Cathartesaura

Autor:	Sebastian Oziemski
Korekta:	Maciej Ziegler, Marcin Szermański, Tomasz Sokołowski, Dominik Mentelski, Krzysztof Stuchlik, Paweł Konarzewski

---

Cathartesaura (katartezaura)
Długość	14,8 m
Wysokość	3,6 m (w ramionach)
Masa	7 t
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Argentyna - Río Negro (dolne warstwy formacji Huincul)
Czas	Trias 252 Jura 201,4 Kreda 143,1 66 ok. 97-93 Ma późna kreda (cenoman - turon)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Diplodocoidea Rebbachisauridae Khebbashia Limaysaurinae
Schemat przedstawiający łopatkę (z lewej) oraz kość udową (z prawej) Cathartesaura. Źródło: Gallina i Apesteguía, 2005 [3]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/wiki/Huincul\" title=\"Huincul\"\u003EHuincul\u003C/a\u003E, lokacja \"La Buitrera\", prowincja R\u00edo Negro, \u003Ca href=\"/index.php?title=Argentina\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Argentina (strona nie istnieje)\"\u003EArgentina\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003EC. anaerobica\u003C/i\u003E - \u003Ca href=\"/wiki/Holotyp\" title=\"Holotyp\"\u003Eholotyp\u003C/a\u003E MPCA-232 i pozosta\u0142y materia\u0142 kopalny.\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Huincul, lokacja \"La Buitrera\", prowincja R\u00edo Negro, Argentina|C. anaerobica - holotyp MPCA-232 i pozosta\u0142y materia\u0142 kopalny.\n","link":"","lat":-39.60000000000000142108547152020037174224853515625,"lon":-69.2000000000000028421709430404007434844970703125,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Cathartesaura to średniej wielkości zauropod z grupy Rebbachisauridae żyjący w późnej kredzie na terenie dzisiejszej Argentyny. Skamieniałe szczątki tego dinozaura opisali Pablo Gallina i Sebastián Apesteguía w 2005 roku.

Materiał kopalny i lokalizacja

Tylny kręg szyjny. Źródło: Gallina i Apesteguía, 2005 [1]

Skamieniałości Cathartesaura odkryto w dolnych warstwach formacji Huincul (stanowisko "La Buitrera") znajdujących się w prowincji Río Negro.

Holotyp MPCA-232 to następujące skamieniałości pochodzące od pojedynczego osobnika: tylny kręg szyjny, kręg grzbietowy, 2 kręgi ogonowe (przedni i środkowy), lewa kość łopatkowa, lewa kość biodrowa(?) i prawa kość udowa. Do holotypu zaliczono również kolejny kręg grzbietowy i pojedynczą kość ramienną i śródstopia, ale są one kiepsko zachowane. Prawdopodobnie materiał ten pochodzi od jednego osobnika, lecz nie ma absolutnej pewności.

Budowa

Kręgi ogonowe katartezaury. Źródło: Gallina i Apesteguía, 2005 [2]

Cathartesaura od pozostałych rebbachizaurydów różniła się szczegółami budowy kręgów. Opistoceliczny tylny kręg szyjny (prawdopodobnie 8 lub 9) był dwa razy wyższy niż długi. Łuk neuralny stanowił około 2/3 całkowitej wysokości. Przedni kręg ogonowy był amficeliczny i nie miał otworów pneumatycznych. Z kolei środkowy cechował się wydłużonym trzonem. Kość udowa katartezaury mierzyła 1,38 m (Gallina i Apesteguía, 2005). Kość biodrowa Cathartesaura była niezwykle cienka i prawdopodobnie w niej znajdowały się struktury pneumatyczne (Lerzo i Gallina, 2025).

Systematyka

Wg analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Whitlocka (2011) w swojej pracy na temat Diplodocoidea oraz wg Carballido i in. (2012) Cathartesaura jest taksonem siostrzanym względem Limaysaurus. Bliskie pokrewieństwo obu dinozaurów potwierdzają również Lerzo i współpracownicy (2025).

Etymologia

Nazwa rodzajowa Cathartesaura to połączenie dwóch słów: Cathartes (rodzaj ptaków z rodziny kondorowatych z obu Ameryk) oraz gr. saura (żeńskiej formy greckiego sauros), czyli "jaszczur". Epitet gatunkowy anaerobica został natomiast nadany na cześć argentyńskiej firmy ANAEROBICOS S.A., która wspomagała wykopaliska.

Spis gatunków

Cathartesaura	Gallina i Apesteguía, 2005
C. anaerobica	Gallina i Apesteguía, 2005

Bibliografia

Carballido, J. L., Salgado, L., Pol, D., Canudo, J. I., & Garrido, A. (2012). "A new basal rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) from the Early Cretaceous of the Neuquén Basin; evolution and biogeography of the group". Historical Biology: An International Journal of Paleobiology 24 (6): 631–654. doi:10.1080/08912963.2012.672416

Gallina, P., & Apesteguía, S. (2005). "Cathartesaura anaerobica gen. et sp. nov., a new rebbachisaurid (Dinosauria, Sauropoda) from the Huincul Formation (Upper Cretaceous), Río Negro, Argentina". Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales Nueva Serie, 7(2), 153-166. [4]

Lerzo, L. N., & Gallina, P. A. (2025). "The extremely thin ilium of the sauropod dinosaur Cathartesaura anaerobica Gallina and Apesteguía 2005 (Sauropoda, Diplodocoidea) with comments on the pneumatization of the rebbachisaurid hip". Historical Biology, 1-6 doi:10.1080/08912963.2025.2482168

Lerzo, L. N., Gallina, P. A., Canale, J. I., Otero, A., Carballido, J. L., Apesteguía, S., & Makovicky, P. J. (2024). "The last of the oldies: a basal rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) from the early Late Cretaceous (Cenomanian–Turonian) of Patagonia, Argentina". Historical Biology: 1–26. doi:10.1080/08912963.2023.2297914

Whitlock, J. A. (2011). "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)". Zoological Journal of the Linnean Society 161 (4): 872–915. doi:10.1111/j.1096-3642.2010.00665.x