Streptospondylus

Autor:	Korekta:
Kamil Kamiński

---

Streptospondylus (streptospondyl)
Długość:	?
Masa:	?
Miejsce występowania:	Francja - Calvados
Czas występowania	ok. 170-163,5 Ma późna środkowa jura – wczesna późna jura (późny kelowej – wczesny oksford)
Systematyka	Dinosauria Theropoda Tetanurae ? Megalosauroidea ?Spinosauroidae ?Megalosauridae \ Spinosauridae ?Eustreptospondylinae
Rekonstrukcja Streptospondylus pożywiającego się padliną morskiego gada. Autor: Nobu Tamura. [1].

Wstęp

Streptospondylus to rodzaj środkowo-jurajskiego mięsożernego teropoda średniej wielkości z terenów obecnej Francji. Pomimo, że znany jest z nielicznych fragmentów szkieletu, ma on wyjątkowo skomplikowaną historię taksonomiczną, podobnie jak kilka innych dinozaurów z terenów dzisiejszej Europy nazwanych jeszcze w XIX w. Jego kości były jednymi z pierwszych opisanych szczątków dinozaurów, choć początkowo interpretowano je jako należące do krokodylomorfa.

Etymologia

Nazwa Streptospondylus oznacza „odwrócony kręg” i pochodzi od greckich słów streptos i spondylos. Wynika ona z faktu, że początkowo dinozaur ten został sklasyfikowany jako krokodyl. Dzisiejsze krokodyle mają kręgi proceliczne (wkląsłe z przodu), natomiast kręgi streptospondyla były opistoceliczne (wklęsłe z tyłu). Epitet gatunkowy altdorfensis nawiązuje do miasta Altdorf w Niemczech.

Materiał kopalny

Skamieniałości Streptospondylus składają się z dwunastu oznaczeń lektotypowych: MNHN 8787 (ostatni kręg szyjny i dwa pierwsze kręgi grzbietowe), MNHN 8794 (ostatni kręg grzbietowy i dwa pierwsze krzyżowe), MNHN 8788 (ostatni kręg krzyżowy i pierwszy ogonowy), MNHN 8907 (trzy kręgi grzbietowe), MNHN 8789 (kręg grzbietowy), MNHN 8789 (przedni kręg grzbietowy), MNHN 8793 (przedni kręg grzbietowy), MNHN 8605 (dalszy koniec lewej kości łonowej), MNHN 8606 (dalszy koniec prawej kości strzałkowej), MNHN 8607 (dalszy koniec prawej kości piszczelowej), MNHN 8606 (MNHN 8608 wg Mortimera, 2013 online) (kość skokowa), MNHN 8609 (kość piętowa) (Allain, 2001).

Materiał przypisany to MNHN 9645 (fragment kości udowej), mogący należeć do Streptospondylus.

Historia taksonu

Szczątki Streptospondylus zostały odkryte już w XVIII w., będąc początkowo częścią prywatnej kolekcji. Po raz pierwszy zostały naukowo opisane już w 1808 r. przez Georgesa Cuviera. Były one przemieszane z kośćmi krokodylomorfów, i tak też interpretowane. Streptospondylus został nazwany w 1832 roku przez Christiana Ericha Hermanna von Meyera, ponownie jako prehistoryczny krokodylomorf. Dopiero później dostrzeżono dinozaurową naturę części tych szczątków. W 1964 r. Alick Walker przypisał kości teropoda do gatunku Eustreptospondylus divesensis, razem z fragmentami czaszki innego okazu. Później jednak materiał czaszkowy został holotypem nowego rodzaju Piveteausaurus. W 2001 r. Ronan Allain dokonał redeskrypcji szczątków streptospondyla i rewizji jego taksonomii, stwierdzając, że jest to ważny i odrębny rodzaj. Wyznaczył też lektotyp, którym określił „kręgi teropoda”, jednak w spisie materiału zaliczył do niego wszystkie kości z wyjątkiem udowej.

