Zhanghenglong

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor:
Łukasz Czepiński


Zhanghenglong (zanghenglong)
Długość: ok. 6 m
Masa: ?
Miejsce występowania: Chiny - Henan

(formacja Majiacun)

Czas występowania późna kreda (środkowy santon)

ok. 85-83 Ma

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Ornithopoda

Iguanodontia

Ankylopollexia

Styracosterna

Hadrosauriformes

Hadrosauroidea

Zhanghenglong yangchengensis.png

A) Rekonstrukcja czaszki Zhanghenglong; B) rekonstrukcja przyżyciowa czaszki;
C) rekonstrukcja szkieletu (kolorem białym oznaczone odkryte szczątki).
© Xing i in., 2014

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Zhanghenglong to rodzaj bazalnego hadrozauroida z późnej kredy Chin. Został opisany w 2014 roku przez chińsko-brytyjski zespół paleontologów[1].

Materiał kopalny i datowanie

Holotyp, XMDFEC V0013 to niekompletna, nieartykułowana (z kośćmi niepołączonymi stawowo) czaszka, w tym niemal kompletna prawa k. szczękowa, oraz fragmentaryczna prawa k. jarzmowa i k. zębowa.

Paratyp, XMDFEC V0014, to fragmentaryczny, nieartykułowany szkielet pozaczaszkowy, zawierający pięć przednich i środkowych kręgów grzbietowych (części z nich brakuje grzbietowej części wyrostka neuralnego), fragmenty żeber grzbietowych i niemal kompletną prawą łopatkę i k. łokciową.

Skamieniałości zostały znalezione w 2011 roku[2] kamieniołomie we wiosce Zhoujiagou, niedaleko Zabytkowego Parku Dinozaurów w Xixia (Xixia Dinosaur Relics Park), w hrabstwie Xixia, w prowincji Henan (Chiny). Stratygraficznie, skały stamtąd należą zapewne do środkowej części formacji Majiacun, przez co datowane na środkowy santon (późna kreda).

Budowa

Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych.

Zanghenglong charakteryzuje się pięcioma otworami w kości szczękowej, w tym cztery niewielkie, rozproszone, ustawione w rzędzie wzdłuż osi przednio-tylnej i jeden większy, przylegający do powierzchni stawowej k. jarzmowej (prawdopodobnie były to miejsca dla naczyń krwionośnych lub nerwów). Drugą cechą charakterystyczną są korony zębów k. zębowej, mające zarówno medialne (po stronie od środka) jak i dystalne (dalsze) odnogi prążków pierwotnych (primary ridge). Zhanghenglong wykazuje niezwykłą kombinację cech plezjomorficznych (pierwotnych dla danej grupy) jak i zaawansowanych dla Hadrosauroidea. Przez to jest on formą przejściową między bazalnymi hadrozauroidami a hadrozaurydami. Analizy filogenetyczne wykazują, że klad tworzony przez Zhanghenglong, Nanyangosaurus i Hadrosauridae stanowi nierozwiązywalną politomię.

Zhanghenglong jest prawdopodobnie stosunkowo zaawansowanym nie-hadrozaurydowym hadrozauroidem. Biorąc pod uwagę przesłanki płynące z porównań morfologicznych, oszacowań ilościowych pomiarów i analiz kladystycznych oraz opierając się na stratygrafii, filogenezie i biogeografii, można uznać, że Zhanghenglong stanowi bezpośredni dowód przemawiający na korzyść hipotezy o azjatyckim pochodzeniu hadrozaurydów.

Analiza filogenetyczna

Kladogramy są powszechnym sposobem przedstawiania hipotez o pokrewieństwach między organizmami. Ich interpretacja wymaga pewnych umiejętności, dlatego też dowiedz się Jak czytać kladogramy.

Drzewo ścisłego konsensusu za Xing i in., 2014[1], sugerujące bazalny charakter zanghenglonga względem Hadrosauridae:

Hadrosauroidea


Equijubus normani





Xuwulong yueluni




Probactrosaurus gobiensis




Jintasaurus meniscus




Protohadros byrdi



Eolambia caroljonesa





Levnesovia transoxiana




Tanius sinensis




Bactrosaurus johnsoni




Gilmoreosaurus mongoliensis




Shuangmiaosaurus gilmorei




Nanningosaurus dashiensis





Telmatosaurus transsylvanicus



Tethyshadros insularis





Claosaurus agilis




Zhanghenglong yangchengensis



Nanyangosaurus zhugeii



Hadrosauridae

Hadrosaurinae



Lambeosaurinae

















Na innym drzewie, umieszczonym w pracy z 2014 roku, wygenerowanym z zastosowaniem reguły 50% większości Zhanghenglong wykazuje bardziej bazalny charakter względem Nanyangosaurus.

Etymologia

Człon "Zhangheng" pochodzi od nazwiska Zhanga Henga, słynnego chińskiego astronoma, matematyka, wynalazcy, poety i męża stanu, żyjącego w czasie Wschodniej Dynastii Han (ok. 25-220 r n.e.). Postać ta urodziła się na peryferiach Nanyang w południowozachodniej prowincji Henan, dosyć blisko Basenu Xixia, gdzie znaleziono zanghenglonga. Słowo "long" jest bezpośrednią transliteracją wyrazu pochodzącego z języka mandaryńskiego (oficjalny język w Chinach) i oznacza smoka. Nazwa gatunkowa, "yangchengensis" pochodzi od starożytnego regionu administracyjnego zwanego Yangcheng, który zawierał tereny obecnej południowozachodniej prowincji Henan. Zhanghenglong yangchengensis można zatem przetłumaczyć jako "smok Zhanga Henga z Yangcheng".

Spis gatunków

Zhanghenglong Xing, Wang, Han, Sullivan, Ma, He, Hone, Yan, Du, Xu, 2014
Z. yangchengensis Xing, Wang, Han, Sullivan, Ma, He, Hone, Yan, Du, Xu, 2014

Bibliografia

  1. 1,0 1,1 Xing, H., Wang, D., Han, F., Sullivan, C., Ma, Q., He, Y., Hone, D., Yan, R., Du, F. & Xu, X. 2014. A New Basal Hadrosauroid Dinosaur (Dinosauria: Ornithopoda) with Transitional Features from the Late Cretaceous of Henan Province, China. PloS one, 9(6), e98821. [1]
  2. Hone, D. Welcoming Zhanghenglong. Dave Hone's Archosaur Musings, 7 VI 2014