego na 3,6 m. Przy założeniu podobnych proporcji, Rativates mierzyłby zatem ok. 3,3-3,4 m.

Paleobiologia i paleoekologia

Ratiwates i jego krewniacy wg większości badań mogli być roślinożercami lub wszystkożercami (zob. też Ornithomimosauria#dieta oraz Struthiomimus altus). Obecność trzech ornitomimidów w dolnych warstwach formacji Dinosaur Park (Rativates, Dromiceiomimus i Struthiomimus) sugeruje, że zajmowały one nieco inne nisze ekologiczne, być może odzwierciedlające różnice w wielkości (McFeeters i in., 2016). Obok nich żyły liczne dinozaury rogate i kaczodziobe. Zagrożeniem dla ratiwatesa mogły być drapieżne dromeozaurydy i tyranozaurydy, jak np. Gorgosaurus. Jedynym sposobem na obronę przed większymi teropodami była zapewne ucieczka.

Spis gatunków

Rativates	McFeeters, Ryan, Schröder-Adams i Lanser, 2016
R. evadens	McFeeters, Ryan, Schröder-Adams i Lanser, 2016

Bibliografia

McFeeters, B., Ryan, M., J., Schröder-Adams, C., Cullen, T., M. (2016). "A new ornithomimid theropod from the Dinosaur Park Formation of Alberta, Canada". Journal of Vertebrate Paleontology. DOI: 10.1080/02724634.2016.1221415

Mortimer, M. (2016) online. [3]

Russell, D. (1972). "Ostrich dinosaurs from the Late Cretaceous of Western Canada". Canadian Journal of Earth Sciences. 9 (4): 375–402. doi:10.1139/e72-031.