Filogeneza

Pozycja filogenetyczna streptospondyla jest niejasna ze względu na niedostatek szczątków. Różne analizy wykazują dość odmienne pozycje w ramach Megalosauroidea (choć wg Bensona [2010] mógł on nie być przedstawicielem tego kladu). Wg niektórych analiz był on członkiem Eustreptospondylinae, mogącej należeć do Megalosauridae (np. Benson i in.,2010) lub Spinosauridae (np. Smitha i in., 2007). Inne badania wskazują, że nie tworzył on kladu z eustreptospondylem i mógł być dość bazalnym członkiem kladu Megalosauria, nienależącym do megalozaurydów ani spinozaurydów, jednak bardziej zaawansowanym niż Piatnitzkysauridae (np. Carrano i in., 2012). Wg jeszcze innych analiz mógł być bardziej zaawansowany ewolucyjnie niż megalozaurydy, i bliższy spinozaurydom (np. Bell i in., 2016). Zob. Też Tetanurae#Kladogramy.

Budowa

[[Plik: Streptospondylus_altdorfensis.JPG].]]300px|thumb|right|Skamieniałe szczątki streptospondyla. Autor zdjęcia: Ghedoghedo. [2].]] Nie wiadomo dokładnie, jakie rozmiary osiągał Streptospondylus, był to jednak teropod średniej wielkości (Allain, 2001). Wyróżniał się dwoma hypapofyzami na brzusznej powierzchni przednich kręgów grzbietowych. Uważano, że cecha ta łączyła go z eustreptospondylem, jednak wg Bensona (2010) nie występowała ona u Eustreptospondylus i stanowi autapomorfię streptospondyla. Trzony tych kręgów były silnie opistoceliczne (wklęsłe z tyłu) i brzusznie spłaszczone. Tylne kręgi grzbietowe były platyceliczne (płaskie), a ich trzony wydłużone. Oprócz tego Streptospondylus wyróżniał się kilkoma unikalnymi cechami kości skokowej (Allain, 2001).

S. cuvieri

W 1842 r. Owen opisał gatunek Streptospondylus cuvieri na podstawie zębów, częściowego kręgu grzbietowego i wyrostka kolczystego z bajosu Anglii. W 1908 r. Huene przeniósł te szczątki do rodzaju Megalosaurus. Niestety kości tego zwierzęcia nie zostały nigdy zilustrowane, a co gorsza, uległy zagubieniu. Później do S. cuvieri zaliczano S. altdorfensis, Piveteausaurus i Eustreptospondylus. S. altdorfensis pochodzi jednak z Francji i jest późniejszy, więc niemal na pewno jest to przynajmniej inny gatunek. Carrano i in. (2012) uważają S. cuvieri za bliżej nieokreślonego tetanura. Jednak wg Mortimera (2013 online) może on należeć do rodzaju Streptospondylus.

Spis gatunków

Streptospondylus	Meyer, 1832
S. altdorfensis	Meyer, 1832
= S. rostromajor	Owen, 1842
= Laelaps gallicus	Cope, 1867
= Poekilopleuron gallicum	Cope, 1869
= Dryptosaurus gallicus	(Cope, 1867) Olshevsky, 1991
?C. cuvieri	Owen, 1842
= Megalosaurus cuvieri	(Owen, 1842) Huene, 1908

Bibliografia

Allain, R. (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367

Benson, R.B.J. (2010). "A description of Megalosaurus bucklandii (Dinosauria: Theropoda) from the Bathonian of the UK and the relationships of Middle Jurassic theropods". Zoological Journal of the Linnean Society. 158: 882. doi:10.1111/j.1096-3642.2009.00569.x

Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. doi:10.1080/14772019.2011.630927.

Mortimer, M. (2013 online). [3]

Mortimer, M. (2013 online). [4]

Walker, A.D. (1964). "Triassic reptiles from the Elgin area: Ornithosuchus and the origin of carnosarus". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. 248: 53–134.. doi:10.1098/rstb.1964.0009