Bonapartenykus

Autor:	Korekta:
Dawid Mazurek Dawid Mika	Maciej Ziegler

---

Bonapartenykus (bonapartenyk)
Długość:	ok. 2,5 m (osobnik holotypowy)
Masa:	ok. 45 kg (osobnik holotypowy)
Miejsce występowania:	Argentyna - Río Negro, północno-zachodnia Patagonia, Salitral Ojo de Agua (górna cześć formacji Allen)
Czas występowania	późna kreda (kampan-mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Alvarezsauroidea Alvarezsauridae
Ryc. 1. Rekonstrukcja pary bonapartenyków opiekujących się gniazdem. © Gabriel Lio, 2012.
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[],"imageoverlays":null}

Wstęp

Bonapartenyk (Bonapartenykus) to niewielki teropod, który żył w późnej kredzie na obszarze Ameryki Południowej. Jedyny znany gatunek to Bonapartenykus ultimus - nazwa rodzajowa honoruje paleontologa argentyńskiego, José Bonaparte, łącząc jego nazwisko z łacińskim onykus (pazur), zaś epitet gatunkowy odnosi się do geologicznie wyjątkowo młodego wystąpienia alwarezaurydów w Ameryce Południowej.

Materiał kopalny

Holotyp (MPCA 1290) – prawie artykułowany, lecz źle zachowany niekompletny szkielet zawierający: niekompletny kręg z środkowej części grzbietu, prawie kompletną lewą kość łopatkowo-kruczą, niekompletną prawą kość łopatkowo-kruczą, niekompletna prawą kość piszczelową i udową, lewą kość łonową artykulowaną z niekompletną łonową szypułą kości biodrowej i przednim blade lewej kości biodrowej. W odległości >20 cm od okazu znaleziono dwa niekompletne jajka, dla których utworzono ootakson oo. Arriagadoolithus patagoniensis (oznaczającą "skamieniałe jajo Beto Arriagada" – właściciela obszaru, na którym znaleziono skamieniałości – z Patagonii").

Materiał przypisany - MGPIFD-GR 166 i MGPIFD-GR 184 (prawdopodobnie pochodzące od tego samego osobnika) zawierają: niekompletny blade lewej łopatki, niekompletną lewą kość kruczą, tylną cześć kości łonowej, cztery kręgi szyjne oraz pojedynczy krąg ogonowy. Również odkryta w pobliżu prawa kość udowa (MGPIFD-GR 177) początkowo przypisana do Iguanodontia, zdaje się przynależeć do bonapartenyka.

Paleoekologia

Z tej samej okolicy, co Bonapartenykus znane są skamieniałości wielu różnych nieptasich dinozaurów, w tym innych teropodów (Austroraptor, abelizaurydów, bliżej nieokreślonych tetanurów i prawdopodobnie celurozaurów), a także hadrozaurydów, ankylozaurów i zauropodów.

W pobliżu miejsca odkrycia szczątków bonapartenyka natknięto się na kości innego dużego plezjomorficznego alwarezzauryda. Część z nich została później przypisana do B. ultimus, inne jednak wyraźnie morfologicznie różnią się od niego. Sugeruje to, że w tym samym miejscu i czasie koegzystowały dwa alwarezzaurydy.

Spis gatunków

Bonapartenykus	Agnolin, Powell, Novas i Kundrát, 2012
B. ultimus	Agnolin, Powell, Novas i Kundrát, 2012

Bibliografia

Agnolin, F.L., Powell, J.E., Novas, F.E. i Kundrát, M. (2012) New alvarezsaurid (Dinosauria, Theropoda) from uppermost Cretaceous of north-western Patagonia with associated eggs. Cretaceous Research 35, 33–56. doi:10.1016/j.cretres.2011.11.014